Tạp chí online

Khám phá các giải pháp kỹ thuật số góp phần vào nỗ lực tái trồng rừng

ThS. Lê Toàn • 08/09/2024 07:35

Hiện nay, sự kết hợp giữa công nghệ và các phong trào cộng đồng vì môi trường đã mở đường cho các giải pháp kỹ thuật số đổi mới đóng vai trò then chốt trong các nỗ lực tái trồng rừng trên toàn thế giới. Bởi vậy, tại Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới, vấn đề khôi phục, bảo vệ và phát triển rừng trở thành mục tiêu của nhiều chương trình và dự án quốc gia.

“
Tóm tắt:
- Trí tuệ nhân tạo (AI) và các thuật toán học máy đã cách mạng hóa cách xây dựng kế hoạch trồng rừng.
- Cảm biến IoT (Internet of Things) đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát các thông số khác nhau về các điều
kiện phát triển của cây.
- Tích hợp các giải pháp kỹ thuật số trong nỗ lực tái trồng rừng tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận động chính sách.

Bài viết này đưa ra tổng quan về cách các giải pháp kỹ thuật số góp phần vào nỗ lực tái trồng rừng, nhấn mạnh vai trò quan trọng của công nghệ số trong việc thúc đẩy một tương lai bền vững và xanh hơn.

Lập bản đồ và giám sát kỹ thuật số

Một trong những khía cạnh quan trọng của nỗ lực tái trồng rừng liên quan đến việc giám sát chính xác và hiệu quả độ che phủ rừng.

Với sự ra đời của các công nghệ lập bản đồ kỹ thuật số như: Hệ thống thông tin địa lý (GIS), hình ảnh vệ tinh và máy bay không người lái, các nhà bảo tồn và nhà nghiên cứu giờ đây có thể đánh giá mức độ phá rừng và xác định các khu vực phù hợp cho các dự án trồng lại rừng. Hình ảnh vệ tinh có độ phân giải cao cung cấp thông tin chi tiết về những thay đổi về độ che phủ rừng theo thời gian, cho phép các tổ chức ưu tiên các khu vực cần được chú ý cấp bách.

AI và học máy trong kế hoạch trồng lại rừng

Trí tuệ nhân tạo (AI) và các thuật toán học máy đã cách mạng hóa cách xây dựng kế hoạch trồng rừng. Bằng cách phân tích các tập dữ liệu môi trường khổng lồ, các công nghệ này có thể dự đoán các loài cây phù hợp nhất cho các khu vực cụ thể, có tính đến các yếu tố như loại đất, điều kiện khí hậu và đa dạng sinh học. Cách tiếp cận dựa trên dữ liệu này không chỉ đảm bảo sự thích nghi thành công của các loài cây với môi trường của chúng, mà còn tối ưu hóa quá trình trồng lại rừng tổng thể để có tác động sinh thái tối đa.

Máy bay không người lái trồng cây và ném bom hạt giống

Trong những năm gần đây, việc triển khai máy bay không người lái trồng cây đã đạt được động lực đáng kể trong nỗ lực tái trồng rừng. Những máy bay không người lái chuyên dụng được trang bị cơ chế phát tán hạt giống, cho phép chúng gieo hạt ở những khu vực khó tiếp cận hoặc khó phục hồi, chẳng hạn như địa hình dốc hoặc khu vực bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Tương tự, khái niệm ném bom hạt giống, trong đó hạt giống được bọc trong vật liệu dinh dưỡng được phân tán trên các khu vực mục tiêu, đã thu hút được sự quan tâm chú ý, đặc biệt là ở những vùng có địa hình khó khăn hoặc khả năng tiếp cận hạn chế.

Blockchain mang lại tính minh bạch và trách nhiệm giải trình

Tính minh bạch và trách nhiệm giải trình là rất quan trọng trong việc đảm bảo sự thành công và tính toàn vẹn của các sáng kiến tái trồng rừng. Công nghệ chuỗi khối Blockchain, được biết đến với tính chất phi tập trung và minh bạch, đã được tích hợp vào một số dự án trồng rừng để theo dõi toàn bộ chuỗi cung ứng, từ gieo hạt đến phát triển và chăm sóc cây.

Bằng cách tạo ra một hồ sơ bất biến về từng giai đoạn của quá trình trồng lại rừng, các bên liên quan, bao gồm các nhà tài trợ, tổ chức môi trường và cộng đồng địa phương, có thể xác minh tính xác thực và tác động của những đóng góp của họ, thúc đẩy niềm tin và trách nhiệm giải trình trong hệ sinh thái.

Sự tham gia của cộng đồng thông qua ứng dụng di động

Việc thu hút cộng đồng địa phương tham gia vào các nỗ lực tái trồng rừng là điều tối quan trọng để đạt được sự bền vững lâu dài. Các ứng dụng di động đã nổi lên như một công cụ hiệu quả để thúc đẩy sự tham gia và nhận thức của cộng đồng. Những ứng dụng này cung cấp thông tin về tầm quan trọng của việc trồng lại rừng, hỗ trợ các chương trình nhận nuôi cây và khuyến khích sự tham gia tích cực vào các hoạt động trồng cây và bảo trì rừng.

Ngoài ra, một số ứng dụng kết hợp các yếu tố trò chơi gamification để khuyếnkhích và khen thưởng các thành viên cộng đồng vì những đóng góp của họ, nuôi dưỡng ý thức sở hữu và niềm tự hào về những nỗ lực bảo tồn môi trường. Các tổ chức có thể tận dụng thiết bị cá nhân để sử dụng tại nơi làm việc hoặc cung cấp thiết bị cho nhân viên của mình và triển khai các ứng dụng thiết yếu qua mạng.

Cảm biến IoT để theo dõi sức khỏe cây trồng

Duy trì sức khỏe và sự phát triển của cây mới trồng là quan trọng đối với sự thành công của các dự án trồng rừng. Cảm biến IoT (Internet of Things) đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát các thông số khác nhau như độ ẩm, nhiệt độ và độ ẩm của đất, cung cấp dữ liệu theo thời gian thực về các điều kiện môi trường ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Dữ liệu này cho phép các nhà bảo tồn và quản lý rừng thực hiện các biện pháp can thiệp kịp thời, chẳng hạn như các biện pháp tưới tiêu hoặc kiểm soát dịch hại, đảm bảo sự tồn tại và tính bền vững lâu dài của các sáng kiến tái trồng rừng.

Nguồn lực cộng đồng và sáng kiến khoa học công dân

Nguồn lực cộng đồng và các sáng kiến khoa học công dân đã trao quyền cho các cá nhân trên toàn thế giới tham gia tích cực vào các nỗ lực tái trồng rừng.

Nền tảng trực tuyến và ứng dụng di động cho phép tình nguyện viên đóng góp cho các chiến dịch trồng cây, bằng cách tham gia thực tế vào các sự kiện trồng cây hoặc hỗ trợ tài chính cho các dự án trồng rừng. Những nền tảng này thường cung cấp thông tin cập nhật về tiến độ trồng cây, nuôi dưỡng ý thức cộng đồng toàn cầu và chia sẻ trách nhiệm trong việc bảo tồn môi trường.

Chiến dịch giáo dục và nâng cao nhận thức thông qua thực tế ảo

Công nghệ Thực tế ảo (VR) có tiềm năng khuếch đại các chiến dịch giáo dục và nâng cao nhận thức liên quan đến trồng rừng và bảo tồn môi trường. Bằng cách đưa các cá nhân vào môi trường rừng ảo, trải nghiệm VR có thể thúc đẩy sự hiểu biết sâu sắc hơn về hệ sinh thái phức tạp trong rừng và tầm quan trọng của việc bảo tồn đa dạng sinh học. Những trải nghiệm sâu sắc như vậy có thể gợi lên sự đồng cảm và truyền cảm hứng cho mọi người tích cực hỗ trợ các nỗ lực trồng lại rừng, từ đó thúc đẩy phong trào toàn cầu vì một tương lai xanh hơn và bền vững hơn.

Vận động chính sách và ra quyết định dựa trên dữ liệu

Cuối cùng, việc tích hợp các giải pháp kỹ thuật số trong nỗ lực tái trồng rừng tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận động chính sách và ra quyết định dựa trên bằng chứng. Bằng cách tận dụng dữ liệu được thu thập từ nhiều công cụ công nghệ khác nhau, các nhà hoạch định chính sách và tổ chức môi trường có thể xây dựng các chiến lược và quy định hiệu quả để thúc đẩy quản lý rừng bền vững và chống nạn phá rừng. Những hiểu biết dựa trên dữ liệu cũng hỗ trợ đánh giá tác động của các sáng kiến trồng rừng, cho phép các bên liên quan tinh chỉnh và nhân rộng các mô hình thành công cho các nỗ lực bảo tồn môi trường rộng hơn.

Sự kết hợp giữa công nghệ và quản lý môi trường đã mang lại vô số cơ hội để hồi sinh và duy trì các khu rừng quý giá của Trái đất. Từ lập bản đồ và giám sát kỹ thuật số đến sự tham gia của cộng đồng và vận động chính sách, nhiều giải pháp kỹ thuật số khác nhau đã thúc đẩy phong trào trồng lại rừng, trao quyền cho các cá nhân và tổ chức để có những đóng góp có ý nghĩa hướng tới một tương lai xanh hơn và bền vững hơn. Khi chúng ta tiếp tục khai thác sức mạnh của công nghệ để trồng lại rừng, chúng ta bắt buộc phải nhận ra mối liên hệ giữa bảo tồn môi trường và đổi mớiCcông nghệ, tạo ra con đường hướng tới sự chung sống hài hòa giữa con người và thiên nhiên.

“
Tài liệu tham khảo:
1. https://www.mastreforest.com/reforestation
2. https://agro.gov.vn/vn/tID143_Tai-trong-rung-Nhung-bat-
trac-va-su-ben-vung.html
3. https://www.linkedin.com/pulse/tech-trees-exploring-how-
digital-solutions-contribute-ellva-arden-rrktf/

(Bài viết đăng ấn phẩm in Tạp chí TT&TT số 5 tháng 5/2024)