Hiểm họa gia tăng từ mã độc tống tiền và phần mềm gián điệp

Báo cáo cho thấy các lĩnh vực cơ sở hạ tầng thiết yếu trên toàn thế giới đang phải đối mặt với nguy cơ ngày càng lớn từ các cuộc tấn công mạng, trong đó mã độc tống tiền (ransomware) và phần mềm gián điệp (spyware) là mối đe dọa nghiêm trọng nhất.

Theo nghiên cứu của Kaspersky, tỷ lệ máy tính điều khiển công nghiệp (ICS computers) trên toàn cầu có nguy cơ trở thành mục tiêu của các cuộc tấn mạng đã giảm nhẹ từ 24,4% trong quý 1/2024 xuống còn 23,5% trong quý 2/2024.

Tuy nhiên, số vụ tấn công bằng ransomware tăng mạnh, tỷ lệ máy tính ICS bị ảnh hưởng bởi ransomware tăng gấp 1,2 lần so với quý trước. Đây là mức cao nhất được ghi nhận kể từ năm 2023. Các vụ tấn công bằng ransomware đặc biệt gia tăng vào tháng 5/2024, làm gia tăng mức độ rủi ro cho hoạt động công nghiệp.

Báo cáo cũng nhận định phần mềm gián điệp (spyware) là hiểm họa đeo bám dai dẳng, hiện diện khắp mọi nơi, bao gồm các lỗ hổng truy cập trái phép (backdoor), phần mềm theo dõi thao tác bàn phím (keylogger) và mã độc ngụy trang (trojan), thường được sử dụng để đánh cắp dữ liệu và tạo điều kiện cho những cuộc tấn công khác như ransomware. Tỷ lệ máy tính ICS bị ảnh hưởng bởi phần mềm gián điệp đã tăng lên 4,08%, so với mức 3,90% ghi nhận trong quý I năm 2024. Những kẻ tấn công có thể sử dụng spyware để tiến hành hoạt động gián điệp, mở đường cho ransomware và các cuộc tấn công có mục tiêu.

Theo Kaspersky, tội phạm mạng áp dụng phương thức ngày càng tinh vi để triển khai mã độc, khai thác tiền điện tử trên máy tính ICS. Kaspersky đã phát hiện và ghi nhận sự gia tăng của kỹ thuật tấn công mới, mã độc fileless. Theo đó, mã độc được chạy trực tiếp trong bộ nhớ của hệ thống, khiến cho việc phát hiện và ngăn chặn trở nên khó khăn hơn.

Báo cáo của Kaspersky cho thấy hệ thống ICS ở châu Phi vẫn là mục tiêu bị nhắm đến nhiều nhất, với 30% máy tính bị ảnh hưởng. Bắc Âu có tỷ lệ tấn công thấp nhất (11,3%).

Lĩnh vực tự động hóa điều khiển và giám sát các hệ thống cơ điện tòa nhà ghi nhận tỷ lệ máy tính ICS bị tấn công cao nhất, dù tỷ lệ tấn công chung trên tất cả các ngành đã giảm xuống trong quý 2 năm 2024.

Ông Evgeny Goncharov, trưởng bộ phận ứng phó khẩn cấp an ninh mạng dành cho hệ thống điều khiển công nghiệp Kaspersky (ICS CERT) cho biết: “Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, tổng số các cuộc tấn công vào máy tính điều khiển công nghiệp giảm nhẹ, nhưng sự gia tăng của ransomware và spyware rất đáng lo ngại”. Nếu cơ sở hạ tầng điều khiển công nghiệp dễ bị xâm nhập bởi spyware, các hoạt động sản xuất kinh doanh sẽ đối mặt với nguy cơ bị gián đoạn nghiêm trọng hoặc gây ra thiệt hại nặng nề.