Sinh trắc học góp phần đảm bảo an toàn giao dịch tài chính trong môi trường số

Tại Việt Nam, việc áp dụng công nghệ này trong ngành ngân hàng đã mang lại những thành tựu ấn tượng, góp phần nâng cao tính bảo mật và trải nghiệm người dùng trong bối cảnh hiện nay.

Khoảng 38 triệu tài khoản đã xác thực sinh trắc học, giảm 50% số vụ lừa đảo

Theo một khảo sát cuối năm 2023 của Entrust (công ty tiên phong trong lĩnh vực tư vấn về chuyển đổi số và là chuyên gia về triển khai hệ thống ERP cho các doanh nghiệp), xác thực sinh trắc học nhận được sự đón nhận rộng rãi của đa số người dùng với 72% số người được hỏi cảm thấy thoải mái với việc ngân hàng sử dụng đặc điểm sinh trắc học của mình để bảo mật.

Công nghệ này cũng là tiền đề cho các dịch vụ ứng dụng phân tích và quản trị dữ liệu lớn, cung cấp thông tin hỗ trợ cho nhiều nghiệp vụ khác trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính. Đây cũng là xu hướng đang được các tổ chức ngân hàng, tài chính lớn trên thế giới như Bank of American, Citybank, Wells Fargo của Mỹ, Westpac của New Zealand, Ngân hàng Trung ương của Thái Lan,… áp dụng.

Hiệu quả của công tác bảo mật nhờ phương thức xác thực sinh trắc học cũng được khẳng định trong thực tiễn triển khai nhiều năm qua.

Tại Việt Nam, theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN), hiện nay, cả nước hiện có 84 tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán triển khai thanh toán qua Internet và 50 tổ chức triển khai thanh toán qua điện thoại di động. Các phương thức thanh toán, chuyển tiền qua Internet, QR Code đang thu hút số lượng lớn khách hàng sử dụng.

Số lượng tài khoản và giao dịch trực tuyến gia tăng cả về số lượng lẫn giá trị giao dịch chính là tiền đề thúc đẩy nhu cầu của khách hàng, người dân, tổ chức, doanh nghiệp (DN) trong việc áp dụng sinh trắc học để đảm bảo an toàn cho tài khoản và các giao dịch.

Theo đó, việc áp dụng sinh trắc học đã được các ngân hàng, tổ chức tài chính triển khai từ cách đây khá lâu, tuy nhiên, phải đến ngày 1/7/2024, theo Quyết định số 2345/QĐ-NHNN, các giao dịch điện tử của cá nhân có giá trị trên 10 triệu đồng hoặc tổng giá trị thanh toán trong ngày vượt 20 triệu đồng thì việc áp dụng mới chính thức bắt buộc, đòi hỏi các tổ chức và khách hàng phải quyết liệt thực hiện chuyển đổi.

Tại họp báo thông tin kết quả hoạt động ngân hàng quý 3/2024 vừa qua, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, sau hơn 3 tháng triển khai thực hiện xác thực sinh trắc học, biện pháp này đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc phòng, chống lừa đảo. Khoảng 38 triệu lượt khách hàng đăng ký thông tin sinh trắc học thành công.

Không chỉ vậy, số vụ việc gian lận được ghi nhận cũng giảm mạnh, chỉ còn 700 vụ, giảm 50% so với trung bình của 7 tháng đầu năm 2024, số lượng tài khoản liên quan đến lừa đảo, gian lận được sử dụng trong tháng 8 chỉ còn khoảng 682 tài khoản, giảm khoảng 72% so với số lượng trung bình 7 tháng đầu năm.

Dự kiến, trong thời gian tới, số lượng tài khoản được áp dụng sinh trắc học trong xác thực giao dịch sẽ tiếp tục tăng nhanh.

100% tài khoản ngân hàng đều được xác thực sinh trắc học trước năm 2025

Hiện nay, ngành ngân hàng cũng đang trong quá trình chạy đua sinh trắc học, mục tiêu đến ngày 1/1/2025, tất cả chủ tài khoản thanh toán, chủ thẻ ngân hàng sẽ được cập nhật thành công. Sau thời điểm này, nếu không cập nhật sinh trắc học và thông tin cá nhân (nếu có thay đổi), chủ tài khoản, chủ thẻ ngân hàng sẽ không thể thực hiện các giao dịch trực tuyến và giao dịch rút tiền tại ATM, giao dịch chuyển tiền…

Để “không khách hàng nào bị bỏ lại phía sau”, các tổ chức ngân hàng, tài chính trong cả nước cũng đang khuyến khích, thúc đẩy khách hàng sớm cập nhật sinh trắc học theo yêu cầu. Việc cập nhật được các đơn vị triển khai đồng loạt trên cả kênh online (trên ứng dụng ngân hàng) và offline (tại các quầy giao dịch).

Tại Hội thảo "Hà Nội - thành phố thông minh và hệ sinh thái ngân hàng mở" mới đây, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cũng đề nghị các lãnh đạo ngân hàng đẩy nhanh việc cập nhật dữ liệu thông tin trên các tài khoản ngân hàng.

Ngành ngân hàng lấy đích ngày 1/1/2025 phải đảm bảo dữ liệu tài khoản của ngành ngân hàng hoàn toàn là dữ liệu sống. Dữ liệu này đối chiếu đầy đủ với căn cước công dân gắn chip. Điều này giúp loại trừ, giảm thiểu việc cho thuê, cho mượn tài khoản ngân hàng góp phần ngăn chặn hành vi lừa đảo. Nếu tài khoản không xác thực sẽ bị dừng giao dịch. Những tài khoản chưa thu thập thông tin sinh trắc học chỉ được cung cấp dịch vụ tại quầy.

Cùng với đó, để đảm bảo an toàn, bảo mật dữ liệu thông tin trên các dịch vụ trung gian thanh toán, từ ngày 1/10/2024, NHNN ban hành có Thông tư 18/2024/TT-NHNN quy định khách hàng muốn mở ví điện tử bắt buộc phải cung cấp thông tin sinh trắc học.

Dữ liệu sinh trắc học được lưu trong bộ phận lưu trữ thông tin được mã hóa của thẻ căn cước công dân hoặc thẻ căn cước đã được xác thực bởi cơ quan Công an cấp hoặc thông qua xác thực tài khoản định danh điện tử do Hệ thống định danh và xác thực điện tử tạo lập.

Thực hiện quy định mới của đơn vị quản lý Nhà nước, đại diện một số ví điện tử chia sẻ ứng dụng xác thực sinh trắc học đã và đang mang đến nhiều lợi ích cho người dùng của ví, bao gồm giảm thiểu nguy cơ bị tấn công hoặc lừa đảo, giúp người dùng cảm thấy an tâm hơn khi thực hiện các giao dịch trực tuyến hay truy cập tài khoản cá nhân, rút ngắn thời gian đăng nhập và tương tác với các dịch vụ số.

Đơn cử như ví Appota (sản phẩm của AppotaPay) với khoảng 6.000.000 người dùng, cho biết thời gian gần đây đã yêu cầu người dùng đăng ký mới cung cấp thông tin sinh trắc học.

Bên cạnh đó, một số ví cũng cho biết thời gian tới có kế hoạch ứng dụng thêm nhiều công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo (AI) để tăng cường bảo mật thông tin người dùng đồng thời nâng cấp trải nghiệm người dùng khi sử dụng ví điện tử./.