Sơn La: Đi đầu trong công tác truyền thông chính sách thúc đẩy bình đẳng giới ở vùng cao

Đặt mục tiêu thúc đẩy sự đổi mới trong quan điểm về bình đẳng giới

Với hơn 84% dân số là người dân tộc thiểu số, vì vậy mục tiêu bình đẳng giới là một trong những trọng tâm trong chiến lược phát triển của tỉnh Sơn La. Các cấp, ngành đã thực hiện một loạt biện pháp nhằm thu hẹp khoảng cách giới, nâng cao vị thế và cơ hội cho phụ nữ dân tộc thiểu số tham gia đa dạng lĩnh vực xã hội. Trong lĩnh vực chính trị, Tỉnh ủy - HĐND - UBND tỉnh đặt chỉ tiêu cụ thể về tỷ lệ nữ tham gia và bổ nhiệm cán bộ nữ, tạo điều kiện thuận lợi từ quy hoạch đến đào tạo cán bộ.

Trong việc thúc đẩy sự tiến bộ của phụ nữ tại tỉnh Sơn La, ông Nguyễn Tuấn Anh, Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội, cũng là Phó Trưởng ban Thường trực Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ tỉnh, chia sẻ rằng các cấp, các ngành luôn đặc biệt chú trọng đến việc quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, và luân phiên công tác, cũng như bố trí và sử dụng cán bộ nữ. Mục tiêu là xây dựng và phát triển nguồn lực cán bộ nữ cho các cơ quan trong hệ thống chính trị, đồng thời đặc biệt quan tâm phát triển đội ngũ cán bộ công chức nữ tại cơ sở. Tính đến thời điểm này, tỉnh Sơn La đã ghi nhận sự tham gia tích cực của 11 đồng chí trong Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XV, 3 đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, cùng với gần 40 cán bộ lãnh đạo các Sở và ngành. Ngoài ra, gần 100 đồng chí tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ cấp huyện, 1 đồng chí là đại biểu Quốc hội khóa XV, 177 đồng chí là đại biểu HĐND cấp tỉnh và huyện, cùng với gần 1.900 nữ đại biểu HĐND cấp xã.

Tỉnh Sơn La cũng tự hào với hơn 400 cán bộ nữ sở hữu trình độ thạc sĩ, tiến sĩ, và Phó Giáo sư. Trong lĩnh vực kinh tế và lao động, Sơn La thực hiện nhiều chính sách nhằm tạo cơ hội việc làm cho lao động nữ. Đặc biệt, có sự tăng cường vốn vay cho lao động nữ, đồng thời hỗ trợ giảm nghèo và tạo việc làm, cũng như mở các lớp chuyển giao công nghệ mới trong nông nghiệp, chăn nuôi, và chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Các mô hình khuyến công, khuyến nông cũng được ưu tiên, tạo điều kiện cho phụ nữ tiếp cận thị trường và phát triển doanh nghiệp.

Nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nữ và đảm bảo sự tham gia bình đẳng giữa nam và nữ trong giáo dục, các biện pháp như lồng ghép giới vào môn học, giáo dục kỹ năng sống ở các cấp học, và giáo dục phòng chống xâm hại trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái, đã được triển khai. Nội dung về bình đẳng giới cũng được tích hợp vào chương trình đào tạo giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, đồng thời giáo trình và sách giáo khoa được chỉnh sửa để loại bỏ thành kiến giới.

Theo báo cáo của Ban Dân tộc tỉnh, trong tổng số 21.647 giáo viên tại tỉnh Sơn La, có 13.477 giáo viên nữ, chiếm tỷ lệ 71,38%. Tổng số 2.367 nhân viên, trong đó có 1.278 nhân viên nữ, chiếm tỷ lệ 53,99%. Cùng tỉ lệ nữ cán bộ quản lý là 58,63%, đây là nỗ lực đáng chú ý trong việc tạo ra sự cân bằng giới tính trong lực lượng lao động và quản lý tại địa phương.

Trong lĩnh vực y tế, công tác truyền thông và vận động về bình đẳng giới được tích hợp vào các kế hoạch và chương trình chăm sóc sức khỏe. Truyền thông tập trung vào các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe sinh sản, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, cung cấp dịch vụ y tế và can thiệp giảm thiểu tảo hôn, mất cân bằng giới tính khi sinh. Công tác tuyên truyền được triển khai đa dạng thông qua cơ quan thông tấn, báo chí, các chương trình truyền hình, và xe thông tin lưu động. Các hoạt động tuyên truyền diễn ra trong cộng đồng với các hình thức như căng treo băng rôn, chiếu phim lưu động, và tổ chức buổi tuyên truyền tại các buổi họp dân địa phương.

Tại Sơn La, đã hình thành 114 mô hình phòng chống bạo lực gia đình, 230 câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững, 529 nhóm phòng chống bạo lực gia đình, và 579 địa chỉ tin cậy ở cộng đồng. Các mô hình này đặt sự tập trung vào công tác tuyên truyền về bình đẳng giới, đóng góp mạnh mẽ vào việc giảm thiểu, thậm chí chấm dứt tình trạng bạo lực và xâm hại đối với phụ nữ và trẻ em.

Vai trò công tác phụ nữ được quan tâm, chú trọng hơn ở vùng cao

Trong suốt những năm vừa qua, từ tỉnh đến huyện và các địa bàn tại Sơn La đã liên tục hướng dẫn các cơ quan, đơn vị, UBND địa phương thực hiện chặt chẽ công tác phối hợp và tăng cường giáo dục, tuyên truyền về quan điểm và chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước liên quan đến truyền thông chính sách về bình đẳng giới.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Sơn La, Quàng Thị Vân cho biết, việc thực hiện mục tiêu quốc gia về chính sách bình đẳng giới trên địa bàn, Ban Thường vụ Hội LHPN tỉnh đã đưa ra sự chỉ đạo linh hoạt, giúp triển khai có hiệu quả các hướng dẫn từ Đảng, Chính phủ, và tỉnh liên quan đến công tác phụ nữ. Các cấp Hội LHPN đã được hướng dẫn xây dựng kế hoạch tuyên truyền và triển khai với mục tiêu nâng cao nhận thức về bình đẳng giới. Chú trọng vào việc phổ biến chính sách, pháp luật, và kế hoạch đặc biệt là trong lĩnh vực bình đẳng giới và phòng ngừa bạo lực trên cơ sở giới; thực hiện các biện pháp như tăng cường giáo dục về Luật Bình đẳng giới và Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, cũng như các chính sách pháp luật liên quan.

Cụ thể là việc triển khai truyền thông các chính sách thông qua các phong trào thi đua “Xây dựng người phụ nữ Việt Nam thời đại mới” và liên kết với xây dựng hình ảnh người phụ nữ Sơn La “đoàn kết, nhân ái, thân thiện, sáng tạo, khát vọng vươn lên”. Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” và các phong trào khác như “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo”, “Phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế”, đều được phát động để tạo động lực tích cực cho cộng đồng. Đồng thời, những hoạt động như mừng Đảng, mừng Xuân, và các sự kiện văn nghệ, thể thao.... đều được tổ chức để kích thích tinh thần đoàn kết và nhân văn trong cộng đồng; nhấn mạnh vào việc tăng cường nhận thức về bình đẳng giới và thu hẹp khoảng cách giới. Qua đó, tạo thêm nhiều điều kiện và cơ hội bình đẳng cho phụ nữ và nam giới trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

Tất cả những nỗ lực này không chỉ hướng tới việc thực hiện bình đẳng giới mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của tỉnh, đặc biệt là trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội.

Một điển hình về thực hiện truyền thông chính sách bình đẳng giới đạt kết quả đáng ghi nhận của tỉnh Sơn La là huyện Bắc Yên. Huyện Bắc Yên có tổng cộng 16 tổ chức cơ sở Hội Phụ nữ và 01 tổ chức Hội trực thuộc, hợp nhất thành 101 chi hội với sự tham gia của 10.732 hội viên, trong đó có 7.705 hội viên tích cực đóng góp vào sinh hoạt hội. Phụ nữ, đặc biệt là những hội viên, đã chứng tỏ vai trò tích cực của mình trên mọi mặt, từ lao động sản xuất, học tập, đến công tác và hoạt động xã hội.

Đời sống của cán bộ và hội viên phụ nữ các dân tộc trong huyện ngày càng ổn định và phát triển. Tư tưởng và lòng tin của hội viên được giữ vững, chị em không ngừng hỗ trợ và tin tưởng thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, tuân thủ chính sách pháp luật của Nhà nước; đồng thời, tích cực tham gia lao động sản xuất để góp phần vào phát triển kinh tế và an ninh quốc phòng địa phương.

Các tổ chức cơ sở Hội Phụ nữ cũng không ngừng triển khai thêm các hoạt động thi đua, như: "Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc", liên kết với việc triển khai các hoạt động của Dự án 3 "Hỗ trợ xây dựng gia đình hạnh phúc" và Chương trình "Phụ nữ Bắc Yên chung tay xây dựng nông thôn mới". Các mô hình can thiệp của Đoàn Thanh niên như Câu lạc bộ "Gia đình trẻ" và Câu lạc bộ "Tuổi trẻ với pháp luật" cũng được duy trì và hoạt động tích cực.

Tiếp tục tập trung công tác truyền thông chính sách để phát triển

Theo Ban Dân tộc tỉnh Sơn La, tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh Sơn La đã đạt được những thành tựu quan trọng trong công tác bình đẳng giới là nhờ vào việc triển khai tốt công tác truyền thông chính sách, nhưng vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn gặp khó khăn trong việc tiếp cận tiếng Việt, làm tăng khó khăn trong công tác tuyên truyền. Trước đây, khi nhắc đến Sơn La, hình ảnh những phụ nữ lao động vất vả trên nương, sau đó vội vã trở về nhà làm việc nhà và chăm sóc con cái luôn hiện hữu trong tâm trí. Việc học chữ, mở rộng kiến thức về giới tính, và kinh nghiệm về phát triển kinh tế gia đình đối với phụ nữ thường trở thành điều xa xỉ. Thậm chí, việc học của trẻ em nữ cũng bị hạn chế, phải dành thời gian lên nương hoặc ở nhà trông em. Do đó, tỷ lệ mù chữ còn khá cao, đặc biệt là đối với phụ nữ dân tộc ở vùng khó khăn và sâu thẳm. Nguyên nhân chủ yếu của là do tư tưởng lạc hậu, với quan điểm "trọng nam khinh nữ", rằng "phụ nữ chỉ đóng vai trò sinh đẻ và chăm sóc gia đình". Hơn nữa, công tác tuyên truyền, vận động, và giáo dục nhân dân, đặc biệt là những người chồng, để tạo điều kiện cho phụ nữ tham gia giáo dục và xóa mù chữ vẫn chưa đạt đến sâu rộng và không đều đặn. Điều này đòi hỏi sự thay đổi về tư tưởng để tạo ra môi trường thuận lợi hơn cho sự phát triển của phụ nữ trong mọi khía cạnh.

Sự quan tâm của cấp uỷ đảng và chính quyền về công tác truyền thông chính sách bình đẳng giới chưa đầy đủ và kịp thời. Công tác phòng chống bạo lực gia đình vẫn đối mặt với rào cản tâm lý, khi một số người coi đó là vấn đề cá nhân, gia đình. Đặc biệt, ở các xã, bản vùng khó khăn, trình độ dân trí chưa đồng đều, và nhiều hủ tục lạc hậu theo dân tộc, dòng họ vẫn tồn tại.

Ban Dân tộc tỉnh cam kết tăng cường trách nhiệm quản lý của chính quyền địa phương và sự tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội để nâng cao nhận thức và triển khai chính sách về bình đẳng giới. Đồng thời, tiếp tục thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới, kết hợp với Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Việc tăng cường vai trò và trách nhiệm của lãnh đạo địa phương cũng được đặt lên hàng đầu.