Startup châu Phi giải quyết bài toán về lao động thời vụ

Ngay cả khi kiếm được công việc có mức lương khá, nhiều nhà thầu và công nhân thời vụ tại Rwanda vẫn "chưa có tài khoản ngân hàng" và bị loại khỏi hệ thống tài chính chính thức. Điều này có nghĩa là họ không có quyền truy cập vào các khoản tiết kiệm, khoản vay và các sản phẩm ngân hàng cơ bản khác. Không được tiếp cận với những sản phẩm này, những người nghèo nhất buộc phải dựa vào những người khác để đáp ứng nhu cầu hàng ngày của họ. Điều này dẫn đến họ khó có thể "thoát" nghèo.

Khi chứng kiến bạn bè và hàng xóm của mình phải vật lộn để đạt được sự ổn định tài chính, Clement Muhirwa đã nhận thấy cơ hội để tạo ra sự đổi mới.

Ý tưởng của Muhirwa là cần giải quyết tận gốc của vấn đề, tức là từ các công ty tuyển dụng lao động thời vụ. Anh nhận thấy rằng các công ty này đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức trong hoạt động, từ việc ghi lại số giờ làm việc để có thể tính toán và trả lương cho nhân viên, các khoản thanh toán bị thất thoát cho đến các vấn đề an ninh trong khi vận chuyển tiền mặt tại Rwanda.

Để giảm bớt những thách thức liên quan đến việc chi trả lương trong các trường hợp này, Muhirwa và Gladys Inabeza, một doanh nhân trẻ khác từ Kigali (thủ đô và thành phố lớn nhất của Rwanda), đã phát minh ra một nền tảng - ban đầu được gọi là Casual Payroll (bảng lương thời vụ) - kết nối người sử dụng lao động với các ngân hàng và các nhà cung cấp dịch vụ mobile money, với mục đích là đảm bảo chi trả lương nhanh chóng và chính xác cho người lao động.

Theo đó, hệ thống sẽ tự động thực hiện các khoản thanh toán cho người lao động thời vụ bằng cách sử dụng dấu vân tay sinh trắc học và nhận dạng khuôn mặt để xác thực, nền tảng này cũng duy trì liên kết giữa tài khoản của người sử dụng lao động và người lao động.

Ươm mầm ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp

Bốn năm trước, Inabeza và Muhirwa đã tham gia Chương trình vườn ươm thông minh (Smart Incubator Programme), một sáng kiến của Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU) nhằm hỗ trợ các công ty khởi nghiệp giai đoạn đầu với sự cố vấn và các thử nghiệm (sandbox) công nghệ để chuẩn bị và thử nghiệm các giải pháp của họ. Inabeza và Muhirwa tiếp tục giành được Giải thưởng ITU Telecom ở hạng mục Mô hình kinh doanh tốt nhất năm 2018.

Ngay sau khi tham gia Chương trình vườn ươm thông minh, Casual Payroll đã có được khách hàng đầu tiên - một công ty đang tìm cách giám sát chi phí và ổn định thanh toán cho người lao động thời vụ.

Kể từ đó, hệ thống tính lương tự động Casual Payroll, cho phép người sử dụng lao động tính toán tiền lương của công nhân thời vụ chỉ bằng một vài cú nhấp chuột, đã giúp thanh toán dễ dàng và nhanh hơn cho số lượng công ty ngày càng tăng ở Rwandan.

Một phần quan trọng của giải pháp là thành phần sinh trắc học. Các công ty sử dụng Casual Payroll sẽ nhận được một thiết bị nhận dạng vân tay và xác thực khuôn mặt để kiểm tra ra/vào, cho phép người sử dụng lao động theo dõi ca làm việc, chấm công, doanh số của nhân viên và số giờ làm việc để có thể lập bảng lương chính xác hơn.

Mở rộng và khai thác thị trường quốc tế

Tại Rwanda, giống như những khu vực khác trên thế giới, các công ty khởi nghiệp là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương trong cuộc khủng hoảng COVID-19. Inabeza và Muhirwa đã tận dụng giai đoạn 2020 - 2021 đầy biến động để nâng cấp, điều chỉnh và mở rộng dịch vụ của mình nhằm đáp ứng các yêu cầu ngày càng tăng từ khách hàng. Casual Payroll đã được bổ sung thêm các tùy chọn để hỗ trợ nhiều hình thức thanh toán và theo dõi các món tiền mặt nhỏ. Nó cũng hỗ trợ một thẻ ngân hàng riêng biệt để thanh toán hoặc rút tiền.

Trong khi châu Âu đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhà phát triển và nhu cầu tăng vọt, thì nhiều nhà phát triển trẻ gặp khó khăn khi làm việc ở châu Phi. Sự không phù hợp đã khiến Casual Payroll bắt đầu liên kết các nhà phát triển trong mạng lưới của mình với các công ty quốc tế.

Đầu năm nay, Casual Payroll đã tham gia Sáng kiến khởi nghiệp Đức - châu Phi (StAfrica), nhằm mục đích xây dựng một "cầu nối khởi nghiệp xuyên lục địa", để hỗ trợ các công ty khởi nghiệp châu Phi và các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) tham gia vào thị trường Đức hoặc ngược lại. Là một phần của sáng kiến, Đại học Koblenz-Landau, hợp tác với Đại học Rwanda, đã tổ chức một tuần lễ đặc biệt dành cho các công ty khởi nghiệp châu Phi để khám phá các cơ hội mới tại thị trường Đức.

Trong Tuần lễ khởi nghiệp StAfrica này, Muhirwa đã trình bày giải pháp Casual Payroll cho các nhà đầu tư tiềm năng và những người ủng hộ với sự hỗ trợ của Chương trình Vườn ươm thông minh ITU, Trung tâm Kỹ thuật số Accra.

Muhirwa cũng đã được kết nối với các tổ chức, DN khác của Đức, bao gồm Ngân hàng Rhineland-Palatinate, vườn ươm và trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp STARTPLATZ ở Cologne, với các cuộc gặp gỡ trực tiếp với các DN vừa và nhỏ của Đức.

Những buổi làm việc và gặp gỡ hiệu quả này đã thúc đẩy công ty quyết định đổi tên thương hiệu.

Những khát vọng

Không chỉ đơn giản là đảm bảo xử lý các khoản thanh toán cho nhân viên thời vụ, Casual Payroll giờ đây đã đổi tên thành Centric. Tên gọi mới nhằm phản ánh các hoạt động mở rộng của công ty khởi nghiệp cũng như tầm nhìn rộng lớn hơn của công ty về việc hỗ trợ các doanh nhân trẻ châu Phi bằng cách thúc đẩy thị trường lao động và kết nối các nhà phát triển với các nhà tuyển dụng tiềm năng.

Nói một cách đơn giản, Centric đang nỗ lực giải quyết tình trạng thất nghiệp ở châu Phi, nơi "đại dịch đã làm tăng mức độ cấp thiết của việc tạo ra nhiều công việc tử tế hơn" và "báo hiệu sự cần thiết phải xem xét lại các chính sách kinh tế vĩ mô và ngành để sắp xếp lại chúng và tạo ra việc làm", theo báo cáo của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO).

Những người sáng lập công ty vẫn đang tiếp tục mở rộng quy mô và không quên hành trình ban đầu của mình.

Muhirwa nhấn mạnh: "Không mục tiêu nào trong số này có thể thực hiện được nếu không có sự hỗ trợ của Chương trình Vườn ươm thông minh của ITU"./.