Nên giới hạn hay cấm điện thoại thông minh trong trường học?

Việc ký ban hành luật ở California diễn ra trong bối cảnh ngày càng có sự đồng thuận rằng việc sử dụng quá mức smartphone của thanh thiếu niên có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tâm thần và ảnh hưởng đến việc học tập. California hiện có gần 5,9 triệu học sinh trường công.

13 tiểu bang khác trong năm nay đã cấm hoặc hạn chế smartphone trong trường học hoặc khuyến nghị các nhà giáo dục địa phương làm như vậy, sau khi Florida dẫn đầu việc cấm smartphone trong lớp học vào năm 2023, theo Education Week.

Hồi tháng 6, Tổng giám đốc Y khoa Hoa Kỳ Vivek Murthy đã kêu gọi dán nhãn cảnh báo trên các nền tảng truyền thông xã hội, tương tự như nhãn cảnh báo trên bao thuốc lá và ví vấn đề này như một trường hợp khẩn cấp về sức khỏe tâm thần.

Tổng giám đốc Murthy đã trích dẫn một nghiên cứu trên tạp chí y khoa JAMA cho thấy những thanh thiếu niên dành hơn 3 giờ mỗi ngày trên mạng xã hội có thể có nguy cơ mắc bệnh tâm thần cao hơn, đồng thời đề cập đến một cuộc thăm dò của Gallup cho thấy trung bình một thanh thiếu niên dành 4,8 giờ mỗi ngày trên mạng xã hội.

Dự luật của California, được thông qua với tỷ lệ 76-0 tại hội đồng tiểu bang và 38-1 tại thượng viện, yêu cầu các hội đồng nhà trường hoặc các cơ quan quản lý khác phải xây dựng chính sách hạn chế hoặc cấm học sinh sử dụng smartphone trong khuôn viên trường trước ngày 1/7/2026 và cập nhật chính sách sau mỗi 5 năm.

"Chúng tôi biết rằng việc sử dụng smartpone quá mức làm tăng lo lắng, trầm cảm và các vấn đề sức khỏe tâm thần khác và chúng tôi có quyền can thiệp. Luật mới sẽ giúp học sinh tập trung vào việc học tập, phát triển xã hội và thế giới trước mắt, chứ không phải màn hình máy tính khi các em ở trường", Newsom cho biết trong một tuyên bố.

Tại sao smartphone lại là vấn đề ở trường học?

Theo một cuộc thăm dò của Pew Research được tiến hành vào tháng 11/2023, gần 3/4 giáo viên trung học ở Hoa Kỳ cho biết smartphone gây mất tập trung lớn trong lớp học.

"Giáo viên trung học coi smartphone là vấn đề. Khoảng 7/10 (72%) giáo viên trung học cho biết học sinh bị mất tập trung bởi smartphone so với 33% giáo viên trung học cơ sở và 6% giáo viên tiểu học", theo khảo sát của Pew Research.

"Nếu bạn nói chuyện với các chuyên gia về an toàn, họ sẽ nói rằng thực sự tốt hơn cho trẻ em nếu chúng không sử dụng smartphone", Đại diện của Tiểu bang Oklahoma Chad Caldwell, người bảo trợ cho dự luật cấm smartphone ở trường học vào tháng 2 năm nay của tiểu bang này cho biết.

Thống đốc New York Kathy Hochul đã từng trả lời phỏng vấn The Guardian: “Tôi đã thấy những thuật toán gây nghiện thu hút những người trẻ, thực sự giữ họ và biến họ trở thành tù nhân trong một không gian nơi người trẻ bị cắt đứt khỏi kết nối với con người, tương tác xã hội và hoạt động bình thường trong lớp học”.

Các chuyên gia về sức khỏe tâm thần trẻ em nói gì?

Một số chuyên gia đã lưu ý rằng sự phổ biến của smartphone từ đầu những năm 2010 là vấn đề mà các nhà quản lý và chuyên gia y tế nhận thấy gây ra sự khác biệt trong sức khỏe tâm thần của những người trẻ tuổi.

"Chúng tôi đang cố gắng giải thích lý do tại sao ở nhiều quốc gia trong giai đoạn từ năm 2010 - 2015, có sự sụt giảm đột ngột và mạnh mẽ trong một loạt các biện pháp khác nhau về hạnh phúc và sức khỏe tâm thần ở thanh thiếu niên, đặc biệt là các bé gái vị thành niên", Zach Rausch, nhà khoa học nghiên cứu cộng tác tại Trường Kinh doanh NYU-Stern, nói với Al Jazeera.

“Chúng tôi đang cố gắng chứng minh động lực chính của sự thay đổi đột ngột xảy ra trong giai đoạn đó có liên quan đến sự chuyển động nhanh chóng của đời sống xã hội trong thanh thiếu niên sang smartphone và phương tiện truyền thông xã hội".

Jonathan Haidt, nhà tâm lý học xã hội và là tác giả của “The Anxious Generation: How the Great Rewiring of Childhood Is Causing an Epidemic of Mental Illness” (tạm dịch: “Thế hệ lo lắng: Sự thay đổi lớn về cấu trúc của trẻ em đang gây ra đại dịch bệnh tâm thần như thế nào”), cho biết nghiên cứu của ông đã xác định được mối liên hệ chặt chẽ giữa việc sử dụng smartphone và tình trạng sức khỏe tâm thần suy giảm.

“Đối với các giáo viên và nhà quản lý mà tôi có dịp nói chuyện, đây không chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Họ thấy rõ mối liên hệ giữa tình trạng nghiện smartphone gia tăng và sức khỏe tâm thần suy giảm, chưa kể đến việc thành tích học tập giảm sút”, Haidt đã viết trên Substack của mình, After Babel.

Liệu việc cấm smartphone trong trường học có hiệu quả không?

Có rất ít nghiên cứu được thực hiện về vấn đề này và nhiều chuyên gia cho rằng dữ liệu không thuyết phục về tác động của những lệnh cấm này.

Marilyn Campbell, giáo sư về giáo dục mầm non và hòa nhập tại Khoa Giáo dục thuộc Đại học (ĐH) Công nghệ Queensland, và Elizabeth Edwards, phó giáo sư về giáo dục tại ĐH Queensland, Úc, đã tiến hành "đánh giá phạm vi" về bằng chứng toàn cầu đã công bố và chưa công bố ủng hộ và phản đối việc cấm smartphone trong trường học. Những phát hiện này đã được công bố vào tháng 3/2024.

Đánh giá này bao gồm 1.317 bài báo và báo cáo, bao gồm luận văn của các nghiên cứu sinh thạc sĩ và tiến sĩ, được viết từ năm 2007 khi smartphone lần đầu tiên được giới thiệu, cho đến tháng 5/2023.

Ngoài ra, đánh giá cũng xem xét 22 nghiên cứu tại các trường học trước và sau lệnh cấm điện thoại. Các nghiên cứu bao gồm các trường học ở Bermuda, Trung Quốc, Cộng hòa Séc, Ghana, Malawi, Na Uy, Nam Phi, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thái Lan, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ.

Từ nghiên cứu ban đầu của mình, Campbell và Edwards cho biết họ chỉ tìm thấy bằng chứng chưa rõ về lợi ích của việc cấm smartphone ở trường học.

Tuy nhiên, Policy Exchange, một nhóm chuyên gia giáo dục của Anh, đã công bố một nghiên cứu vào tháng 5 “The Case for a Smartphone Ban in Schools” (Lập luận cho lệnh cấm smartphone trong trường học), trong đó “cho thấy mối tương quan rõ ràng giữa lệnh cấm điện thoại hiệu quả và thành tích học tập tốt hơn ở trường”.

Rausch cho biết: “Việc cấm điện thoại sẽ khá khó khăn trong khoảng 1 tuần đầu tiên, một phần vì nó giống như việc cắt bỏ thói quen uống cà phê của bạn. Bạn sẽ khá khốn khổ trong một thời gian ngắn. Nhưng sau đó, theo thời gian, thanh thiếu niên bắt đầu tập trung hơn trong lớp học. Chúng tôi chưa bao giờ gặp một trường học nào cấm điện thoại và hối hận về quyết định đó”.

Vậy cấm điện thoại ở trường học có phải là một ý tưởng hay không?

Ý kiến ​​về tác động của smartphone và phương tiện truyền thông xã hội đối với trẻ rất khác nhau. Một số người phản đối lệnh cấm hoàn toàn việc sử dụng smartphone ở trường học, cho rằng việc loại bỏ các thiết bị liên lạc quan trọng khỏi trường học sẽ không giải quyết được gốc rễ của vấn đề.

“Tôi không nghĩ lệnh cấm giải quyết được vấn đề mà chúng ta đang cố gắng giải quyết, đó là cố gắng giúp con em chúng ta hiểu khi nào nên sử dụng điện thoại và khi nào thì không”, Keri Rodrigues, Chủ tịch của National Parents Union có trụ sở tại Hoa Kỳ, nói với Al Jazeera.

Tuy nhiên, Daisy Greenwell, đồng sáng lập của Smartphone Free Childhood tại Vương quốc Anh, một tổ chức do phụ huynh lãnh đạo tập trung vào việc sử dụng smartphone có trách nhiệm với trẻ em, cho biết bà ủng hộ việc hạn chế sử dụng smartphone.

“Chúng tôi cảm thấy tuổi thơ đang bị Big Tech xâm chiếm theo cách mà chúng ta, với tư cách là một xã hội, chưa nói chuyện với nhau đủ nhiều. Giáo viên đang nói với chúng tôi rằng những vấn đề lớn nhất mà họ phải đối mặt ở trường đến từ smartphone và khía cạnh xã hội cũng như các vấn đề xã hội mà nó gây ra cho học sinh”.

Một số người cho rằng lệnh cấm smartphone trong trường học có thể giảm bớt sự mất tập trung và tăng cường sự tập trung, nhưng nó cũng có thể tước đi của học sinh các tài nguyên học tập có giá trị và các công cụ giao tiếp thiết yếu.

Marilyn Campbell cho biết: "Chúng ta đang giáo dục con em mình trong một thế giới khác và tước đi công cụ chính mà tất cả chúng ta đang sử dụng trong xã hội và nói rằng “Không, bọn trẻ không thể có nó ngay bây giờ”.

Một cách tiếp cận cân bằng là sử dụng đúng quy định và tuân theo các hướng dẫn rõ ràng, đây có thể là cách hiệu quả nhất để khai thác những lợi ích của smartphone trong khi giảm thiểu những nhược điểm của chúng, các chuyên gia cho biết.

Khuyến nghị chung của Campbell và Edwards, những người đã thực hiện đánh giá phạm vi tại Úc, là để các trường học riêng lẻ xác định việc sử dụng smartphone và tập trung vào việc giúp trẻ em sử dụng smartphone một cách tích cực./.