Việt Nam là điểm sáng thu hút đầu tư khởi nghiệp sáng tạo tại Đông Nam Á

Ngày 19/12/2022 tại Hà Nội, Trung tâm Đổi mới Sáng tạo (ĐMST) Quốc gia Việt Nam (NIC), Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) phối hợp với Quỹ đầu tư Golden Gate Ventures tổ chức Diễn đàn Quỹ đầu tư KNST Việt Nam 2022 (Vietnam Venture Summit 2022) với chủ đề “Dịch chuyển dòng vốn toàn cầu”.

Diễn đàn nhằm kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST của Đông Nam Á với cộng đồng các quỹ đầu tư quốc tế và khu vực.

Phát biểu khai mạc tại diễn đàn, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh: “Chúng ta sẽ cùng trao đổi, làm rõ bức tranh về dòng chảy đầu tư KNST trên thế giới và tại Việt Nam, những lĩnh vực công nghệ thu hút đầu tư, cũng như đề xuất các chính sách, giải pháp thúc đẩy hơn nữa hoạt động đầu tư cho ĐMST và khởi nghiệp tại Việt Nam”.

Bộ trưởng cho biết tại Diễn đàn các năm 2019 và 2020, các quỹ đầu tư đã cam kết đầu tư cho KNST Việt Nam với số vốn cam kết tăng dần qua các năm, từ 425 triệu USD năm 2019 lên 815 triệu USD năm 2020. Và trong giai đoạn 2020 - 2022, số vốn đầu tư vào DN KNST đã đạt gần 2 tỷ USD. Điều này cho thấy, hoạt động KNST tại Việt Nam đang ngày càng thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế và trong khu vực.

Tổng giá trị đầu tư giảm sút, Đông Nam Á vẫn được đánh giá tiềm năng

Dịch chuyển dòng vốn toàn cầu đã được lựa chọn là chủ đề cho diễn đàn năm nay trong bối cảnh xu hướng đầu tư toàn cầu có nhiều thay đổi sâu sắc do chịu ảnh hưởng từ những biến động địa chính trị và khả năng suy thoái hiện hữu tại nhiều nền kinh tế lớn. Sự dịch chuyển của dòng vốn đầu tư đã và đang diễn ra mạnh mẽ giữa các khu vực và quốc gia, trong đó các cơ hội đầu tư đang càng trở nên khó khăn hơn đối với cả các startup và các nhà đầu tư.

Theo phân tích của Crunchbase News, tổng vốn đầu tư mạo hiểm toàn cầu trong quý III/2022 là 81 tỷ USD, giảm 90 tỷ USD (53%) so với năm trước và 40 tỷ USD (33%) so với quý trước. Tại Đông Nam Á, thị trường đầu tư khởi nghiệp sáng tạo thu hút 3,72 tỷ USD trong quý III/2022, giảm 36,4% so với cùng kỳ năm trước và giảm 22% so với quý II/2022.

Mặc dù tổng giá trị đầu tư giảm sút, nhưng thị trường Đông Nam Á vẫn được đánh giá là tiềm năng do một số yếu tố chính như: tốc độ tăng trưởng của khu vực dự kiến duy trì ở mức 4 - 5%/năm; quy mô thị trường lớn với 680 triệu dân; mức độ phủ Internet sâu rộng, tổng giá trị hàng hóa của kinh tế số dự đoán đạt 200 tỷ USD trong năm 2022, sớm 3 năm so với các dự đoán trước đó. Đông Nam Á tiếp tục chứng kiến sự tăng trưởng về số lượng người dùng Internet - với 20 triệu người dùng mới vào năm 2022, nâng tổng số người dùng internet lên 460 triệu người.

Nhiều quỹ đầu tư quốc tế đánh giá khu vực Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng đang nổi lên như điểm đến tiềm năng cho các dòng vốn đầu tư trực tiếp và đầu tư mạo hiểm.

Ông Vinnie Lauria, Nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Golden Gate Ventures, cho biết: “Trong thập kỷ đầu tiên của hệ sinh thái khởi nghiệp Đông Nam Á, Singapore và Indonesia là những động lực tăng trưởng hàng đầu, trong đó Singapore mang đến nguồn tài chính và con người, Indonesia mang đến một thị trường nội địa khổng lồ. Đến năm 2022, Việt Nam là trụ cột thứ ba của tam giác vàng này, mang đến sự kết hợp hoàn hảo giữa tài năng công nghệ hàng đầu, một văn hóa khởi nghiệp vốn có của Việt Nam và thị trường nội địa đang phát triển nhanh chóng. Khi kết hợp các yếu tố này với nhau đã giải thích được tại sao ngày càng có nhiều nhà đầu tư toàn cầu đặt cược lớn vào Đông Nam Á”.

Theo Báo cáo Triển vọng Kinh tế thế giới năm 2022 từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), sự cởi mở đối với thương mại, trình độ giáo dục ngày càng cao, lực lượng lao động cũng ngày càng lành nghề, dân số trẻ, khả năng cơ động cao kết hợp của chuỗi cung ứng khu vực đã biến Đông Nam Á trở thành một trung tâm sản xuất hấp dẫn trong các lĩnh vực khác nhau như điện tử, ô tô, dược phẩm và dệt may, đồng thời là điểm nóng cho đổi mới kỹ thuật số.

Bên cạnh đó, Đông Nam Á đã tham gia nhiều thỏa thuận thương mại và đều mang lại cơ hội lớn để vươn tới cả ở châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ. Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) có hiệu lực, cùng các cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư ASEAN ký kết gần đây, được kỳ vọng sẽ giúp thúc đẩy FDI trong khu vực bền vững hơn trong trung và dài hạn.

Việt Nam trở thành điểm sáng thu hút đầu tư ở Đông Nam Á

Việt Nam hiện được đánh giá là viên ngọc quý mới nhất của Đông Nam Á và sự trỗi dậy của đất nước nhỏ bé này là kết quả từ sức hấp dẫn của thị trường với các nhà đầu tư, cũng như sự hỗ trợ từ phía chính phủ với hệ sinh thái khởi nghiệp.

Theo Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng, thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều chính sách về tài khóa và tiền tệ, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh sau COVID, tạo điền đề cho nhiều Quỹ đầu tư kết nối, tổ chức nhiều hoạt động trao đổi, gặp gỡ DN, thúc đẩy các thương vụ đầu tư tại Việt Nam.

Riêng 6 tháng đầu năm 2022, tổng số thương vụ thành công tại Việt Nam chiếm 19% số thương vụ của toàn khu vực Đông Nam Á. Các Quỹ đầu tư cũng đồng thời đóng vai trò như các đơn vị ươm tạo, tăng tốc cho nhiều startup. Các Quỹ đã hỗ trợ toàn diện cho các startup về nguồn hỗ trợ tài chính, kiến thức, năng lực vận hành, phát triển, thương mại hóa sản phẩm, góp phần tạo ra những giá trị vượt trội cho startup Việt Nam khi vươn ra thị trường quốc tế, giúp hệ sinh thái KNST Việt Nam ngày càng sôi động, hấp dẫn và chất lượng hơn.

Theo NIC, các công ty khởi nghiệp Việt Nam đã huy động được mức kỷ lục 1,4 tỷ USD trên 165 giao dịch vào năm 2021, tăng 1,6 lần so với mức 894 triệu USD và 126 giao dịch vào năm 2019. Điều này cho thấy hoạt động giao dịch trên thị trường đã được cải thiện đáng kể, lấy lại động lực sau khi sụt giảm do đại dịch COVID-19. Đà tăng trưởng này sẽ tiếp tục vào năm 2023 với mức GDP dự đoán là 6,7% vào năm 2023.

Một số yếu tố khiến Việt Nam trở thành điểm sáng thu hút đầu tư bao gồm sự ổn định về chính trị, lực lượng lao động trẻ và có trình độ học vấn cao, cơ sở hạ tầng phát triển, kỹ năng số hóa và khả năng đổi mới sáng tạo…

Tại diễn đàn, số vốn cam kết đầu tư của 39 quỹ đầu tư trong 3 năm 2023 - 2035 là 1,5 tỉ USD và tổng giá trị đầu tư KNST Việt Nam trong giai đoạn này dự kiến sẽ đạt 5 tỉ USD.

Việt Nam đang ở một bước ngoặt quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế. Trong bức tranh kinh tế vĩ mô toàn cầu, vị thế của Việt Nam trong khu vực, những tác động của COVID-19 và xu hướng các quỹ đầu tư phát triển mạnh đã tạo ra bối cảnh thuận lợi để Việt Nam chiếm vị trí nổi bật./.