Việt Nam đề xuất thúc đẩy bản sắc ASEAN nhờ tiến bộ công nghệ

Ngày 22/9/2022, Ban Thư ký ASEAN đã tổ chức Hội nghị chuyên đề về "Bản sắc ASEAN và tăng cường Hợp tác ASEAN - Hàn Quốc: Hiện tại và xa hơn". Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại Indonesia với sự tham gia của 10 nước ASEAN và Ban Thư ký ASEAN, và kết hợp trực tuyến với các đại biểu ở các nước ASEAN, Hàn Quốc.

Tự hào bản sắc ASEAN

Phát biểu tại Hội nghị, Tổng thư ký ASEAN Dato Lim Jock Hoi cho biết: Chúng ta có thể học hỏi nhiều điều từ Hàn Quốc về nâng cao nhận thức và xây dựng bản sắc. Kiến thức và kinh nghiệm của Hàn Quốc có thể giúp ASEAN với những nỗ lực của riêng mình trong việc thúc đẩy bản sắc ASEAN.

Theo Tổng thư ký ASEAN, trong hơn 55 năm, các nỗ lực xây dựng cộng đồng ASEAN đã và đang đạt được đà vững chắc với sự hỗ trợ từ người dân, đối tác và vượt qua những khó khăn do COVID-19 gây ra. Công việc của chúng ta nhằm nâng cao nhận thức về và thúc đẩy bản sắc khu vực giữa người dân ASEAN vẫn tiếp tục và còn nhiều việc cần thúc đẩy.

Trong đó, cuộc thăm dò nhằm nâng cao nhận thức về ASEAN vào năm 2020, cho thấy 96% người được hỏi về ASEAN và 1/3 trong số họ biết nhiều về quá trình xây dựng cộng đồng ASEAN. Cuộc thi thiết kế logo nhận dạng ASEAN năm 2020 thu hút hơn 1300 bài dự thi, có lượng người theo dõi mạnh mẽ bao gồm Facebook, Twitter, Instagram và YouTube. Trang web của ASEAN đã có ít nhất 12 triệu lượt truy cập và tương đương với 33.000 người truy cập.

Tổng thư ký ASEAN cho biết việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực cũng như tăng trưởng và phát triển kinh tế của các quốc gia thành viên ASEAN là nền tảng, trong đó bản sắc ASEAN dựa trên thực tế là không có xung đột. Hơn nữa, tiến bộ về hội nhập kinh tế đã đưa chúng ta đến việc hiện thực hóa Cộng đồng Kinh tế ASEAN, mang lại sự thịnh vượng chung và phát triển kinh tế.

Cũng theo Tổng thư ký ASEAN, cần nâng cao nhận thức về ASEAN. "Đây vẫn là yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy bản sắc ASEAN. Các nước ASEAN cần nỗ lực hơn nữa để nâng cao văn hóa và ngành công nghiệp sáng tạo - Một con đường quan trọng khác để phổ biến thông tin về ASEAN, bao gồm cả lịch sử và di sản phong phú của ASEAN. Chúng ta cũng cần tăng cường nỗ lực hướng tới các trao đổi sâu rộng và chủ động trong ASEAN".

Tổng thư ký ASEAN cũng đặt ra câu hỏi điều gì khiến bạn tự hào là một công dân ASEAN? Một câu trả lời cần quan tâm, theo Tổng thư ký ASEAN, là khi chúng ta chứng kiến những người công dân ASEAN đạt được thành tích xuất sắc trên trường quốc tế, trong lĩnh vực thể thao, công nghiệp giải trí làm dấy lên niềm tự hào, niềm vui là một công dân ASEAN.

Hàn Quốc hợp tác với ASEAN về nâng cao bản sắc

Ông Kwon Hee-seog, Đại sứ, Phái đoàn Hàn Quốc tại ASEAN cho biết bản sắc là chủ đề rất điển hình và mang tính triết học vượt ra ngoài ngôn ngữ trao đổi hàng ngày của chúng ta, chẳng hạn như hợp tác về hàng hải, chuyển đổi số… Bản sắc một chủ thể đặc trưng. Tôi đã đi đến nhiều quốc gia khác nhau ở Đông Nam Á trong những năm qua, có rất nhiều khác biệt về văn hóa con người, tôn giáo, hệ thống chính trị và kinh tế, nhưng tôi cảm nhận những khác biệt này không quá lớn.

"Các quốc gia ASEAN có nhiều điểm độc đáo và khác biệt về thực thể văn hóa xã hội, chính trị, kinh tế. Tôi cảm thấy các bạn đã là một cộng đồng, không chỉ trong ngôn ngữ, mà còn trong cuộc sống và hoạt động hàng ngày", Đại sứ Kwon Hee-seog chia sẻ.

Đại sứ Kwon Hee-seog cũng khẳng định hội nghị chuyên đề về bản sắc là một lời nhắc nhở về bạn là ai, bạn đến từ đâu và bạn đang ở đâu, thúc đẩy tạo ra một bản sắc và cùng nhau đề ra những điều cần thiết xây dựng bản sắc. ASEAN - Hàn Quốc cùng nhau hợp tác thúc đẩy với tinh thần tham vọng và trách nhiệm.

Theo Đại sứ Kwon Hee-seog, Hàn Quốc đã có những thành công trong lĩnh vực văn hóa toàn cầu. Sức ảnh hưởng của làn sóng Hallyu Hàn Quốc như một củng cố cho bản sắc Hàn Quốc. Các nước ASEAN và Hàn Quốc cũng có thể hợp tác trao đổi.

Thúc đẩy bản sắc nhờ tiến bộ công nghệ

Phát biểu tại Hội nghị, ông Triệu Minh Long, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế - Bộ TT&TT, Phó Chủ tịch Hội nghị quan chức cấp cao phụ trách thông tin ASEAN (SOMRI) nhấn mạnh: "ASEAN hiện đã trở thành một trong những khu vực thành công nhất. ASEAN tượng trưng cho tinh thần đoàn kết và một cộng đồng hòa bình, thịnh vượng và có trách nhiệm với xã hội. Tất cả chúng ta đều tự hào là công dân của ASEAN, gia đình ASEAN".

Ông Triệu Minh Long nhấn mạnh: "Chúng ta tự hào, nhưng chúng ta cũng có nghĩa vụ hợp tác chặt chẽ hơn, để thúc đẩy bản sắc ASEAN. Như được công nhận theo Bản tường thuật về Bản sắc ASEAN (Narrative of ASEAN Identity), điều quan trọng là phải nuôi dưỡng bản sắc ASEAN, bằng cách tối đa hóa các cơ hội nhờ thông tin và tiến bộ công nghệ, cũng như phương tiện truyền thông xã hội".

Đối với lĩnh vực thông tin, theo ông Triệu Minh Long, thúc đẩy bản sắc là nhiệm vụ đầy thách thức nhưng cũng là cơ hội lớn để chúng ta thực hiện nhiều sáng kiến hơn, tận dụng lợi thế của công nghệ số để hiện thực hóa tầm nhìn của mình, trên cả ba khía cạnh.

Về nhận thức ASEAN, các nền tảng số sẽ tạo điều kiện tiếp cận thông tin cho các sự kiện của người dân ở các vùng sâu vùng xa. Truy cập Internet đã phổ cập trong toàn khu vực. Ngoài việc sử dụng phương tiện truyền thông xã hội, Cổng thông tin ASEAN của Ban Thư ký và Cổng thông tin ASEAN quốc gia của mỗi quốc gia thành viên ASEAN sẽ cần hấp dẫn hơn, với thông tin cập nhật và hữu ích về ASEAN, và phải là nguồn thông tin chính cho chương trình truyền thông về bản sắc ASEAN.

Về độ bao phủ của ASEAN, ASEAN được công nhận là một trong những khối khu vực thành công nhất vì vai trò quan trọng của khối này đối với sự phát triển của cộng đồng hòa bình và thịnh vượng. Việc thúc đẩy các giá trị và văn hóa của ASEAN sẽ cần được ưu tiên. Cần phân bổ nhiều nguồn lực hơn nữa cho việc sản xuất và phổ biến các nội dung số của ASEAN, để 670 triệu người trong khu vực có thể hưởng lợi nhiều hơn từ việc hội nhập và phát triển của Cộng đồng ASEAN.

Về giá trị của ASEAN, kỹ năng và kiến thức kỹ thuật số cũng có thể trao quyền cho người dân của chúng ta và tạo điều kiện cho họ đóng góp vào bản sắc ASEAN. Đặc biệt, đối với các thế hệ trẻ, thông qua các nền tảng số, họ có thể gắn bó hơn và có trách nhiệm hơn khi là một phần của sứ mệnh này. Các quan chức trong lĩnh vực thông tin và kỹ thuật số sẽ cần phải làm việc chủ động hơn để đẩy nhanh quá trình này.

Cuối cùng, ông Triệu Minh Long nhấn mạnh: "Bản sắc ASEAN là chìa khóa để xây dựng cộng đồng của chúng ta. Chúng ta đánh giá cao nỗ lực của Ban Thư ký ASEAN trong việc tổ chức Hội nghị chuyên đề này. Tôi muốn cảm ơn các đồng nghiệp từ Hàn Quốc đã chia sẻ quan điểm và kinh nghiệm của Hàn Quốc. Hàn Quốc đã thành công trong việc sử dụng các công cụ số để quảng bá văn hóa và giá trị quốc gia trong nước và trên toàn thế giới".

Nỗ lực thực hiện khát vọng bản sắc ASEAN

Hội nghị chuyên đề tập trung thảo luận: Nâng cao nhận thức về ASEAN và phát triển bản sắc ASEAN sau 55 năm; tăng cường bản sắc ASEAN thông qua hợp tác; bản sắc ASEAN là gì? Giấc mơ và khát vọng.

Các diễn giả của Hội nghị gồm ông Shawn Ho, Trường nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam (RSIS), Singapore; GS. Doobo Shim, Đại học Sungshin Women, PGS. Gyu Tag Lee, Đại học George Mason University, Hàn Quốc. Các chuyên gia Hàn Quốc đã chia sẻ về việc xây dựng các bản sắc của Hàn Quốc đã trao đổi nhiều khía cạnh về xây dựng bản sắc như thông qua các sản phẩm điện tử, công nghiệp ô tô, làn sóng phim ảnh, âm nhạc…

Các chuyên gia cũng cho rằng ASEAN có nhiều nét văn hóa riêng biệt, có nhiều sản phẩm nông nghiệp và công nghiệp độc đáo, theo đó cần khai thác đóng góp xây dựng bản sắc ASEAN.

Bản tường thuật về bản sắc ASEAN, được thông qua vào tháng 11/2020 mô tả bản sắc là một quá trình của một cấu trúc xã hội và kết hợp cân bằng giữa các giá trị được xây dựng và kế thừa. Các giá trị mang tính tài sản của ASEAN có thể được tìm thấy trong Điều 2 của Hiến chương ASEAN.

ASEAN tôn trọng hòa bình và an ninh thịnh vượng, không can thiệp, tham vấn và đối thoại, tuân thủ luật pháp quốc tế và các quy tắc thương mại, dân chủ, tự do, thúc đẩy và bảo vệ quyền con người, thống nhất trong tính đa dạng và vai trò trung tâm của ASEAN trong tiến hành các mối quan hệ đối ngoại.

Trong khi đó, các giá trị kế thừa được định nghĩa là những giá trị mà người dân Đông Nam Á gắn bó với nó đã được truyền qua nhiều thế hệ. Điều này bao gồm truyền thống, tín ngưỡng, giá trị, phong tục, tập quán, văn hóa , nghệ thuật, chẳng hạn như âm nhạc, khiêu vũ, viết lách, nông nghiệp, chữa bệnh bằng ẩm thực... Những giá trị và di sản được trân trọng này thể hiện tinh thần của một cộng đồng năng động và mang lại lợi ích chung trong ASEAN. ASEAN đã và đang thực hiện các bước để thúc đẩy bản sắc ASEAN thông qua các nỗ lực truyền thông và tiếp cận cộng đồng./.