Đạt giá trị 3.000 tỷ USD: cách gã khổng lồ công nghệ Apple đặt mục tiêu thống trị thế giới

Một năm bội thu

Trụ sở hình đĩa bay trị giá 5 tỷ USD của Apple nằm ở Cupertino, California. Đối với công ty này, năm 2021 là một năm đáng để ăn mừng. Chưa có công ty nào đạt giá trị thị trường 3.000 tỷ USD, nhưng đầu tuần này, giá cổ phiếu của Apple đã tăng vọt và phá vỡ mức ngưỡng đó. Điều này làm cho Apple đáng giá hơn tất cả các công ty trong FTSE 100 (100 công ty có giá trị vốn hóa thị trường lớn nhất niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán London) gộp lại.

Apple có thể còn xuất sắc hơn nữa khi năm nay công ty đang đẩy mạnh việc ra mắt sản phẩm sau một cuộc tấn công vào lĩnh vực phần cứng khiêm tốn vào năm ngoái. Các nguồn tin ở Thung lũng Silicon cho biết iPhone 14, sẽ được công bố vào tháng 9, đi kèm với khe cắm thẻ SIM vật lý, thay vì sử dụng eSIM kỹ thuật số.

Cũng có thông tin về sản phẩm được gọi là Apple Universal Control, cho phép người dùng điều khiển nhiều thiết bị Apple, chẳng hạn như Mac và iPad, từ một bàn phím và một chuột hoặc bàn di chuột. Người dùng sẽ có thể nhập văn bản trên màn hình iPad và sử dụng chuột để kéo nội dung từ iPad sang Mac.

Apple cũng dự kiến sẽ trình làng máy tính để bàn Mac Pro mới, máy tính để bàn Mac Mini mới và iMac Pro màn hình lớn, tất cả đều sử dụng bộ vi xử lý của Apple. Công ty được đồn đại là đang lên kế hoạch cho một màn hình bên ngoài mới với chi phí chỉ bằng một nửa so với chiếc Pro Display XDR trị giá 5.000 USD, đồng hồ mới và chiếc tai nghe thực tế tăng cường được hứa hẹn từ lâu.

"Có vẻ như Apple đang quay trở lại tương lai như đã định", một giám đốc điều hành của Apple cho hay.

Apple hiện là nhà sản xuất đồng hồ lớn nhất thế giới tính theo doanh thu, bán chạy hơn toàn bộ ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ.

Theo nhiều cách, như Apple đã từng thực hiện khi thay đổi thế giới một cách thần kỳ với việc tung ra các sản phẩm iPod, iPhone, iPad, Apple Watch. Sau năm 2018 chao đảo với doanh số bán iPhone thất vọng, một số ý kiến cho rằng bộ phận phần cứng của Apple đã cạn kiệt.

Bây giờ doanh số bán thiết bị đang tăng trở lại, ví dụ như sản phẩm nhỏ nhất mà Apple làm ra. Theo các nhà phân tích, khoảng 27 triệu đôi AirPods mới nhất của hãng đã được bán trong kỳ nghỉ lễ. Doanh số bán hàng của tất cả các sản phẩm của Apple đã được tăng lên đáng kể do giãn cách và làm việc tại nhà. Apple đã kiếm được 1 tỷ USD doanh thu mỗi ngày vào năm ngoái và giá cổ phiếu của Apple đã tăng hơn 30%.

Để đảm bảo người dùng tiếp tục gắn bó với các thiết bị của hãng - cũ và mới - và để tăng thêm nguồn doanh thu, Apple đã chuyển mạnh sang dịch vụ như dịch vụ Apple TV +, một dịch vụ "tin tức mà bạn có thể tin tưởng", các dịch vụ tài chính liên doanh với Goldman Sachs và chăm sóc sức khỏe, nhờ vào các cảm biến đo nhịp tim và các khả năng đo lường khác trong Apple Watch.

Khi các dịch vụ này được tung ra, một số nhà phê bình đã tự hỏi liệu Apple có thể đáp ứng các tiêu chuẩn cao đến mức "ngớ ngẩn" như đã đạt được về phần cứng hay không. Các nhà phê bình cho rằng tại mỗi thị trường mới, Apple phải đối mặt với những đối thủ cạnh tranh gay gắt, có uy tín và nguồn lực tốt.

Họ không cần phải lo lắng. Apple TV đã có những "cú hit" đột phá trong thời gian giãn cách, đặc biệt là với Morning Show và Ted Lasso. Morning Show là chương trình thuộc dịch vụ Apple TV+, là phim kể về nghề báo, đưa tin, dựng lên một chương trình giả lập có nội dung tương tự như các chương trình truyền hình ăn khách nổi tiếng như Good morning America hay Top of the morning,...

The Morning Show có sự góp mặt của 3 host là diễn viên kì cựu Jennifer Aniston, Reese Witherspoon và Steve Carell. Đây là show độc quyền của Apple TV+ nhằm cạnh trạnh với Netflix trong mảng truyền hình trực tiếp. Hiện đã có trang mạng xã hội riêng cho The Morning Show trên Instagram và Twitter, trong tương lai sẽ cập nhật liên tục tin tức mỗi ngày.

Trong khi đó, bộ phim hài ăn khách Ted Lasso đã giành được một loạt giải thưởng Emmy vào tháng 9/2021. Chương trình là một thành công đột phá cho dịch vụ phát trực tuyến của Apple TV + với sự công nhận rộng rãi từ nhiều khán giả và các nhà phê bình.

Bên cạnh đó, hàng chục tổ chức tin tức đã đăng ký hợp tác với Apple News. Trong khi Health Kit của Apple, tích hợp dữ liệu từ nhiều thiết bị đeo, cho phép các tổ chức  chăm sóc sức khoẻ phát hiện - hoặc thậm chí dự đoán - bệnh tật, đã giúp doanh số Apple Watch tăng mạnh.

Theo phân tích của Strategy Analytics, Apple hiện là nhà sản xuất đồng hồ lớn nhất trên thế giới, bán chạy hơn toàn bộ ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ. Còn Apple Music đã thu hút khoảng 70 triệu người đăng ký - mặc dù Spotify vẫn dẫn đầu thị trường với 172 triệu. Dan Ives, một nhà phân tích từ Wedbush, cho biết: Apple tiếp tục chứng minh những người nghi ngờ đã sai. Ông ước tính mảng kinh doanh dịch vụ của Apple hiện trị giá 1,5 nghìn tỷ USD.

Bên cạnh các sản phẩm và dịch vụ, Tim Cook, CEO của Apple, đã điều hướng "techlash" (cuộc chỉnh đốn giới công nghệ) tốt hơn bất kỳ ông chủ công nghệ lớn nào khác. Ông đã khéo léo biến vấn đề chính trị và xã hội gây tranh cãi nhất - quyền riêng tư - thành một lợi thế cạnh tranh. Tim Cook hiếm khi bỏ lỡ cơ hội để lên án các đối thủ của mình, đặc biệt là Facebook, về mô hình kinh doanh dựa trên việc thu thập và kiếm tiền từ thông tin cá nhân của người dùng - điều mà Apple không làm.

Đầu tư lớn vào truyền thông, giải trí

Như đã đề cập ở trên, Apple đang tiến mạnh sang các dịch vụ, trong đó có các dịch vụ tin tức, giải trí. Apple đang rót hàng tỷ USD vào truyền thông, bao gồm cả một chương trình truyền hình mới do Stewart tổ chức, cho thấy sự thay đổi túi tiền của gã khổng lồ Thung lũng Silicon.

Giống như Amazon, Apple đã có thể triển khai các dịch vụ của mình ở nhiều quốc gia nhanh hơn so với hầu hết các đối thủ ở Hollywood, vốn đã phải xây dựng các doanh nghiệp trực tiếp đến người tiêu dùng từ đầu.

Các công ty truyền thông lâu đời đã tỏ ra bối rối trước các cuộc tấn công liên tục của Apple vào lãnh địa của họ. Công ty nghiên cứu Ampere Analysis, ước tính Apple chỉ chi hơn 2 tỷ USD cho phim và truyền hình vào năm 2021, so với 9 tỷ USD của Amazon và 14 tỷ USD của Netflix.

Thật vậy, trong khi Hollywood băn khoăn về bước đi tiếp theo của Apple, thì nhiều người ở Thung lũng Silicon lại thắc mắc tại sao công ty lại xâm lấn lĩnh vực truyền thông (media). Không có thị trường nào là không thể đối với công ty giá trị nhất thế giới này. Toàn bộ ngành công nghiệp âm nhạc toàn cầu đạt doanh thu 22 tỷ USD vào năm 2020, ít hơn so với doanh thu của Apple chỉ từ việc bán iPad.

Trong khoảng một tháng, Apple tạo ra nhiều doanh thu như Netflix kiếm được trong một năm. Hoạt động kinh doanh TV của Apple phụ thuộc vào việc mua các chương trình, thay vì trả tiền thuê các sáng tạo của người khác như cách Apple đã làm với iTunes (và như cách Apple vẫn làm trong cửa hàng ứng dụng App Store). Và hiệu ứng "khóa" dịch vụ đối với người tiêu dùng là rất thấp bởi vì các dịch vụ media chính của Apple hiện diện trên tất cả các nền tảng.

Julia Alexander của Parrot Analytics, một công ty dữ liệu khác, cho biết: "Apple không chơi cùng một trò chơi với nhiều đối thủ truyền thông khác. Việc Apple TV + thiếu thư viện có thể được giải quyết bằng cách mua của công ty khác. Apple đã được chào mời như một người mua tiềm năng của các hãng phim nhỏ như Lionsgate cũng như những hãng khổng lồ như Disney. Miễn là các công ty này tiếp tục giúp bán thiết bị của mình và đánh bóng thương hiệu của mình. Theo Ampere, chi tiêu toàn cầu cho nội dung video sẽ vượt quá 230 tỷ USD vào năm 2022, gần gấp đôi so với một thập kỷ trước.

Media cũng giúp tiếp thị tốt. Sản xuất phim với Steven Spielberg và Tom Hanks củng cố thương hiệu cao cấp của Apple. Quan hệ hợp tác với các ngôi sao nhạc pop cũng giúp đảm bảo cho thương hiệu. Và vào thời điểm mà Thung lũng Silicon đang bị tấn công vì các hoạt động độc quyền, xâm phạm quyền riêng tư,... Apple đang tung ra các podcast của Malala Yousafzai, người đoạt giải Nobel hoà bình và dạy thói quen thể dục cho trẻ em. Không nhiều công ty có thể coi phim trường như một cánh tay quan hệ công chúng. Một công ty có giá trị vốn hoá thị trường 3000 tỷ USD thì có thể.

Vẫn còn những thứ ngổn ngang

Tuy nhiên, Apple cũng còn nhiều thứ ngổn ngang. Mặc dù đi tiên phong trong lĩnh vực "quản gia trực tuyến" với Siri, Apple đã bị Alexa của Amazon lấn lướt cả về cả tính dễ sử dụng và doanh số bán loa thông minh. Vấn đề là, cần một lượng lớn dữ liệu cá nhân để hoàn thiện khả năng nhận dạng giọng nói tốt và các AI khác.

Amazon thu hoạch, chia nhỏ và kết nối mọi thứ, mọi nơi chúng ta làm, sau đó sử dụng dữ liệu để cải thiện tốc độ, độ chính xác và cá nhân hóa của Alexa. Chiến lược quyền riêng tư của Apple đã làm trói tay chính Apple.

Ở một điểm khác, dự án Titan, chiếc xe hơi tự hành của Apple, đã không đạt được kỳ vọng. Công ty cũng phải đối mặt với áp lực chính trị và các quy định. Trong khi đó, các nhà lập pháp ở Washington đã đặt ra câu hỏi về khoản thanh toán ước tính 8 - 12 tỷ USD mỗi năm mà công ty mẹ của Google là Alphabet trả cho Apple cho phần Google Search được mặc định trên các thiết bị của mình, trong khi những nhà lập pháp khác đã nhắm mục tiêu vào mô hình kinh doanh App Store của Apple để cắt giảm 15-30% đối với một số giao dịch.

Tiếp theo, Trung Quốc có thể là một thành công về mặt thương mại nhưng đang bắt đầu cho thấy một rủi ro về danh tiếng liên quan đến quyền riêng tư của Apple. Apple cũng có thể phải đối mặt với sức nóng chính trị vì các chính sách của mình đối với Nga về các ứng dụng thời tiết và bản đồ của Apple.

Ngoài ra, mức tăng trưởng của Apple tại các thị trường mới khác, đặc biệt là Ấn Độ và Châu Phi, vẫn còn thấp. Các thiết bị cầm tay Android rẻ hơn, thường do Xiaomi và Huawei sản xuất, đang thống trị các thị trường mới nổi.

Tương lai của công ty có giá trị nhất thế giới sẽ như thế nào?

Có thể sẽ có thêm rất nhiều dịch vụ đi kèm với tất cả các bộ phụ kiện mới. Các dịch vụ theo dõi sức khỏe của Apple Watch sẽ giúp Apple dễ dàng chuyển sang lĩnh vực bảo hiểm sức khỏe. Thẻ Apple (Apple Card), ra mắt với Goldman Sachs, hoạt động tốt với Apple Pay ngày càng phổ biến - đã chiếm khoảng 5% giao dịch thẻ toàn cầu và con số đó sẽ tăng gấp đôi vào năm 2025, dữ liệu xu hướng gần đây do Bernstein, một công ty nghiên cứu tổng hợp, công bố.

Apple có thể mở rộng hơn nữa trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, nơi các gã khổng lồ công nghệ khác có thể gặp khó khăn. Phản ứng dữ dội của người tiêu dùng và cơ quan quản lý đối với đồng tiền mã hóa toàn cầu Libra do Facebook đề xuất đã chứng minh điều này.

Thanh toán số là một cơ hội to lớn, chiếm khoảng 1.000 tỷ USD doanh thu trên khắp thế giới. Một số người ở Thung lũng Silicon suy đoán rằng Apple có thể tận dụng vai trò của mình như một người bảo vệ quyền riêng tư để tạo ra các phiên bản dịch vụ truyền thông xã hội chú trọng đến quyền riêng tư hoặc một YouTube không phải là thiên đường của những kẻ chuyên chế.

Đây đều là những bước đi mạo hiểm nhưng Apple đã từng trải qua trước đây. Khi Apple đã từng phải đối mặt với phá sản vào đầu những năm 2000, Steve Jobs đã chèo lái Apple bằng cách phát triển các dịch vụ mới cấp tiến với các thiết bị mới, đặc biệt là iTunes với iPod.

Một cựu binh của Apple cho biết: "Những gì Cook đang cố gắng làm là tạo ra một bộ dịch vụ mới giống iTunes để kết hợp với phần cứng đa dạng hơn nhằm tạo ra một hệ thống sinh thái đơn giản và hấp dẫn. Hãy tưởng tượng thông tin liên lạc an toàn, dung lượng lưu trữ iCloud, TV, tin tức chất lượng, ngân hàng, sức khỏe, bảo hiểm,... tất cả đều từ cùng một nhà cung cấp đáng tin cậy trên iPhone, iPad, Mac, đồng hồ và trong tương lai là kính AR.

Đó sẽ là một cuộc cách mạng và mang lại những lợi ích lớn cho Apple. Các nhà phân tích cho biết một gói dịch vụ như vậy có thể thu hút phí đăng ký hơn 100 bảng/tháng.

Như vậy, mức vốn hoá thị trường 4.000 tỷ USD của Apple sẽ không còn xa nữa./.