Thúc đẩy sự tham gia của nữ giới trong lĩnh vực STEM

Những quan niệm truyền thống về vai trò giới vẫn tồn tại trong giáo dục và tuyển dụng, khiến nhiều nữ sinh e ngại bước vào lĩnh vực STEM. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ và nhận thức về bình đẳng giới, ngày càng có nhiều tổ chức, dự án hỗ trợ và truyền cảm hứng để nữ giới mạnh dạn theo đuổi đam mê trong lĩnh vực này.

Dự án “Thúc đẩy sự tham gia của em gái và phụ nữ trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học” (viết tắt là STEMherVN), do Viện Nghiên cứu Quản lý Phát triển bền vững (MSD) thực hiện từ năm 2022, là một trong những sáng kiến tiêu biểu nhằm khuyến khích và hỗ trợ nữ sinh trung học và đại học tham gia vào các ngành STEM. Với các hoạt động truyền thông, hướng nghiệp và cố vấn, STEMherVN đã và đang tạo ra những thay đổi tích cực, giúp các nữ sinh tự tin hơn trên con đường chinh phục STEM, đồng thời góp phần xây dựng một môi trường giáo dục và nghề nghiệp bình đẳng hơn.

Ngày 24/2, sự kiện truyền thông, nâng cao năng lực đã được tổ chức tại trường THPT Vân Nội, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội, với mục tiêu khuyến khích và thúc đẩy những nỗ lực phá bỏ rào cản giới đối với sự tham gia của nữ giới vào các ngành STEM. Đây là một trong những hoạt động trọng tâm, thuộc khuôn khổ dự án STEMherVN 2024, được Viện MSD thực hiện, với sự tham gia, đồng hành của 60 đại sứ sinh viên và học sinh trung học phổ thông trên hai thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo bà Trần Vân Anh, Phó Viện trưởng MSD, những nghiên cứu gần đây, bao gồm cả những nghiên cứu từ Viện MSD đã chỉ ra rằng những rào cản về giới vẫn là những thách thức chính cản trở nữ sinh trong quá trình tiếp cận và theo đuổi đam mê phát triển nghề nghiệp trong lĩnh vực STEM.

“Do đó, STEMherVN, từ những năm 2021, đã luôn kiên định và nỗ lực hỗ trợ, truyền thông và giáo dục để các em gái, đặc biệt là các em nữ sinh trung học và đại học, tự tin thách thức lại các rào cản về giới để phát triển tối đa tiềm năng và đam mê trong lĩnh vực STEM, đồng thời trở thành những người tiên phong thay đổi nhận thức cộng đồng, truyền cảm hứng để xây dựng một môi trường giáo dục, nghề nghiệp bình đẳng cho tất cả mọi người”, bà Vân Anh nói.

STEMherVN hướng đến việc thay đổi thực trạng này bằng cách truyền cảm hứng, cung cấp cơ hội và hỗ trợ nữ sinh theo đuổi đam mê STEM. Thông qua các hoạt động truyền thông, tập huấn, cố vấn (mentoring) và hướng nghiệp, dự án mong muốn phá vỡ rào cản định kiến giới, tạo điều kiện để nữ giới tự tin phát triển trong các lĩnh vực STEM, đóng góp vào sự đổi mới và phát triển bền vững của xã hội.

Các nữ sinh trung học đã được định hướng về tiềm năng nghề nghiệp trong STEM thông qua những câu chuyện truyền cảm hứng. Bên cạnh đó, chương trình còn chia sẻ về kinh nghiệm học tập từ các sinh viên đi trước, giúp các em có cái nhìn rõ ràng hơn về các phương pháp học tập, trau dồi kỹ năng, tạo dựng sự tự tin khi theo đuổi các lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Cô Đặng Thị Yến, Hiệu trưởng trường THPT Vân Nội, hy vọng rằng sự kiện sẽ truyền cảm hứng và tạo động lực để các em học sinh định hướng và lựa chọn ngành nghề phù hợp, xoá bỏ những định kiến giới mà các thế hệ trước chưa thực sự làm được.

Phát biểu cảm nghĩ trong quá trình tham gia dự án, bạn Nguyễn Thanh Trúc và bạn Nguyễn Ngọc Trâm, hai đại sứ trung học dự án STEMherVN, học sinh trường THPT Vân Nội, cho biết đến với STEMherVN, các em không chỉ mong mình có thể tiến gần hơn tới khoa học tự nhiên, tiến gần hơn tới những bộ môn mình đam mê mà còn mong bản thân sẽ là một trong những người khơi dậy niềm đam mê khoa học với các bạn nữ, những bạn đã ấp ủ từ lâu mà chưa dám thể hiện hay dám mạnh mẽ bước ra khỏi vùng an toàn để theo đuổi ước mơ của mình.

Các em học sinh đã được tiếp cận thông tin về giáo dục và nghề nghiệp STEM, nâng cao nhận thức, thúc đẩy sự tham gia của nữ giới và từng bước xóa bỏ rào cản giới trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Đây là một phần trong chuỗi hoạt động dài hạn nhằm tạo ra những thay đổi tích cực về bình đẳng giới trong giáo dục và nghề nghiệp tại Việt Nam.

Theo số liệu từ UNESCO vào năm 2023, trên thế giới, dưới 30% nữ giới lựa chọn theo học hoặc làm việc các ngành STEM. Tại Việt Nam, tỷ lệ lực lượng nữ giới trong lĩnh vực này có nhỉnh hơn một chút, khoảng 37%, nhưng vẫn phản ánh rõ sự chênh lệch về giới tính trong lĩnh vực này. Định kiến xã hội, hạn chế về nguồn lực hỗ trợ và cơ hội tiếp cận các hình mẫu truyền cảm hứng vẫn là những thách thức đối với nữ sinh trong việc theo đuổi các ngành khoa học và công nghệ./.