TikTok đã quay trở lại Mỹ nhưng số phận vẫn rất mong manh

TikTok đã khôi phục quyền truy cập cho người dùng Mỹ

Ứng dụng TikTok đã khôi phục quyền truy cập cho người dùng Mỹ vào trưa Chủ nhật (19/1), sau 14 giờ đầy biến động khi nền tảng này tạm thời ngừng hoạt động. TikTok cho biết việc trở lại này là nhờ vào cam kết của Tổng thống mới đương nhiệm Donald Trump trong việc ký một sắc lệnh hành pháp nhằm trì hoãn việc thực thi luật yêu cầu ứng dụng phải tách khỏi công ty mẹ ByteDance có trụ sở tại Trung Quốc, hoặc bị cấm tại Mỹ.

"Tôi sẽ ban hành một sắc lệnh hành pháp để gia hạn thời gian trước khi luật cấm có hiệu lực, nhằm đảm bảo chúng ta có thể đạt được một thỏa thuận bảo vệ an ninh quốc gia," ông Trump đăng trên mạng xã hội (MXH) Truth Social hôm Chủ nhật.

Ông cũng nhấn mạnh rằng các đối tác công nghệ của TikTok, bao gồm Apple, Google và công ty điện toán đám mây Oracle, sẽ không bị xem là chịu trách nhiệm khi tiếp tục cung cấp ứng dụng này cho đến khi sắc lệnh được ký.

Chính sự đảm bảo rằng các đối tác công nghệ của TikTok sẽ không bị phạt đã giúp ứng dụng khôi phục quyền truy cập cho người dùng tại Mỹ.

"Chúng tôi cảm ơn Tổng thống Trump vì đã cung cấp sự rõ ràng và đảm bảo cần thiết cho các nhà cung cấp dịch vụ của chúng tôi rằng họ sẽ không phải chịu bất kỳ hình phạt nào khi tiếp tục cung cấp TikTok," TikTok tuyên bố vào Chủ nhật. "Chúng tôi sẽ hợp tác với Tổng thống Trump để tìm ra một giải pháp dài hạn, giữ TikTok hoạt động tại Mỹ".

Việc ứng dụng trở lại đã được chào đón nồng nhiệt bởi nhiều người trong số 170 triệu người dùng Mỹ.

"Tối qua tôi đã khóc vì nghĩ rằng mọi thứ thật buồn và tôi cảm giác như mình đã mất đi cả một cộng đồng và công việc," Shay Sullivan, một người ảnh hưởng (influencer) với 1,1 triệu người theo dõi trên TikTok, chia sẻ với CNN vào Chủ nhật. "Hôm nay, tôi vô cùng hạnh phúc. Đây là một ngày tuyệt vời... thật sự như một chuyến tàu lượn cảm xúc".

Tuy nhiên, việc đưa TikTok trở lại hoạt động lâu dài có thể không đơn giản.

Theo luật đã được thông qua với sự ủng hộ lưỡng đảng và được Tổng thống Joe Biden ký vào tháng 4 vừa qua, công ty mẹ ByteDance của TikTok phải bán ứng dụng này cho một công ty thuộc Mỹ hoặc đồng minh do lo ngại ứng dụng có thể gây nguy hại cho an ninh quốc gia. Cho đến nay, ByteDance vẫn chưa chấp nhận công khai ý tưởng bán TikTok.

Hôm Chủ nhật, ông Trump gợi ý rằng một nhà đầu tư Mỹ nên mua 50% cổ phần của công ty và vận hành dưới hình thức liên doanh 50 - 50 với các chủ sở hữu hiện tại. Tuy nhiên, không rõ liệu giải pháp này có thỏa mãn được những thành viên Quốc hội đã thông qua luật, bao gồm cả những người trong chính đảng của ông Trump, vốn lo ngại về việc kiểm soát nền tảng phổ biến này bởi một quốc gia nước ngoài hay không.

Gia tăng áp lực

Hiện tại, TikTok không nhất thiết phải ngừng hoạt động tại Mỹ. Luật chỉ yêu cầu các đối tác công nghệ của TikTok - bao gồm Oracle, nơi lưu trữ nội dung của TikTok tại Mỹ, cùng Apple và Google, những công ty cung cấp ứng dụng này trên các cửa hàng ứng dụng (app store) - phải ngừng hỗ trợ ứng dụng hoặc đối mặt với khoản phạt lên đến 5.000 USD cho mỗi người có quyền truy cập nền tảng kể từ 19/1.

Chính quyền Tổng thống Biden tuần trước đã gợi ý rằng việc thực hiện và thực thi luật này sẽ do ông Trump quyết định khi ông nhậm chức.

Bất chấp sự đảm bảo đó, một nguồn tin gần gũi với TikTok cho biết “nhiều đối tác dịch vụ quan trọng” đã bày tỏ lo ngại lệnh cấm có thể được thực thi bắt đầu từ Chủ nhật - vì vậy, công ty quyết định tạm ngừng hoạt động.

Việc ngừng hoạt động này dường như nhằm gia tăng áp lực lên Tổng thống mới Donald Trump để ông hành động nhanh chóng. Việc khôi phục quyền truy cập vào ứng dụng có thể là một chiến thắng chính trị ngay lập tức với giới trẻ Mỹ, mặc dù chính ông Trump là người từng cố gắng cấm ứng dụng này trong nhiệm kỳ trước.

“Chúng tôi may mắn khi Tổng thống Trump đã chỉ ra rằng ông sẽ hợp tác với chúng tôi để tìm ra giải pháp khôi phục TikTok ngay khi ông nhậm chức", công ty đăng tải trong thông báo.

CEO TikTok, ông Shou Chew - người xuất hiện nổi bật tại lễ nhậm chức vào thứ Hai - cũng ca ngợi ông Trump trong một video mới đây, nói rằng, “Chúng tôi rất biết ơn và vui mừng khi có sự ủng hộ của một tổng thống thực sự hiểu nền tảng của chúng tôi, một người đã sử dụng TikTok để bày tỏ suy nghĩ và quan điểm của mình, kết nối với thế giới và tạo ra hơn 60 tỷ lượt xem nội dung của ông”.

Ông Trump cho rằng TikTok đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng bầu cử của ông, bằng cách thu hút cử tri trẻ tuổi.

Ông Trump đã nói với NBC News vào thứ Bảy rằng ông "rất có thể" sẽ trì hoãn lệnh cấm TikTok thêm 90 ngày ngay sau khi nhậm chức, trước khi xác nhận kế hoạch này trong bài đăng trên Truth Social vào Chủ nhật.

Với một sắc lệnh hành pháp, ông Trump có thể cố gắng trì hoãn việc thực thi lệnh cấm để tạo thêm thời gian cho công ty mẹ của TikTok, ByteDance, tìm kiếm một người mua phù hợp.

Tuy nhiên, ngay cả nỗ lực này cũng có thể đối mặt với các thách thức pháp lý hoặc sự phản đối từ Quốc hội. Luật chỉ cho phép tổng thống gia hạn thời hạn lệnh cấm nếu một thỏa thuận bán nền tảng đang được tiến hành, nhưng cho đến nay ByteDance vẫn công khai bác bỏ khả năng bán TikTok. Cả ByteDance và các quan chức Trung Quốc đều cho biết họ sẽ không sẵn sàng bán tài sản TikTok tại Mỹ kèm theo thuật toán nổi tiếng của ứng dụng, yếu tố được coi là "bí quyết" giúp TikTok trở nên có giá trị.

Việc tách riêng một phiên bản TikTok chỉ dành cho thị trường Mỹ cũng có thể đồng nghĩa với việc người dùng ở các quốc gia khác phải tải xuống một ứng dụng mới để truy cập nội dung của người dùng Mỹ.

Khả năng ByteDance cân nhắc bán TikTok

Một số nhà lập pháp nổi bật của Đảng Cộng hòa đã bày tỏ rõ ràng rằng họ sẽ chống lại việc gia hạn luật.

"Giờ đây, khi luật đã có hiệu lực, không có cơ sở pháp lý nào để "gia hạn" ngày hiệu lực", các Thượng nghị sĩ Tom Cotton của bang Arkansas và Pete Ricketts của bang Nebraska tuyên bố trong một thông báo chung. "Để TikTok có thể hoạt động trở lại trong tương lai, ByteDance phải đồng ý bán TikTok theo các yêu cầu thoái vốn đủ điều kiện trong luật, bằng cách cắt đứt hoàn toàn mọi mối liên hệ giữa TikTok và Trung Quốc. Chỉ khi đó người dân Mỹ mới được bảo vệ khỏi mối đe dọa nghiêm trọng đối với quyền riêng tư và an ninh của họ".

Thượng nghị sỹ Cotton cũng nhấn mạnh rằng, “bất kỳ công ty nào lưu trữ, phân phối, cung cấp dịch vụ hoặc hỗ trợ khôi phục TikTok” đều đang mạo hiểm khi hành động trước sắc lệnh hành pháp sắp tới của Tổng thống Trump. Ông cảnh báo rằng các công ty này có thể đối mặt với "hàng trăm tỷ USD tiền phạt" theo luật, không chỉ từ Bộ Tư pháp (DOJ) mà còn từ các vụ kiện của cổ đông, luật chứng khoán và các tổng chưởng lý tiểu bang.

Việc phải tạm thời đóng cửa nền tảng có thể khiến ByteDance suy xét lại lập trường về việc bán TikTok.

Ít nhất hai bên mua tiềm năng - một nhóm do tỷ phú Frank McCourt và Kevin O’Leary từ chương trình “Shark Tank” dẫn đầu, cùng với công ty tìm kiếm AI PerplexityAI - đã chính thức đưa ra các đề nghị mua ứng dụng. Ngoài ra, còn có báo cáo về sự quan tâm từ các bên khác.

Nhóm của McCourt cho biết họ sẵn sàng mua lại tài sản của TikTok tại Mỹ mà không kèm thuật toán và sẽ xây dựng lại ứng dụng. Tuy nhiên, các tập đoàn công nghệ lớn như Meta và YouTube trong nhiều năm qua đã nỗ lực sao chép thuật toán của TikTok nhưng chưa thực sự thành công. O’Leary tiết lộ rằng ông đã gặp Trump hồi đầu tháng để thảo luận về triển vọng của ứng dụng. Ông McCourt cũng xác nhận rằng các ngân hàng của ByteDance đã nhận được đề nghị mua lại từ nhóm của ông, với giá trị dự kiến khoảng 20 tỷ USD.

Bloomberg và Wall Street Journal gần đây đưa tin rằng Trung Quốc đang xem xét việc bán TikTok cho Elon Musk.

Musk có đủ nguồn lực tài chính để mua ứng dụng này và ông cũng là một người ủng hộ Trump mạnh mẽ, đồng thời sắp đảm nhận vai trò bán chính thức trong chính quyền của Trump. Tuy nhiên, không rõ liệu Musk có quan tâm đến việc mua TikTok hay không, và ông chưa bình luận công khai về các báo cáo này. TikTok đã phủ nhận các tin đồn, gọi đó là “hoàn toàn bịa đặt”.

Nếu ByteDance quyết định tham gia vào đàm phán, ông Trump có thể lập luận rằng đã đạt được tiến triển đáng kể trong việc đạt thỏa thuận và do đó đáp ứng ngưỡng pháp lý cần thiết để hoãn lệnh cấm.

Tuy nhiên, cho đến khi một thỏa thuận mua bán được thực hiện, tương lai của TikTok vẫn sẽ tiếp tục bấp bênh./.