Bộ tem đặc biệt kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam

Bộ tem thể hiện vai trò quan trọng của báo chí cách mạng Việt Nam

Ngày 21/6/1925, tại Quảng Châu (Trung Quốc), lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã sáng lập Báo Thanh Niên, cơ quan của tổ chức Thanh niên Cách mạng Việt Nam. Đây là tờ báo cách mạng Việt Nam đầu tiên do Người sáng lập, chỉ đạo và là người biên tập chính.

Căn gác tại Quảng Châu cũng là nơi thành lập và là trụ sở của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Tại thời điểm này, các số báo Thanh niên được thực hiện, nhân ra trên những bản bằng giấy sáp, rồi được chuyển bí mật về nước. Ở Việt Nam, tờ báo Thanh niên được các cơ sở cách mạng chép tay thành nhiều bản rồi chuyền tay cho các đồng chí của mình đọc và truyền đạt tới nhân dân.

Kể từ số đầu tiên của tờ Thanh niên, cơ quan của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên được xuất bản, các số báo tiếp tục xuất bản đều đặn hàng tuần.

Với gần 90 số báo, Báo Thanh Niên giữ vai trò lịch sử đặc biệt quan trọng, mở đầu cho việc tuyên truyền chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa cách mạng theo quan điểm Mác - Lênin, viết bằng quốc ngữ Việt Nam, được phổ biến rộng khắp cả nước, trong người dân Việt Nam, nhất là trong tầng lớp thanh niên, công nhân, nông dân…

Báo Thanh niên đã góp phần tích cực chuẩn bị về mặt lý luận, chính trị, tư tưởng và tổ chức cho việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, mở ra một dòng báo chí mới - Báo chí cách mạng Việt Nam. Sau báo Thanh niên, Nguyễn Ái Quốc lập ra báo Kông Nông (1926), Báo Đường Kách Mệnh (1927).

Ngày 1/10/1929, báo Búa Liềm - cơ quan ngôn luận của Đông Dương Cộng sản Đảng ra số đầu tiên. Tháng 8/1929, chi bộ An nam Cộng sản ở Thượng Hải ra báo Đỏ viết tay trên giấy sáp.

Kể từ tờ Thanh niên mở đường đến cuối năm 1929, báo chí cách mạng Việt Nam đã có trên 50 tờ báo và tạp chí. Đây là các ấn phẩm của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên và 2 tổ chức Cộng sản là: Đông Dương Cộng sản Đảng và An Nam Cộng sản Đảng. Đến nay, Báo chí cách mạng Việt Nam đã phát triển đa dạng hóa với nhiều loại hình: báo in, phát thanh, truyền hình, báo điện tử... tiếp cận và phát triển hội nhập thế giới.

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tổ chức phát hành đặc biệt bộ tem trong ngày khai mạc Hội báo toàn quốc 2025 tại Trung tâm Hội nghị quốc gia tại Hà Nội.

Bộ tem đặc biệt kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam do hoạ sỹ Nguyễn Du - Tổng công ty Bưu điện Việt Nam thiết kế với nội dung chính thể hiện khí thế hừng hực của lớp lớp thế hệ người làm báo. Hình tượng nổi bật chính là CÂY BÚT + LÁ CỜ TỔ QUỐC + BÁC HỒ (Người sáng lập và rèn luyện Báo chí cách mạng Việt Nam).

Trao đổi với PV Tạp chí TT&TT về thiết kế của bộ tem, họa sỹ Nguyễn Du cho biết hình ảnh ngòi bút là biểu tượng của sự tiên phong đi đầu không quản ngại khó khăn, nguy hiểm… để đưa tin, phản ánh đúng bản chất sự thật của thông tin, làm thức tỉnh dư luận, lan tỏa đến mọi người, mọi lúc, mọi nơi… xóa tan mây mù về thông tin không đúng, định hướng nội dung đúng bản chất sự thật.

Trung tâm của mẫu tem là hình lá cờ Tổ quốc kết hợp với hình chân dung đồ họa của Bác Hồ (năm 1923 - 1924), số 1925 - 2025 và tờ “Thanh Niên” - Tờ báo đầu tiên của nền Báo chí cách mạng Việt Nam, tờ “Nhân dân” “Tạp chí Cộng sản” mang tính đại diện cho lớp lớp thế hệ của nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Theo hoạ sỹ Nguyễn Du, từ ngòi bút của báo chí sóng thông tin lan tỏa đi khắp nơi (thời hiện đại áp dụng công nghệ số, mã nhị phân 01…); Tất cả các chi tiết đó kết hợp với cờ Tổ quốc tiến lên phản ánh thông tin về công cuộc cách mạng, đấu tranh chống giặc ngoại xâm giành độc lập dân tộc và trên con đường phát triển đổi mới của đất nước ngày nay...

Bộ tem có màu sắc mạnh mẽ đỏ đậm, vàng thể hiện sức mạnh của thông tin báo chí cách mạng, ngoài ra cũng mang tính hoài cổ của kỷ niệm 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam. Bố cục chặt chẽ, tạo hình tượng mang tính biểu đạt cao và bố cục chặt chẽ gắn chặt với nội dung của bộ tem.

Bộ tem được thiết kế không tràn lề, khuôn khổ 43 x 32 mm. Thời hạn cung ứng của bộ tem trên mạng lưới bưu chính công cộng là từ ngày 19/6/2025 đến ngày 31/12/2026.

Những bộ tem ý nghĩa về báo chí Việt Nam và thế giới

Về chủ đề báo chí cách mạng, người làm báo, Bưu chính Việt Nam và các nước đã phát hành nhiều bộ tem ý nghĩa. Ông Hoàng Anh Thi, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Viet Stamp cho biết tem bưu chính Việt Nam và thế giới về chủ đề báo chí cách mạng, nhà báo rất đa dạng và phong phú, thể hiện vai trò của báo chí đối với xã hội.

Cụ thể, bưu chính Việt Nam đã phát hành tem thể hiện hình ảnh nhà báo cách mạng vĩ đại Nguyễn Ái Quốc và báo Le Paria (Người Cùng Khổ), cơ quan ngôn luận của Hội Liên hiệp các dân tộc thuộc địa - tờ báo đầu tiên do Người tham gia sáng lập năm 1922.

Tiếp đó là tem Việt Nam về nhà chí sĩ yêu nước, nhà báo cách mạng nổi tiếng Huỳnh Thúc Kháng (1876 - 1974), Chủ nhiệm kiêm chủ bút báo Tiếng Dân ra đời năm 1927 nhằm đấu tranh công khai bằng ngôn luận với chế độ thực dân Pháp. Đây tờ báo đầu tiên ở miền Trung và là tờ nhật báo duy nhất xuất hiện trước 1930 ở Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt tên cụ cho Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng được thành lập ngày 04/4/1949.

Bưu chính Việt Nam cũng đã phát hành tem về nhà văn, nhà báo nổi tiếng vào đầu thế kỷ 20 Vũ Trọng Phụng (1912 - 1939). Tuy thời gian cầm bút rất ngắn ngủi, ông đã để hàng trăm bài báo viết về các vấn đề chính trị, xã hội, văn hóa. Nổi tiếng với giọng văn trào phúng châm biếm xã hội của mình, một số người đã so sánh ông như Balzac của Việt Nam.

Cùng với đó, Bưu chính Việt Nam đã phát hành tem kỷ niệm 50 năm thành lập báo Nhân Dân (1951 - 2001); tem thể hiện hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc báo Nhân Dân, tờ báo cách mạng do Người đặt tên, chỉ đạo và rèn dạy; tem kỷ niệm 40 năm thành lập báo Thiếu niên Tiền phong (1954 - 1994); Tem Việt Nam kỷ niệm 50 năm thành lập báo Thiếu niên Tiền phong (1954-2004); Tem Việt Nam kỷ niệm 30 năm thành lập Tạp chí Những Vấn đề hòa bình và chủ nghĩa xã hội (1958 - 1988).

Trên thế giới, Bưu chính CHDC Đức có bộ tem về nhà cách mạng, nhà báo nổi tiếng Karl Marx và tờ báo Rheiniche Zeitung (Nhật báo tỉnh Rhein) do ông làm chủ bút.

Liên Xô có tem kỷ niệm 80 năm thành lập báo Pravda (Sự Thật) (1912-1982), cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Liên Xô; Tem kỷ niệm 60 năm thành lập báo Pionerskaya Pravda (Sự Thật Thiếu Niên) (1925 - 1985), cơ quan ngôn luận của Đội Thiếu niên Tiền phong Lenin Liên Xô; Tem kỷ niệm 30 năm thành lập Tạp chí Những vấn đề Hòa Bình và Chủ nghĩa xã hội (1958 - 1988), cơ quan lý luận và thông tin của các đảng cộng sản và công nhân, có trụ sở tại Praha, Tiệp Khắc.

Liên Xô và Bulgaria còn có tem về Lenin, người sáng lập báo Pravda.

Bưu chính Nga đã phát hành tem kỷ niệm 100 năm thành lập báo Komsomolskaya Pravda (Sự thật Thanh Niên) (1925 - 2025), cơ quan ngôn luận của Đoàn TNCS Liên Xô; tem kỷ niệm 100 năm thành lập Hãng Thông tấn TASS (1904 - 2004), là Hãng Thông tấn xã chính thức của Liên Xô giai đoạn 1925 - 1991.

Bưu chính Trung Quốc đã phát hành bộ tem kỷ niệm 80 năm thành lập Tân Hoa Thông tấn xã (1931 - 2011); bưu thiếp in sẵn tem Trung Quốc kỷ niệm thành lập 50 năm Nhân Dân nhật báo (1948 - 1998), cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Bưu chính Cu Ba phát hành bloc tem kỷ niệm Ngày Báo chí Cu Ba 14/3 và kỷ niệm 115 năm thành lập báo Patria (Quê Hương) (1892 - 2007), tờ báo truyền thống nổi tiếng ở Cu Ba, là một công cụ quan trọng trong chiến dịch giành độc lập cho Cu Ba từ tay thực dân Tây Ban Nha.