Phát triển một Việt Nam bao trùm số, để không ai bị bỏ lại phía sau

Chiều 18/10, Samsung Việt Nam phối hợp với Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, và Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC) tổ chức Diễn đàn Đa phương (MSF) 2024 với chủ đề “Phát triển con người và công nghệ hướng tới một Việt Nam bao trùm số” nhằm thúc đẩy tầm nhìn bao trùm số: “Một Việt Nam số hóa, nơi công nghệ phục vụ cuộc sống của mọi người”, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.

Một bộ phận lớn trong xã hội chưa được tiếp cận công nghệ số

Tại Diễn đàn, ông Patrick Haverman, Phó Đại diện thường trú Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam, đã vẽ ra một bức tranh với khung cảnh: “Một Việt Nam nơi người nông dân trồng thanh long ở Bình Thuận có thể truy cập giá thị trường tốt nhất trên chiếc điện thoại thông minh của mình; nơi một học sinh dân tộc thiểu số ở Bắc Kạn có thể tham gia các bài giảng trực tuyến hàng đầu thế giới, và nơi chủ một DN nhỏ ở Đà Nẵng có thể sử dụng công nghệ AI mới nhất để tạo ra sản phẩm và phục vụ khách hàng trên toàn cầu”.

Ông Patrick nói rằng: “Chúng ta đang trên con đường đến đó, nhưng vẫn còn một đoạn đường dài phải đi”. Chia sẻ tầm nhìn của UNDP về việc tăng cường cơ hội, tiếp cận cho các nhóm thiệt thòi, dễ bị tổn thương, và giảm bất bình đẳng qua công nghệ, đại diện UNDP cho rằng công nghệ số ngày nay có tiềm năng thay đổi cuộc sống, đặc biệt là ở các nhóm dễ bị tổn thương như người khuyết tật, để họ không chỉ tham gia mà còn phát triển trong xã hội.

Theo ông Phan Văn Anh, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và xu hướng CĐS mạnh mẽ đã và đang mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho cả DN, người lao động (NLĐ) và tổ chức Công đoàn Việt Nam.

“CĐS đã giúp nâng cao mức độ tiếp cận với công nghệ, trình độ, kỹ năng số của NLĐ trong công việc, đời sống, phát huy vai trò tiên phong của NLĐ trong quá trình CĐS. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận không nhỏ NLĐ còn hạn chế về kiến thức công nghệ, khó tiếp cận các nền tảng công nghệ mới như AI, Internet vạn vật… “, ông Phan Văn Anh nói.

Trong khi đó, ông Đỗ Tiến Thịnh, Phó Giám đốc NIC, cho biết để đạt được mục tiêu Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số, đến năm 2030 sẽ phổ cập kỹ năng số cho mọi tầng lớp trong xã hội, tỷ lệ người dân trong độ tuổi lao động được đào tạo kỹ năng số cơ bản đạt trên 70% là “một thách thức rất lớn”.

“Điều đáng lo ngại là vẫn còn một bộ phận lớn trong xã hội chưa được tiếp cận công nghệ số như người già, người khuyết tật, trẻ em ở vùng sâu, vùng xa hay những người có hoàn cảnh khó khăn vẫn phải đối mặt với nhiều rào cản trong việc sử dụng công nghệ số”, ông Đỗ Tiến Thịnh nói.

Chính vì vậy, lãnh đạo NIC cho rằng nâng cao năng lực số là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự chung tay của cả xã hội. Bằng việc tạo ra một môi trường học tập thuận lợi, cung cấp các công cụ cần thiết, chúng ta có thể giúp người khuyết tật, công nhân, người dân ở vùng sâu, vùng xa hòa nhập vào xã hội số, được hưởng những lợi ích mà công nghệ số mang lại.

Bà Ngô Thùy Anh, lãnh đạo khởi nghiệp và người được vinh danh Forbes Under 30, cho biết theo định nghĩa của Liên hợp quốc, người yếu thế là người có hoàn cảnh đặc biệt hoặc bị hạn chế một phần năng lực tự nhiên

“Như vậy, nhóm này bao gồm 2 tỷ trẻ em (dưới 14 tuổi), 1 tỷ người già, 3,95 tỷ phụ nữ. 1,3 tỷ người khuyết tật với một dạng thức nào đó. Và tất cả chúng ta đều đã, đang, hoặc sẽ, ở một thời điểm nào đó được coi là người yếu thế trong xã hội”, bà Ngô Thùy Anh nói.

Với tư duy công nghệ sẽ phá bỏ mọi rào cản hiện hữu, bà Ngô Thùy Anh cho rằng “bạn và tôi, chúng ta sẽ cùng nhau làm được rất nhiều điều”.

“Không quan trọng ở thành thị, nông thôn, trên núi hay bất cứ đâu trên trái đất này, wifi hoặc các đường dây kết nối ngày nay đều có thể phủ sóng, giúp đỡ khi bạn cần nhất. Không quan trọng độ tuổi của bạn là bao nhiêu, công nghệ luôn là thứ có tính ứng dụng cao nhất khi bạn đủ hiểu về công nghệ để áp dụng trong cuộc sống của mình”, bà Ngô Thùy Anh nói.

“Thậm chí có những công nghệ ra đời để chúng ta có thể hiểu thêm về thiên nhiên, cỏ cây, động vật. Có công nghệ ra đời để chúng ta có thể kéo dài sự sống”.

Cũng tại Diễn đàn, các bên đã cùng khám phá những giải pháp thực tiễn về cách công nghệ trao quyền cho cộng đồng, giúp mọi người cùng hưởng lợi từ sự phát triển công nghệ. Trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, đại diện Samsung Việt Nam cho biết công ty không ngừng nỗ lực thúc đẩy công nghệ hướng tới phát triển bền vững và bao trùm.

Ông Choi Joo Ho, Tổng Giám đốc Samsung Việt Nam, chia sẻ rằng Samsung đã có những thảo luận sâu sắc với các cơ quan chính phủ Việt Nam, các tổ chức phi chính phủ cũng như các bên liên quan về những cơ hội không thể bỏ lỡ khi xây dựng một xã hội bao trùm số.

Ra mắt Sáng kiến công nghệ bao trùm (InclusiveTech Initiative)

Điểm nhấn quan trọng của Diễn đàn MSF 2024 là sự ra mắt Sáng kiến công nghệ bao trùm (InclusiveTech Initiative) do NIC khởi xướng, với sự đồng hành của Samsung Việt Nam và Tổng LĐLĐ Việt Nam.

Sáng kiến này thể hiện tinh thần phụng sự xã hội, với phương châm: “Công nghệ không chỉ phục vụ sự tiến bộ của một số ít mà còn mang lại giá trị cho cả cộng đồng.” Mục tiêu chính là tạo cầu nối giữa những người sáng tạo công nghệ và các nhóm yếu thế, giúp họ hòa nhập và phát triển, từ đó thúc đẩy một xã hội công bằng và bền vững thông qua các giải pháp sáng tạo.

Nền tảng chính của Sáng kiến là một trang web chuyên dụng, được thiết kế như một không gian hợp tác và chia sẻ tri thức giữa các bên liên quan. Đây sẽ là nơi hội tụ của những cá nhân, tổ chức có tâm huyết với công nghệ bao trùm, cùng nhau thúc đẩy đổi mới và phát triển vì lợi ích xã hội.

Trong khuôn khổ Sáng kiến, Giải thưởng “InclusiveTech for Social Innovation – Công nghệ Bao trùm vì lợi ích xã hội” sẽ được tổ chức hàng năm để tôn vinh những tổ chức và cá nhân xuất sắc. Giải thưởng này nhằm khuyến khích và lan tỏa những giải pháp công nghệ hòa nhập, thúc đẩy học hỏi và hợp tác, đồng thời góp phần đạt được các mục tiêu xã hội mà Sáng kiến hướng tới.