Hội sách trực tuyến Quốc gia 2020: Nhiều bài học và cơ hội

Những bài học kinh nghiệm

Hội sách trực tuyến quốc gia 2020 là nơi để các nhà xuất bản (NXB), đơn vị phát hành học tập kinh nghiệm, kỹ năng vận hành, tiếp cận với bạn đọc trên môi trường số, mở ra một hướng phát triển mới của ngành Xuất bản trước yêu cầu chuyển đổi số. Hội sách được tổ chức trên sàn sách 365book.vn.

Theo thông tin của Hội Xuất bản Việt Nam, Việt Nam là quốc gia thứ 2 ở Đông Nam Á, sau Thái Lan tổ chức hoạt động dưới hình thức này. Hiệp hội Xuất bản của một số quốc gia khác như Indonesia, Malaysia hoan nghênh, đánh giá cao tính chất tiên phong của Thái Lan và Việt Nam và đã có trao đổi để học tập, rút kinh nghiệm.

Tuy nhiên, theo đánh giá từ Ban tổ chức tại Hội nghị tổng kết công tác tổ chức Hội sách trực tuyến chào mừng Ngày sách Việt Nam lần thứ 7 và Triển lãm sách trực tuyến kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 7/8, doanh thu từ hội sách lần này nhìn chung chưa cao như kỳ vọng. Một số đơn vị đã đầu tư khá công phu từ khâu trưng bày đến truyền thông và quản trị gian hàng nhưng số lượng đơn hàng không cao; có nơi chưa bù đắp được chi phí nhân công.

Nhiều bạn đọc cũng cho rằng giao diện và một số công cụ tìm kiếm trên sàn chưa thực sự thuận lợi, đẹp mắt. Một số đơn vị không đưa lên hoặc bổ sung sách bán chạy lên gian hàng; có đơn vị đưa quá nhiều sách cũ.

Bên cạnh đó, tính chuyên nghiệp ở một số đơn vị chưa cao. Việc quản trị gian hàng (từ nhập dữ liệu sách, giới thiệu sách đến theo dõi vận đơn, chốt đơn, giao sách) một số thời điểm còn lúng túng, chậm trễ, dẫn đến nhiều đơn hàng bị hủy.

Tại hội sách trực tuyến lần này, mức giảm giá còn thấp so với một số chương trình của các kênh thương mại điện tử (giảm đến 40 - 50%), nên chưa thực sự thu hút người mua.

Công tác truyền thông Hội sách và Triển lãm tuy có nhiều kết quả nhưng chủ yếu giai đoạn đầu, chưa tốt ở giai đoạn cuối, đặc biệt thời gian kéo dài hội sách thêm 15 ngày.

Trên thực tế, Hội sách qui mô quốc gia theo hình thức trực tuyến lần đầu được tổ chức nên kinh nghiệm của cả đơn vị tổ chức, vận hành lẫn đơn vị tham gia chưa nhiều, có lúc lúng túng, sự phối hợp chưa đồng bộ; thời gian chuẩn bị ngắn; kinh phí hạn hẹp; một số đơn vị tham gia chưa thực sự quyết tâm, dành nhiều công sức cho gian hàng.

Cơ hội lớn cho ngành sách

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết, đại diện NXB Chính trị Quốc gia Sự thật cho biết: Đây là lần đầu tiên đơn vị tham gia một hội sách trực tuyến nên không tránh khỏi những lúng túng và sai sót. Tuy nhiên, kết quả phát hành thì đáng ngạc nhiên, cao rất nhiều lần so với hội sách truyền thống được tổ chức ofline trước đây. Hội sách lần này cũng đã quảng bá thương hiệu nhiều hơn cho đơn vị với độ phủ sóng lớn hơn. 

Đại diện đơn vị này cũng kiến nghị nên đầu tư thêm vào sàn những sản phẩm hệ sinh thái của sách để tăng thêm độ phong phú, đa dạng cho lựa chọn của bạn đọc.

Đại diện NXB Kim Đồng cho rằng sàn sách trực tuyến nên để cho các đơn vị có quyền quản trị gian hàng, để chủ động hơn cho việc quản lý và điều phối.

Đại diện NXB Quân đội Nhân dân cũng góp ý, cần có sự hỗ trợ tốt hơn từ phía nhân sự kỹ thuật để các buổi giao lưu trực tuyến giữa các tác giả với bạn đọc được thuận lợi hơn.

Ông Phan Anh Linh, Giám đốc VNT, đơn vị tài trợ chính của hội sách cho rằng, việc tổ chức trong thời gian ngắn, nên không tránh khỏi những vấp váp. Nếu các đơn vị đưa thông tin sách đúng, giá đúng thì việc cập nhật tự động của hệ thống sẽ dễ dàng và hiệu quả hơn.

Trước những trao đổi của các đơn vị, ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản In và Phát hành cho rằng, với kết quả thu được từ Hội sách trực tuyến lần này có thể nói là đáng ghi nhận và lạc quan cho những lần tổ chức tiếp theo. Các đơn vị xuất bản nên có sự đầu tư, chăm chút và chuẩn bị thật tốt cho các gian hàng thì chắc chắn sẽ có kết quả lớn.

Việc tổ chức Hội sách trực tuyến cũng là một hình thức chuyển đổi số trong xuất bản, với mô hình mới, phương thức mới…

Ban tổ chức cũng đề xuất các đơn vị tập trung, lựa chọn nhiều sách hay, có giá trị và mới xuất bản để giới thiệu, cung cấp sách nhanh chóng, kịp thời cho người mua. Các đơn vị không đưa sách quá cũ, sách có nội dung không hay lên trên sàn giao dịch, khắc phục tình trạng chậm trễ, hủy đơn hàng, xem xét tăng mức chiết khấu cho khách hàng cao hơn. Đồng thời, các đơn vị đầu tư nâng cao chất lượng các hoạt động phụ trợ, như giới thiệu sách, các chương trình giao lưu với độc giả.

Bên cạnh đó, để khuyến khích độc giả, khai thác tiềm năng, lợi thế của phương thức kinh doanh điện tử, các đơn vị cần chủ động hơn trong việc đầu tư phát triển các giải pháp công nghệ hỗ trợ, nghiên cứu tâm lý, nhu cầu người đọc, trên cơ sở tận dụng những kết quả đã đạt được trên kênh thương mại điện tử Book365.vn vừa qua.

Các đơn vị khác cũng nên phối hợp tốt hơn nữa trong việc hỗ trợ, cung cấp các hình ảnh, tư liệu, tài liệu, hiện vật tham gia triển lãm, trưng bày theo đúng tiến độ thời gian và bảo đảm sự phong phú và lôi cuốn người xem hơn nữa.

Đồng thời, hỗ trợ các giải pháp kỹ thuật, công nghệ trong việc vận hành sàn thương mại điện tử, triển lãm sách trực tuyến. Nâng cao chất lượng, thời gian vận chuyển xuất bản phẩm cho khách hàng.