Các kỳ bầu cử Quốc hội qua con tem bưu chính

Cử tri Hà Nội bỏ phiếu tín nhiệm người xứng đáng tham gia Quốc hội khóa 1, ngày 6/1/1946. (Nguồn VOV5)

Hưởng ứng lời hiệu triệu thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 6/1/1946 với tinh thần yêu nước nồng nàn và khí thế hào hùng của Cách mạng tháng Tám, công dân Việt Nam từ 18 tuổi trở lên trên khắp mọi miền của Tổ quốc, không phân biệt nam nữ, giàu nghèo, dân tộc, tôn giáo, chính kiến đã nô nức tham gia bầu cử đại biểu Quốc hội lần đầu tiên, bất chấp sự chống phá của các thế lực xâm lược và chống đối. Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên đã khai sinh Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.Sự kiện bầu cử Quốc hội lần đầu tiên đã được Bưu chính Việt Nam thể hiện lại trên mẫu tem Bưu chính phát hành năm 1966 nhân kỷ niệm 20 năm ngày bầu cử Quốc hội đầu tiên: Bộ Tem "Kỷ niệm 20 năm ngày Bầu cử quốc hội đầu tiên" (MS 182).

Mẫu tem có khuôn khổ 45x28(mm) do họa sỹ Nguyễn Việt Tuấn thiết kế, được in ốp-xét hai mầu tại Nhà in Tiến Bộ.Quốc hội khóa II (1960 - 1964) được bầu ngày 8/5/1960, gồm 453 đại biểu (362 đại biểu được bầu, 91 đại biểu khóa I của miền Nam được lưu nhiệm). Chào mừng sự kiện này, Bưu chính Việt Nam cũng đã phát hành bộ tem "Bầu cử quốc hội khóa II" (MS 068). Bộ tem phát hành ngày 03/5/1960, có khuôn khổ 28x37 (mm) do họa sỹ Nguyễn Vân Khanh thiết kế, được in ốp-xét ba mầu tại Nhà in Tiến Bộ.

Ngày 30/4/1975, Chiến dịch Hồ Chí Minh thắng lợi, kết thúc cuộc kháng chiến trường kỳ chống Đế quốc Mỹ, non song thu về một mối. Một năm sau, ngày 25/4/1976, nhân dân khắp hai miền Bắc – Nam nô nức tham gia Tổng tuyển cử bầu Quốc hội. Đây là lần thứ hai cuộc Tổng tuyển cử được tổ chức trên phạm vi cả nước, sau lần đầu tổ chức từ ngày 6/1/1946. Hơn 23 triệu cử tri (98,8% tổng số cử tri) đi bầu và đã bầu ra 492 đại biểu. Kết quả của Tổng tuyển cử là một thắng lợi có ý nghĩa quyết định trên con đường tiến tới hoàn thành thống nhất đất nước về mặt Nhà nước.

Nhân dân phố Lò Đúc, Hà Nội bỏ phiếu bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 2, ngày 8/5/1960. (Nguồn VOV5)

Chào mừng sự kiện này, Bưu chính Việt Nam phát hành bộ tem "Tổng tuyển cử bầu Quốc hội thống nhất" (MS 309). Bộ tem được phát hành vào ngày 10/4/1976, gồm 3 mẫu tem do họa sỹ Trần Lương và Trần Huy Khánh thiết kế, được in ốp xét hai màu tại nhà in Tiến bộ.

Ngày 24/6/1976, Quốc hội của nước Việt Nam thống nhất, được gọi là Quốc hội khóa VI với ý nghĩa kế tục sự nghiệp của 5 khóa Quốc hội trước, họp kỳ đầu tiên tại Hà Nội. Quốc hội quyết định đặt tên nước Việt Nam thống nhất là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chào mừng sự kiện này, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phát hành Bộ Tem "Quốc hội thống nhất" (MS 310).

Bộ tem được phát hành vào ngày 24/4/1976, gồm 2 mẫu tem, khuôn khổ 40x34(mm) do họa sỹ Lê Toàn thiết kế, được in ốp xét ba màu tại nhà in Tiến bộ.Cùng thời điểm này, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam cũng phát hành bộ tem cuối cùng có mẫu thiết kế tương tự, chỉ khác tiêu đề trên tem là "Cộng hòa Miền Nam Việt Nam".

Trên hai mẫu tem của hai bộ tem này đều mang dòng chữ "Nước Việt Nam là một - Dân tộc Việt Nam là một" và "Độc lập - Thống nhất - Chủ nghĩa xã hội".Đây là bộ tem cuối cùng của nhánh tem Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và nhánh tem Chính phủ Cách mạng lầm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam (thuộc dòng tem Cách mạng Việt Nam). Kể từ thời điểm này, các mẫu tem Bưu chính của hai nhánh tem Cách mạng trên với tiêu đề cũ trên tem là "VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA" và "CỘNG HÒA MIỀN NAM VIỆT NAM" hòa thành một nhánh tem duy nhất lưu hành trên lãnh thổ Việt Nam, với tiêu đề trên tem là "VIỆT NAM".Bộ tem Bưu chính chào mừng sự kiện này là bộ tem "Việt Nam thống nhất", phát hành ngày 24/6/1976 cùng thời điểm phát hành bộ tem "Quốc hội thống nhất".

Bộ tem có khuôn khổ 31x47(mm), do họa sỹ Đỗ Việt Tuấn và Nguyễn Văn Hiệp thiết kế, in ốp-xét ba mầu tại nhà in Tiến bộ. Trên mẫu tem thể hiện hình ảnh bản đồ Việt Nam thống nhẩt trên nền trống đồng, biểu tượng của văn hóa Việt Nam.Ngày 25/4/1977, nhân kỷ niệm 1 năm ngày bầu cử Quốc hội thống nhất, Bưu chính Việt Nam phát hành bộ tem "Kỷ niệm 1 năm ngày bầu cử Quốc hội toàn quốc" (MS 323).

Bộ tem có khuôn khổ 28x40(mm), do họa sỹ Trần Lương thiết kế, in ốp-xét nhiều mầu tại nhà in Trần Phú. Bộ tem được thiết kế theo mẫu của họa sỹ Quốc Thái đã đoạt giải trong cuộc thi vẽ mẫu tem do Bưu điện Việt Nam tổ chức.Năm 1986, nhân kỷ niệm 40 năm bầu cử Quốc hội đầu tiên, Bưu điện Việt Nam đã phát hành bộ tem "Kỷ niệm 40 năm bầu cử Quốc hội đầu tiên" (MS 483).