Ứng phó vấn đề tin giả, tin sai sự thật trong khu vực ASEAN

Sự kiện diễn ra trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN (AMRI) lần thứ 16 và các hội nghị quan chức cấp cao liên quan với chủ đề “Truyền thông: Từ thông tin tới tri thức vì một ASEAN tự cường và thích ứng”. Diễn đàn ASEAN về ứng phó và xử lý tin sai sự thật trên không gian mạng đã diễn ra vừa qua tại TP Đà Nẵng.

Tham dự Diễn đàn bao gồm đại diện các cơ quan quản lý về thông tin điện tử (TTĐT) của 8 nước ASEAN; Đại diện cơ quan báo chí của các nước ASEAN; Đại diện một số nền tảng xuyên biên giới (Google, Tiktok) và đại diện Ban thư ký ASEAN.

Ông Nguyễn Thanh Lâm, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) nhấn mạnh trong bài phát biểu khai mạc: Trong giai đoạn từ năm 2017 đến nay, vấn đề tin sai sự thật và tin giả, ASEAN đã tiến hành nhiều hoạt động nhằm tăng cường nhận thức về việc đối phó với tác hại của tin giả, bao gồm các chương trình và hội thảo để chia sẻ các chính sách quản lý, các chiến dịch nhằm nâng cao sự hiểu biết về công nghệ số cho người dân cũng như thúc đẩy việc chia sẻ kinh nghiệm giữa các cơ quan quản lý thông tin điện tử.

"Chúng ta đã thực hiện nhiều công việc liên quan đến xử lý tin giả. Tuy nhiên, các hoạt động chủ yếu tập trung vào việc chia sẻ các chính sách và kinh nghiệm giữa các cơ quan quản lý. Đã đến lúc chúng ta đẩy mạnh hơn sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý truyền thông, những người đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường thông tin; giữa các cơ quan truyền thông tham gia truyền bá thông tin chính thống và chính xác, phát hiện, công bố và sửa chữa tin giả; giữa các cơ quan nghiên cứu như các tổ chức nghiên cứu độc lập, tổ chức xác minh và nhà cung cấp mạng xã hội để đối phó với thông tin sai lệch trong khu vực", Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm chia sẻ.

Điểm nổi bật tại Hội nghị Bộ trưởng AMRI lần thứ 14, các Bộ trưởng đã thông qua Khung và Tuyên bố chung về giảm thiểu tác hại của tin giả, mang lại một khuôn khổ tham chiếu chung cho các nước thành viên ASEAN để tăng cường hợp tác, chia sẻ các thông tin và đề xuất các giải pháp khả thi để giải quyết vấn nạn tràn lan tin tức giả mạo và tác động tiêu cực, vì lợi ích của người dân ASEAN.

Về tầm quan trọng của việc hành động đoàn kết trước tin giả, Hội nghị lần thứ 19 của các Quan chức Cao cấp ASEAN về Thông tin (SOMRI) vào năm 2022 đã phê duyệt đề xuất của Việt Nam về việc thành lập đội phản ứng của ASEAN về tin giả. Những khuôn khổ và cơ chế của ASEAN đã tạo nền tảng cho các nước thành viên ASEAN tăng cường hợp tác, chia sẻ thông tin và đề xuất các giải pháp khả thi để giải quyết vấn đề này trong khu vực.

Về chính sách và giải pháp xử lý tin giả ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử (PTTH&TTĐT), Bộ TT&TT, khẳng định để chống tin giả hiệu quả, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp (DN) và toàn bộ người dân. Trong đó, hệ thống chính trị bao gồm các cơ quan chính phủ từ Trung ương đến địa phương, các tổ chức và các cơ quan truyền thông báo chí. Về phía DN, đó chính là các nền tảng trực tuyến, đặc biệt là các mạng xã hội, ngành công nghiệp quảng cáo và truyền thông.

Việt Nam đã có nhiều hành động chống lại tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng, như thiết lập và cập nhật, bổ sung khung pháp lý, chính sách; Kiểm soát thông tin trực tuyến, phát hiện những tin sai, tin giả; Hợp tác chặt chẽ giữa cơ quan chính phủ và các nền tảng truyền thông xã hội; Tuyên truyền giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của toàn dân về các thông tin sai sự thật.

Việt Nam cũng đã áp dụng các biện pháp cứng rắn như xác minh người dùng truyền thông xã hội bằng số điện thoại; Gỡ bỏ nội dung sai sự thật trong vòng 24 giờ thay vì 48 giờ như trước đây, hoặc gỡ bỏ ngay lập tức nếu đó là những thông tin giả, sai sự thật ảnh hưởng đến an ninh quốc gia. Đồng thời, các tài khoản MXH, các trang, nhóm và kênh mạng xã hội thường xuyên đăng nội dung sai sự thật sẽ bị dừng hoạt động tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Bộ TT&TT đã chính thức ra mắt Trung tâm xử lý tin giả tại địa chỉ tingia.gov.vn và đầu số tiếp nhận, phản ánh tin giả 18008108. Trang tingia.gov.vn có 4 chuyên mục chính gồm: Tiếp nhận tin phản ánh; Công bố tin giả; Thống kê tin giả; Tin tức.

Diễn đàn khu vực ASEAN về ứng phó và xử lý tin sai sự thật trên không gian mạng gồm các nội dung chính: Phần 1 là nỗ lực của các nước ASEAN chung tay đấu tranh và xử lý tin giả, tin sai; Khuyến nghị các biện pháp cho tương lai; Kinh nghiệm từ các quốc gia trong khu vực và cơ quan báo chí truyền thông; Các chính sách thúc đẩy hiểu biết số và chính sách truyền thông từ một số quốc gia ASEAN cũng như chính sách của các nền tảng trong xử lý tin giả, tin sai và hướng dẫn an toàn khi tham gia trực tuyến.

Phần 2, đại biểu sẽ thảo luận về các khuyến nghị, biện pháp hợp tác đối phó và xử lý tin giả, tin sai trên không gian mạng; Thúc đẩy hợp tác trong khu vực ASEAN, giữa Chính phủ, địa phương các nước thành viên ASEAN và các nền tảng mạng xã hội.

Kết thúc Diễn đàn, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm khẳng định việc tổ chức Diễn đàn khu vực ASEAN về ứng phó và xử lý tin sai sự thật trên không gian mạng là tạo không gian trao đổi mở giữa các cơ quan quản lý nhà nước, báo chí, nền tảng xuyên biên giới và các bên liên quan khẳng định quyết tâm của các nước ASEAN trước việc giảm thiểu tác hại của tin giả, hướng đến nỗ lực chung của ASEAN về tạo dựng một không gian thông tin lành mạnh và đáng tin cậy cho người dân.