Chuyển đổi số

Phá bỏ "silo dữ liệu” để liên thông, xây dựng thành phố thông minh

Anh Minh 02/12/2024 20:57

Một trong những yếu tố quan trọng nhất để xây dựng thành phố thông minh chính là dữ liệu. Nhưng dữ liệu không chỉ “đúng, đủ, sạch, sống” mà còn phải liên thông, và sự liên thông không chỉ ở cấp độ từng thành phố mà còn phải mở rộng ra cấp độ quốc gia.

Xây dựng thành phố thông minh đã trở thành mục tiêu trọng tâm của nhiều địa phương tại Việt Nam

Trong bối cảnh đô thị hóa và chuyển đổi số (CĐS) đang diễn ra một cách mạnh mẽ, việc xây dựng đô thị thông minh (ĐTTM) đã trở thành mục tiêu trọng tâm của nhiều địa phương tại Việt Nam.

Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), tính đến cuối năm 2023 đã có 54 địa phương tại Việt Nam triển khai các đề án, chương trình liên quan đến ĐTTM. Trong đó, các lĩnh vực như giao thông, môi trường, y tế và hành chính thông minh đang được ưu tiên phát triển.

Tuy nhiên, chỉ có khoảng 30% các dự án đạt được mức tích hợp dữ liệu liên thông giữa các ngành, lĩnh vực. Đây là một thách thức lớn trong việc đảm bảo hiệu quả quản trị và vận hành đô thị thông minh. Thực tế này cho thấy, mặc dù có sự đầu tư và quan tâm lớn, tuy nhiên, việc xây dựng cơ sở dữ liệu (CSDL) và khai thác dữ liệu một cách hiệu quả vẫn chưa đạt được kỳ vọng, dữ liệu hiện đang bị phân tán, thiếu sự đồng nhất và còn hạn chế trong việc phục vụ công tác ra quyết định. Điều này không chỉ cản trở sự phát triển của các đô thị mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cung cấp dịch vụ công cho người dân và doanh nghiệp.

gdd_5183.jpg
Hội thảo “Thành phố thông minh: Quản trị, Điều hành linh hoạt dựa trên dữ liệu” đã diễn ra trong khuôn khổ Hội nghị Thành phố Thông minh Việt Nam - Châu Á 2024 diễn ra trong 2 ngày 2 và 3/12/2024.

Tại Hội thảo “TPTM: Quản trị, Điều hành linh hoạt dựa trên dữ liệu”, ông Hồ Đức Thắng, Phó Cục trưởng Cục CĐS quốc gia, Bộ TT&TT, khẳng định lĩnh vực ĐTTM là một lĩnh vực hội tụ nhiều đột phá công nghệ, từ Internet vạn vật (IoT), đến công nghệ truyền dẫn, đặc biệt là mạng 5G, công nghệ điện toán đám mây, hay các công nghệ dữ liệu lớn (big data), phân tích dữ liệu (data analytics) ….

Và hiện nay, sự xuất hiện và phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) đã nâng tầm ĐTTM, không chỉ dừng lại ở việc tự động hóa mà còn thông minh hóa, thậm chí có thể đưa ra các quyết định thay cho con người.

“Ngày nay, AI và IoT đã kết hợp để trở thành AIoT, mang lại khả năng tự động và tối ưu hóa cao hơn cho các ứng dụng ĐTTM. Chúng tôi nhận định rằng ĐTTM thực sự là một lĩnh vực đầy tiềm năng để các công nghệ đột phá cùng phát triển và tạo giá trị”, ông Hồ Đức Thắng nói.

“Thực tế, việc tích hợp dữ liệu không phải là điều dễ dàng”

Nhiều địa phương đã triển khai xây dựng thành phố thông minh (TPTM) và đã có những điển hình thành công, nhưng cũng có những trường hợp thất bại.

Theo Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia về Dân cư, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an, khái niệm về TPTM bao hàm rất nhiều lĩnh vực, nhưng cốt lõi vẫn là “làm sao để phục vụ tốt nhất cho người dân, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp, và nâng cao hiệu quả quản trị”.

Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh cho rằng: “Chúng ta không thể chỉ xây dựng TPTM từ những yếu tố trừu tượng mà cần bắt đầu từ những vấn đề cụ thể, như là bãi đỗ xe thông minh hay dịch vụ công trực tuyến”.

Theo Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia về dân cư, một trong những yếu tố quan trọng nhất để xây dựng TPTM chính là dữ liệu.

“Dữ liệu phải đầy đủ, chính xác, và luôn được cập nhật để người dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý có thể truy cập thông tin một cách chính xác và kịp thời”, Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh nói. “Chúng ta phải xây dựng cơ chế kiểm soát dữ liệu và đảm bảo rằng dữ liệu không bị lỗi thời, mất tính chính xác”.

Liên quan đến thách thức trong việc đồng bộ và thu thập dữ liệu, đặc biệt là tại các thành phố lớn, bà Võ Thị Trung Trinh, Giám đốc Trung tâm CĐS TP. HCM, cho biết: “Thực tế, việc tích hợp dữ liệu không phải là điều dễ dàng”.

Theo bà Trinh, một trong những vấn đề đầu tiên là “phá bỏ những "lô cốt" hay "silo" giữa các đơn vị, cơ quan. Bởi vì, mỗi sở, mỗi phòng ban thường có những hệ thống riêng biệt, khiến cho việc tích hợp dữ liệu giữa các đơn vị và thành phố trở nên khó khăn”.

Về vấn đề dữ liệu, ông Cù Kim Long, Phó Giám đốc Trung tâm CNTT, Bộ Khoa học và Công nghệ, cho rằng: “Không chỉ dừng lại ở việc xây dựng các kho dữ liệu, chúng ta cần đặc biệt quan tâm đến khả năng liên thông giữa các kho dữ liệu. Điều này không chỉ áp dụng ở cấp độ từng thành phố mà còn phải mở rộng ra cấp độ quốc gia, bao gồm sự kết nối giữa các thành phố và các tỉnh, thành phố trên cả nước”.

gdd_5178.jpg
Ông Cù Kim Long cho rằng: “Không chỉ dừng lại ở việc xây dựng các kho dữ liệu, chúng ta cần đặc biệt quan tâm đến khả năng liên thông giữa các kho dữ liệu".

Ông Cù Kim Long nói rằng bài học quan trọng từ kinh nghiệm quốc tế chính là việc xây dựng trục dữ liệu liên thông - một hệ thống đóng vai trò trung gian, cho phép các kho dữ liệu kết nối, chia sẻ và khai thác hiệu quả. Đây là yếu tố then chốt để bảo đảm tính đồng bộ và hiệu quả trong quản lý dữ liệu, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của các TPTM.

Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh cũng cho rằng hiện nay các bộ ngành vẫn chưa xây dựng được hệ thống dữ liệu dùng chung. Điều này khiến người dân không thể hưởng lợi đầy đủ.

“Cần có một hệ thống dữ liệu toàn quốc để đảm bảo mọi người đều có thể tiếp cận các dịch vụ công, dù ở bất kỳ đâu”, ông nói.

Vai trò quan trọng của Nhà nước trong việc xây dựng thành công các TPTM

Ngoài vấn đề dữ liệu, hạ tầng công nghệ cũng là yếu tố không thể thiếu trong việc triển khai các giải pháp số của TPTM. “Chúng ta cần tập trung vào các hạ tầng kết nối, IoT và các hạ tầng tính toán khác. Hiện nay, việc triển khai các hạ tầng này đối mặt với một số thách thức lớn, bao gồm việc thiếu quy định và tiền lệ rõ ràng. Do đó, để thực hiện các dự án hạ tầng số, cần có những cơ chế thử nghiệm để có thể triển khai một cách linh hoạt và hiệu quả”, ông Cù Kim Long nói.

Theo đó, các cơ chế thử nghiệm này cần được thực hiện với sự đồng thuận không chỉ từ chính quyền thành phố mà còn từ cơ quan Trung ương. Điều này đảm bảo rằng quá trình thử nghiệm sẽ được tiến hành trong một khuôn khổ hợp lý và có sự giám sát chặt chẽ từ các bên liên quan, giúp thúc đẩy đổi mới và phát triển bền vững các hạ tầng số trong đô thị thông minh.

Ngoài ra, theo Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh, đầu tư vào công nghệ thông tin phải được thực hiện một cách đồng bộ, từ việc đầu tư hạ tầng cho đến việc xây dựng các chính sách, quy định pháp lý phù hợp, đảm bảo sự thống nhất trong triển khai các giải pháp số.

Hơn nữa, Thành phố cần bảo đảm an ninh, an toàn thông tin để tránh các rủi ro như mất tiền hoặc bị lừa đảo qua không gian mạng, điều này sẽ làm giảm sự tin tưởng của người dân vào các dịch vụ số.

Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh cho rằng cả cơ quan nhà nước, người dân và doanh nghiệp đều phải tham gia và quá trình xây dựng TPTM, nâng cao kỹ năng số. Một yếu tố quan trọng là phải hiểu rõ thực trạng hiện tại của các địa phương để từ đó xây dựng những kế hoạch hành động phù hợp.

“Chúng ta cần có một khung tổng thể, không chỉ tập trung vào công nghệ thông tin hay điện tử hóa các quy trình, mà còn phải sáng tạo trong tổ chức và cách tiếp cận”, Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh nói.

gdd_5220.jpg
Ông Hồ Đức Thắng, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia

Tại Hội thảo, ông Hồ Đức Thắng, Phó Cục trưởng Cục CĐS quốc gia, cũng đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của Nhà nước trong việc xây dựng thành công các TPTM, từ việc tạo dựng thể chế, cơ chế hỗ trợ, xây dựng hạ tầng số và thiết lập các tiêu chuẩn đo lường, góp phần đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả cho các dự án đô thị thông minh trong tương lai.

Ông Cù Kim Long cho rằng các thành phố phát triển trên thế giới không chỉ xây dựng TPTM mà còn đề cập đến các yếu tố xa hơn.

“Điều này bao gồm việc xây dựng các chiến lược phát triển không chỉ dựa trên CĐS mà còn hướng đến một tương lai "xanh" hơn và phát triển bền vững cho các thế hệ tương lai”, ông Cù Kim Long nói./.

Bài liên quan
Nổi bật Tạp chí Thông tin & Truyền thông
Đừng bỏ lỡ
  • Chuyển "trạng thái mới" cho chuyển đổi số quốc gia
    Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá cao 4 đơn vị thuộc khối chuyển đổi số của Bộ đã triển khai các công tác chuyển đổi số thành công từ cuối năm 2018 và yêu cầu các đơn vị "chuyển trạng thái", tập trung kiến tạo thể chế, thể hiện rõ vai trò dẫn dắt quốc gia.
  • Ứng dụng AI: Đường đua mới của ngành năng lượng
    Các chuyên gia đến từ Intel, Viettel và các doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng đã quy tụ tại hội thảo chia sẻ tri thức, kinh nghiệm và câu chuyện về trí tuệ nhân tạo, quản trị dữ liệu lớn và hạ tầng cloud, bệ phóng số cho năng lượng thông minh
  • Chuyển đổi số theo tinh thần “làm ngay, làm kịp thời, làm có chất lượng”
    Sau hơn hai tuần triển khai Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW của Ban Chỉ đạo Trung ương, công cuộc chuyển đổi số liên thông, đồng bộ trong hệ thống chính trị đã và đang chuyển mình mạnh mẽ. Kết quả bước đầu là tín hiệu tích cực, song cũng đặt ra không ít thách thức cần được nhận diện đúng và xử lý kịp thời để tránh trở thành điểm nghẽn, đảm bảo tiến độ và hiệu quả toàn diện.
  • Tập huấn sử dụng Hệ thống tiếp nhận phản ánh, kiến nghị, sáng kiến, giải pháp về Nghị quyết 57
    Tập huấn là nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao hiệu quả quản trị, điều hành, đảm bảo bảo mật thông tin, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để tiếp nhận và xử lý kịp thời phản ánh, kiến nghị, sáng kiến, giải pháp từ thực tiễn, phục vụ trực tiếp cho phát triển KH,CN, ĐMST và CĐS quốc gia.
  • Gia tăng tấn công hệ thống ICS tại các công trình xây dựng, nhà máy
    Việc ứng dụng công nghệ số như trí tuệ nhân tạo và tự động hóa mang lại nhiều cơ hội lớn, giúp tối ưu các hoạt động trong lĩnh vực xây dựng tại Đông Nam Á. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này cũng đi kèm không ít rủi ro an ninh mạng và ngành xây dựng đang trở thành mục tiêu tấn công ICS hàng đầu tại khu vực.
  • AI làm việc với con người và giúp con người làm việc hiệu quả hơn
    Trí tuệ nhân tạo đã xuất hiện tại nơi làm việc và có tiềm năng biến đổi mạnh mẽ như động cơ hơi nước đã làm đối với Cuộc cách mạng công nghiệp thế kỷ 19.
  • PGDC 2025: Khơi nguồn sáng tạo - Kiến tạo tương lai ngành game Việt
    Hội thảo Phát triển Game PTIT - PGDC 2025 là sự kiện chuyên sâu đầu tiên về phát triển game do Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT) tổ chức, thu hút khoảng 500 lượt người tham dự.
  • Nhật Bản cam kết tích cực hỗ trợ Việt Nam phát triển công nghiệp bán dẫn, AI
    Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Iwaya Takeshi khẳng định Nhật Bản sẽ tích cực hỗ trợ Việt Nam phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, trí tuệ nhân tạo.
  • Sinh viên từ Việt Nam thắng giải về AI của AWS
    Được đồng tổ chức bởi Amazon Web Services (AWS) và AI Singapore (AISG), giải đấu lần đầu mở rộng quy mô khu vực Regional LLM League đã thu hút 1.300 sinh viên tham gia đến từ các cơ sở giáo dục đại học của 6 quốc gia: Việt Nam, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan.
  • Đã có thay đổi tích cực trong phân công trách nhiệm về an ninh mạng OT
    Kết luận trên chính là những thay đổi tích cực ghi nhận trong Báo cáo tình trạng an ninh mạng trong lĩnh vực công nghệ vận hành (OT) toàn cầu năm 2025 (2025 State of Operational Technology and Cybersecurity Report) về việc bảo mật công nghệ, an ninh mạng trong bối cảnh các mối đe dọa IT/OT ngày càng phát triển.
Phá bỏ "silo dữ liệu” để liên thông, xây dựng thành phố thông minh
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO