Khi mạng di động thế hệ thứ năm (5G) ra mắt, các công ty viễn thông cho biết tốc độ cực nhanh của công nghệ 5G sẽ tạo ra những ứng dụng mạnh mẽ và biến đổi cách chúng ta giải trí. Nhưng bên cạnh giải trí, tác động của 5G đối với hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) cũng quan trọng không kém.
Các cơ quan quản lý viễn thông của các quốc gia đang phân bổ phổ tần viễn thông 5G cho các nhà mạng - điều này giúp DN dễ dàng hơn trong việc mua mạng 5G riêng và không phải chia sẻ lưu lượng với các mạng khác.
Mạng 5G riêng mang lại kết nối tin cậy, bảo mật và tốc độ
Mạng 5G riêng cho phép các khách hàng là những DN lớn hoặc các tổ chức công mang lại trải nghiệm 5G tùy chỉnh cho các cơ sở trong nhà hoặc ngoài trời, nơi cần có kết nối tốc độ, dung lượng cao, độ trễ thấp, bất kể cơ sở có nằm trong vùng phủ sóng 5G công cộng.
Theo Financial Times, các DN liên quan đến sản xuất, khai thác và hậu cần đang thử nghiệm và cài đặt các mạng 5G riêng này, cũng như các tổ chức khu vực công, bao gồm cả quân đội. Họ đang làm như vậy vì họ cần “một kết nối tin cậy, bảo mật và nhiều thiết bị được kết nối trên mạng hơn”, Tami Erwin, phó chủ tịch điều hành kiêm giám đốc điều hành của Verizon Business, một công ty viễn thông và công nghệ, giải thích.
Mạng lưới của công ty - bao gồm mạng di động (mobile), WiFi và mạng có dây, sử dụng cáp hoặc cáp quang - đang phải đối phó với lưu lượng dữ liệu ngày càng tăng. Phần lớn lưu lượng truy cập mới phát sinh này là do sự gia tăng nhanh chóng của các thiết bị được kết nối Internet, hay còn gọi là các thiết bị Internet of Things (IoT). Theo một báo cáo của hãng nghiên cứu IDC, tổng số thiết bị được kết nối có thể đạt 42 tỷ vào năm 2025.
Bằng cách kết hợp các mạng như thế này với robot tự động và thực tế tăng cường (AR), đồng thời áp dụng các kỹ thuật phân tích sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), các công ty hy vọng sẽ thu thập thông tin chi tiết từ dữ liệu - và thúc đẩy tăng trưởng. Các chuyên gia tin rằng mạng 5G riêng có thể cung cấp một nền tảng đáng tin cậy hơn để kết nối các công nghệ này - đặc biệt nếu chúng được sử dụng cho các hoạt động kinh doanh quan trọng.
Brian Partridge, Giám đốc nghiên cứu tại 451 Research, cho biết tốc độ mạng lưới là nhân tố rất quan trọng để thực hiện chuyển đổi số (CĐS), do đó mạng 5G riêng đang góp phần thúc đẩy quá trình này.
Dự báo thị trường mạng 5G riêng sẽ mở rộng
Hiện nay, ước tính chỉ có khoảng vài trăm công ty - chủ yếu là các công ty lớn - đang sử dụng mạng 5G riêng, nhưng thị trường dự kiến sẽ mở rộng nhanh chóng. Theo dự báo từ MarketResearch.com, mạng 5G riêng sẽ tăng trưởng với tốc độ trung bình 40%/năm từ năm 2021 - 2028, vào thời điểm đó nó sẽ có giá trị 14 tỷ USD.
Chris Johnson, người đứng đầu bộ phận kinh doanh DN toàn cầu của nhà sản xuất thiết bị viễn thông Nokia, cho biết các công ty sử dụng mạng 5G tư nhân đã kết nối một “tấm thảm phong phú” gồm máy móc và các tài sản vật chất khác, đồng thời phân tích dữ liệu từ đó để cải thiện sản xuất. Ông nói: “Mạng 5G riêng có thể mang lại một cấp độ kết nối và khả năng phục hồi tiếp theo. Ví dụ, họ có thể cải thiện bảo trì “trước khi mọi thứ bị tạm dừng”.
Tại Đài Loan, các nhà nghiên cứu đã hợp tác với một công ty công nghệ và một công ty công nghiệp để phát triển một “nhà máy thông minh” triển khai các robot tự động. Nhà máy này có thể giao tiếp và lập kế hoạch bằng cách sử dụng "trí thông minh bầy đàn" (swam intelligent) và máy ảnh hỗ trợ AI để phát hiện các lỗi sản xuất.
Toby McClean, một chuyên gia công nghệ giúp phát triển nhà máy cho biết: “Lợi thế thực sự của mạng 5G riêng là hỗ trợ những thứ không phải là cơ sở hạ tầng CNTT điển hình”.
Các công ty có thể xây dựng và vận hành mạng 5G của riêng họ hoặc thuê ngoài các nhà khai thác viễn thông, nhà sản xuất thiết bị và tập đoàn công nghệ.
Associated British Ports (ABP), công ty sở hữu và vận hành 21 cảng ở Vương quốc Anh, đã lắp đặt mạng 5G riêng do Verizon hợp tác với Nokia cung cấp tại cảng của họ ở Southampton. Mạng 5G riêng đã kết nối với phần mềm điều hành thiết bị đầu cuối mới, phần mềm này quét và theo dõi việc nhập khẩu và xuất khẩu ô tô.
“Điều đó giúp chúng tôi tăng khả năng theo dõi trong thời gian thực, biết rõ những chiếc xe đang ở đâu và sau đó chúng tôi có thể bắt đầu chia sẻ dữ liệu với khách hàng, bao gồm cả việc hàng hóa của họ đang ở đâu”, Giám đốc thông tin ABP, Harm van Weezel cho biết. Ông nói thêm rằng các lợi ích bao gồm quét theo thời gian thực về hoạt động của các cảng và tăng năng suất.
ABP cũng đang xem xét kết nối các camera CCTV ở cổng Southampton với mạng 5G riêng và sử dụng công nghệ AI để phân tích hình ảnh theo thời gian thực. Van Weezel nói: “An ninh là một trong những ưu tiên hàng đầu của chúng tôi”.
Mức độ tự động hóa này sẽ khó hơn nhiều nếu ABP vẫn sử dụng mạng ngoài trời cũ của mình, có khoảng 200 điểm WiFi, ông nói.
Trong khi đó, Ford, nhà sản xuất ô tô của Mỹ, đang thử nghiệm mạng 5G riêng tại một cơ sở sản xuất của Vương quốc Anh ở Essex. Dữ liệu được thu thập từ các cảm biến trong máy sản xuất pin cho ô tô điện. Sau đó, nó được phân tích và xử lý bằng các công nghệ bao gồm AI và điện toán biên.
Nếu mạng lưới phát hiện ra lỗi sản xuất, chẳng hạn như pin bị nhiễm bẩn, một tin nhắn sẽ gửi được gửi đi để cảnh báo cho người vận hành máy. Các nhà điều hành đeo kính thực tế tăng cường để kết nối họ với các chuyên gia làm việc từ xa, những người có thể đưa ra hướng dẫn về các vấn đề phức tạp.
Chris White, giám đốc hệ thống pin, kỹ thuật sản xuất tại Ford cho biết: “Có khoảng 250.000 mẩu dữ liệu trên mỗi pin ô tô. Một lượng lớn dữ liệu được đưa ra khỏi máy trong một khoảng thời gian ngắn đến mức không ai có thể có được tất cả thông tin đó”.
Chi phí đầu tư mạng 5G riêng còn cao
Tuy nhiên, đối với tất cả các DN, câu hỏi đặt ra là liệu những lợi ích của việc tạo ra một mạng 5G riêng có xứng đáng với nỗ lực và chi phí bỏ ra hay không.
Một mạng riêng yêu cầu phổ mạng và phần cứng, có thể bao gồm các khối vô tuyến (radio unit), ăng-ten, thiết bị mạng và tính toán biên. Một số thiết bị sẽ cần thẻ SIM để kết nối mạng. Việc tạo một mạng riêng cũng sẽ tốn kém hơn so với việc xây dựng các hình thức mạng vì công nghệ này mới và cần được tùy chỉnh nhiều hơn.
Jason Leigh, Giám đốc nghiên cứu và chuyên gia 5G tại công ty nghiên cứu IDC, cho biết đối với các công ty lớn trên thế giới - hoạt động tại nhiều địa điểm ở hàng chục quốc gia - chi phí có thể lên tới hàng chục triệu USD, tùy thuộc vào độ phức tạp.
Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng mạng 5G riêng sẽ trở nên rẻ hơn khi thị trường trưởng thành, khiến chúng có giá cả phải chăng ngay cả đối với các DN nhỏ.
Năm ngoái, Amazon Web Services đã công bố kế hoạch cho dịch vụ mạng 5G riêng mà họ cho rằng có thể giúp các tổ chức thiết lập và hoạt động trong vòng vài ngày.
Leigh nói: “Các mạng 5G riêng vẫn còn một số việc phải làm. Nhưng nếu bạn muốn các hoạt động SXKD được an toàn và đáng tin cậy, có thể dự đoán được, việc xây dựng một mạng 5G riêng không phải là một quyết định tồi”.
LG CNS, đơn vị CNTT của Tập đoàn LG Hàn Quốc, đã xin chính phủ cấp phép để trở thành nhà khai thác mạng 5G riêng thứ hai của Hàn. Mạng 5G riêng được tùy chỉnh cho các dịch vụ ở các khu vực cụ thể mang lại nhiều lợi thế cho các DN hiện đại vì nó có thể cung cấp độ trễ cực thấp và các kết nối băng thông cực cao hỗ trợ các ứng dụng dựa trên AI.
LG CNS cho biết họ sẽ đẩy nhanh quá trình CĐS của các khách hàng sản xuất bằng cách kết hợp mạng 5G riêng với các nhà máy thông minh. Công ty đã phát hành Factova, một nền tảng nhà máy thông minh tích hợp dựa trên AI, dữ liệu lớn và Internet vạn vật (IoT).
Hàn Quốc đã thương mại hóa dịch vụ viễn thông di động 5G sử dụng băng tần 3,5 GHz. Đối với mạng 5G riêng, chính phủ sẽ cung cấp băng tần 28 GHz giúp tốc độ truyền dữ liệu nhanh hơn, đặc biệt là ở những khu vực tập trung nhiều lưu lượng truy cập.
Không cần mượn mạng 5G do các nhà cung cấp dịch vụ di động xây dựng cho các DN trong nhà máy hoặc tòa nhà, các công ty muốn cung cấp dịch vụ hội tụ dựa trên 5G có thể xây dựng mạng 5G riêng ở các khu vực cụ thể. Như đã nói, mạng 5G riêng mang lại nhiều lợi thế cho các DN hiện đại vì nó có thể cung cấp độ trễ cực thấp và kết nối băng thông cực cao hỗ trợ các ứng dụng dựa trên AI.
Không giống như các công ty viễn thông di động đã phát triển các hoạt động kinh doanh B2C trên toàn quốc dựa trên quyền độc quyền tần số, cơ quan quản lý viễn thông Hàn Quốc cho biết các nhà khai thác mạng 5G tư nhân có thể sử dụng quyền độc quyền khu vực để thực hiện các dịch vụ truyền thông giữa DN với DN (B2B) trong một số khu vực.
Vào tháng 12/2021, Naver Cloud, bộ phận dịch vụ điện toán đám mây của công ty CNTT và nhà khai thác cổng web hàng đầu Hàn Quốc, đã trở thành nhà khai thác mạng 5G tư nhân đầu tiên của đất nước. Naver Cloud sẽ thành lập một văn phòng thông minh sử dụng mạng 5G riêng tại một tòa nhà thân thiện với robot mới đang được xây dựng ở Bundang thuộc thành phố vệ tinh phía nam Seoul./.