Mô hình chuyển đổi số của Netflix từ một đơn vị cho thuê DVD

Những bước ngoặt chuyển đổi mô hình kinh doanh trên nền tảng số của Netflix

Xem phim trên nền tảng Netflix có thể không thấy được quá trình chuyển đổi số (CĐS) kịp thời và thành công của công ty này. Nhưng sự thật quá trình CĐS “đáng đồng tiền bát gạo” của đế chế phim online này xứng đáng là điển hình cho bất kỳ doanh nghiệp (DN) nào.  

Netflix đã trải qua những bước ngoặt chuyển đổi mô hình kinh doanh trên nền tảng số - chuyển sang phát trực tuyến video theo yêu cầu, góp phần tạo ra cuộc cách mạng về giải trí trên truyền hình Internet. Hầu hết các gia đình ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam, có ít nhất một tài khoản Netflix để xem phim truyện, phim tài liệu, gameshow… qua màn hình TV, máy tính hoặc điện thoại thông minh.

Ra mắt ngày 14/4/1998, Netflix bán và cho thuê đĩa DVD thông qua trang web của mình và toàn bộ cơ sở hạ tầng đều còn rất sơ sài. Kho của hãng lúc đó chỉ vỏn vẹn 900 đĩa. Nhưng thời điểm đó một tính năng đặc biệt của trang web đã giúp hãng thu hút được nhiều khách hàng. Đó là hệ thống tìm kiếm Flix Finder, cho phép nhanh chóng tìm kiếm phim theo tựa đề, diễn viên hoặc đạo diễn. 

Và có lẽ một trong những quyết định quan trọng nhất trong lịch sử của Netflix và Reed Hastings, đồng sáng lập Netflix, là chọn cách ngừng tính phí theo từng giao dịch cho thuê đơn lẻ. Hastings khởi động chương trình Marquee để giành vị trí vượt trội, nhất là với đối thủ Blockbuster, loại bỏ khái niệm “hạn hoàn trả” các đĩa DVD mà khách thuê và những khoản phí cho việc hoàn trả chậm. Với 15,95 USD/tháng, khách hàng có thể thuê 4 DVD và đặt chúng vào trong một phong bì trả trước của Netflix để mang trả lại. Khách có thể hủy đăng ký bất cứ lúc nào. Đây là điều gần như chưa từng có được áp dụng với các hợp đồng dịch vụ nói chung vào thời đó. 

Reed Hastings đã biến Netflix thành một trong những công ty thống trị Internet. Từ những bước khởi đầu khiêm tốn tại nơi từng là trụ sở của một ngân hàng, công ty giờ đã phát triển với hơn 5.000 nhân viên trên toàn cầu. Ngày 16/1/2007, Netflix tung ra dịch vụ mới - phát video trực tiếp đến máy tính cá nhân của người xem. Lần đầu tiên trong lịch sử 100 năm của ngành truyền hình, khách hàng có thể chọn thứ họ muốn xem và thưởng thức vào bất kỳ khi nào. Netflix chính thức đoạt quyền của các tập đoàn truyền thông - truyền hình và trao vào tay các cá nhân. 

Chương trình Marquee cũng áp dụng công nghệ mới gọi là “hàng đợi”, nghĩa là trang web của Netflix cho phép các tựa phim được thêm vào danh sách của khách hàng và khi hãng có hàng, họ sẽ gửi những bộ phim này cho người đăng ký. Đây là một quy trình tự động, đơn giản, thuận tiện cho người muốn xem phim. Sau đó, Netflix giới thiệu Ninematch - thuật toán đầu tiên của hãng, giới thiệu với người xem các bộ phim mà họ có thể sẽ muốn xem nhưng hiện chưa biết đến. Chức năng này “đề xuất phim được cá nhân hóa dựa trên sở thích riêng của mỗi người”, Hastings cho biết. Hầu hết các hãng phim và truyền hình đều ủng hộ Netflix và hãng đã ký mua một số phim từ NBC Universal, Sony, MGM, 20th Century Fox…

Một cuộc cách mạng lớn đối với Hastings là việc thuyết phục các nhà sản xuất máy chơi game (như PS của Sony, Wii của Nintendo) đón nhận ý tưởng về dịch vụ phát trực tuyến Netflix của mình. Dịch vụ phát trực tuyến đã cất cánh, Netflix đạt được thỏa thuận với các nhà sản xuất thiết bị video game và tivi hàng đầu thế giới, nên doanh thu tăng trưởng mạnh. Năm 2010, Hastings xuất hiện cùng với cha đẻ Apple (khi Apple trình làng iPhone 4) để giới thiệu ứng dụng Netflix đầu tiên dành cho iPhone, cho phép người dùng điện thoại xem phim dễ dàng.

Rồi không chỉ phân phối nội dung, Netflix chuyển sang sản xuất phim truyện, phim tài liệu và các chương trình truyền hình, hạ bệ cả Hollywood sau khi đánh bại đối thủ nặng ký Blockbuster. Tuy nhiên, trong thời đại phát trực tuyến, Netflix phải đối mặt những đối thủ mới như Prime Video của Amazon, Disney+ của Disney, TV+ của Apple... Vậy, làm thế nào “thuyền trưởng Hastings lèo lái “con thuyền” Netflix vượt bão về đến bến cảng an toàn với “tôm cá” đầy khoang” trong những năm qua?

Cuốn sách truyền cảm hứng và kinh nghiệm CĐS về Netflix

Cuốn sách “Netflix: Từ cú lật đổ Hollywood đến đế chế thống trị phim toàn cầu” vừa được Nhà xuất bản Công Thương và Alpha Books phát hành, Netflix là một bài học lớn trực quan về sự ảnh hưởng của Internet, sự thay đổi theo quen mua sắm, tiêu dùng, sự chủ động, sáng tạo của DN. 

Cuốn sách được xuất bản tặng kèm sổ tay về văn hóa DN Netflix. Với 12 phần, sách không chỉ cung cấp những thông tin chi tiết, thậm chí mang tính “nội bộ”, “thâm cung bí sử” về Netflix xưa và nay, người đồng sáng lập Reed Hastings với triết lý kinh doanh, điều hành DN “không giống ai”. 

“Cuốn sách không những truyền cảm hứng mà còn chia sẻ những kinh nghiệm, giúp vững vàng hơn trên con đường phát triển đầy thách thức - đổi mới sáng tạo, để những thương hiệu Việt tỏa sáng mạnh mẽ trong nền kinh tế số toàn cầu”, ông Bùi Quý Phong, ủy viên Ban chấp hành Hội các nhà quản trị DN Việt Nam cho hay./.