Sáu việc cần làm để chuyển đổi số, chuyển đổi xanh

Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế số là xu thế tất yếu

Tham dự, lắng nghe các tham luận từ đầu tới cuối phiên khai mạc của Diễn đàn, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chia sẻ và ghi nhận nhiều ý kiến hay, giá trị, giải đáp một phần những câu hỏi Phó Thủ tướng đặt ra từ đầu phiên khai mạc.

Theo Phó Thủ tướng, chủ đề của Diễn đàn là “Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế số” hướng tới phát triển bền vững là một xu thế tất yếu của cả thế giới chứ không chỉ riêng Việt Nam. Và có lẽ là con đường ngắn nhất, rẻ nhất để đi đến một tương lai Việt Nam tươi sáng.

Với tố chất thông minh, chịu thương chịu khó, sẵn sàng và nhanh chóng tiếp cận cái mới của người Việt Nam, Phó Thủ tướng nhận định đây là lợi thế của Việt Nam.

Chuyển đổi số (CĐS) đã được đề cập trong Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ 13, Nghị quyết 52-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và Chương trình CĐS quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Đối với chuyển đổi xanh, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch về chuyển đổi xanh như Kế hoạch hành động về tăng trưởng xanh; Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải…

Phó Thủ tướng đánh giá, trong thời gian qua, CĐS đã đạt được những kết quả quan trọng bước đầu, giúp chúng ta tự tin hơn, hào hứng hơn, và cũng nhận được sự hưởng ứng của toàn xã hội.

CĐS được thực hiện trong tất cả các lĩnh vực, từ tư pháp, nông nghiệp, ngân hàng….; có sự đầu tư khá mạnh mẽ và nhanh chóng cho hạ tầng số (81,7% hộ gia đình sử dụng cáp quang Internet băng rộng và 100% xã, phường, thị trấn kết nối Internet cáp quang).

Doanh nghiệp (DN) Việt Nam trong lĩnh vực này có bước phát triển mạnh mẽ, trong đó FPT có sự khởi đầu ngoạn mục và ngày càng có vị thế cao hơn, tốt hơn trong cuộc cạnh tranh chung của khu vực.

Doanh thu của lĩnh vực công nghệ thông tin đạt 142 tỷ USD. Nhiều DN Việt Nam đã ký thỏa thuận đầu tư với các tập đoàn lớn trong sản xuất chip, vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), ô tô điện.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang ghi nhận, biểu dương nỗ lực của cả hệ thống chính trị, đóng góp của cộng đồng DN công nghệ số Việt Nam trong CĐS, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế số, góp phần quan trọng vào quá trình phát triển nhanh, bền vững của đất nước.

6 việc cần làm ngay để CĐS, chuyển đổi xanh

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế như không phải ai cũng quan tâm đến CĐS, chuyển đổi xanh, kể cả những người có trách nhiệm và không phải ai cũng thích sự minh bạch nên muốn làm theo cách truyền thống.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng nêu rõ cơ chế, chính sách, thể chế thực sự chưa tạo ra một "đường băng" để cho mọi việc cất cánh; hạ tầng số, nền tảng cho tăng trưởng xanh có sự phát triển nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu; nguồn lực chưa thực sự được ưu tiên và chưa được ứng xử như là một lĩnh vực tiên phong; còn có những chỉ số còn thấp trên bảng xếp hạng thế giới.

Trong bối cảnh đó, điều quan trọng nhất, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, là chúng ta phải làm gì và nên làm gì?

Phó Thủ tướng cho rằng có 6 việc phải làm. Việc đầu tiên cần thiết là phải có sự nhìn nhận đúng mức, đúng mực về CĐS, chuyển đổi xanh, trước hết là "thông về tư tưởng", từ đó mới tự tin làm, để dám dấn thân bởi nếu không dấn thân thì khó có kết quả.

Thứ hai, cần chú trọng đầu tư hạ tầng số, đặc biệt là những lĩnh vực, khu vực có nhu cầu và có tác động lan tỏa đến sự phát triển và phải được thực hiện theo thứ tự ưu tiên vì nguồn lực ngân sách không đủ làm tất cả mọi việc, có thể dùng để làm "vốn mồi", đồng thời phải phải huy động nguồn lực ngoài ngân sách.

Thứ ba, về đào tạo nhân lực, Phó Thủ tướng chia sẻ quan tâm lớn nhất của nhà đầu tư nước ngoài hiện nay là khả năng thu hút nguồn lao động, nhất là nguồn lao động chất lượng cao. TP. Hải Phòng là một điển hình khi luôn duy trì khá tốt mức thu hút FDI trong những năm gần đây vì sở hữu nguồn nhân lực dồi dào.

Thứ tư, đối với mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn đến năm 2030, Việt Nam đang triển khai theo hướng gắn lý thuyết với thực hành thông qua kêu gọi sự tham gia của các DN lớn như Intel, Samsung, LG.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh đào tạo phải gắn với thực hành và giải quyết việc làm, nhất là trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của khoa học, công nghệ và CĐS, cho nên lý tưởng nhất là học ngay trong xưởng hoặc bố trí nơi đào tạo gần cơ sở sản xuất.

Thứ năm, Nhà nước và DN đều cần có cơ chế khuyến khích DN tham gia vào CĐS, chuyển đổi xanh, nhất là những DN khởi nghiệp trên tinh thần chấp nhận rủi ro, chấp nhận mạo hiểm.

Thứ sáu, cố gắng khai thác, tận dụng tốt những thành tựu của thế giới thông qua hợp tác quốc tế, thu hút các dự án FDI, hay phát huy vai trò cầu nối của các chuyên gia, DN, hiệp hội DN.

CĐS, chuyển đổi xanh đều cần công nghệ số

Trong phiên khai mạc của Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: “CĐS và chuyển đổi xanh sẽ là hai chuyển đổi quan trọng bậc nhất của đầu thế kỷ 21. Hai chuyển đổi này sẽ căn bản thay đổi cuộc sống của tất cả chúng ta. Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là một cặp song sinh, chúng đi với nhau và hỗ trợ nhau. Muốn chuyển đổi xanh thì phải dùng chuyển đổi số và muốn chuyển đổi số thì cũng phải dùng chuyển đổi xanh. Hai chuyển đổi này cũng sẽ đảm bảo cho một quốc gia phát triển nhanh và bền vững”.

Việt Nam đã xác định CĐS và chuyển đổi xanh là lựa chọn chiến lược. CĐS và chuyển đổi xanh là động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Năm 2020, kinh tế xanh đã đóng góp khoảng 2% GDP của Việt Nam với tốc độ tăng trưởng trên 10%. Và cùng năm này kinh tế số của Việt Nam đã đóng góp 12% GDP. Đến năm 2023 thì kinh tế số theo tính toán của Bộ TT&TT đã đóng góp 16,5% GDP và với tốc độ tăng trưởng trên 20% một năm.

Nhưng cả CĐS và chuyển đổi xanh thì đều cần đến công nghệ số. Mà công nghệ số thì cốt lõi là chip bán dẫn. Bộ Thông tin và Truyền thông đã dự thảo xong phiên bản cuối cùng của chiến lược quốc gia về phát triển chip bán dẫn.

Cũng theo Bộ trưởng, “CĐS là một cuộc cách mạng về thể chế nhiều hơn là một cuộc cách mạng về công nghệ. Dám ứng dụng, dám đi đầu trong ứng dụng và ứng dụng an toàn sẽ tạo ra sự phát triển và cũng tạo ra sự hoàn thiện công nghệ”.

Công cuộc CĐS đang diễn ra mạnh mẽ, sâu rộng tại Việt Nam

Đánh giá cao Việt Nam trong hành trình số, ông John Choi, Phó Chủ tịch Tổ chức Công nghiệp Ðiện toán châu Á - châu Ðại Dương cho biết Việt Nam đang rất quan tâm thúc đẩy trở thành các trung tâm CNTT của khu vực.

Ông John Choi ấn tượng và đánh giá cao công cuộc CĐS đang diễn ra mạnh mẽ, sâu rộng tại Việt Nam. Trong khi đó, FPT, CMC đã thành lập văn phòng tại Seoul. Không chỉ tại Hàn Quốc, DN công nghệ số Việt Nam đã sang Mỹ, ra toàn cầu… là một trong việc nỗ lực vươn mình của các DN Việt Nam ra thế giới là nhờ có sự CĐS…

Cũng theo ông John Choi, việc thúc đẩy CĐS, chuyển đổi kinh tế là cơ hội cho Việt Nam. Hàn Quốc xuất phát điểm cũng là một nước nghèo. Singapore, Hàn Quốc hay Samsung, LG… cũng đã vươn mình từ trong nước, khách hàng nhỏ và xuất khẩu ra thế giới.

Tại Hàn Quốc, có thể thấy nhiều hoạt động dịch vụ công đa phần các công ty cung cấp, cả hệ thống cơ sở dữ liệu. Các DN Việt Nam đang có cơ hội mạnh mẽ khi AI phát triển./.