10 năm tới, cả nước sẽ giảm 80 hộ nghèo và không còn hộ đói

Đề án tổng thể Phát triển KT-XH vùng khó khăn được xây dựng

Theo Chương trình phát triển KT-XH vùng khó khăn nhất giai đoạn 2020 – 2030 (Chương trình) do Chính phủ trình Quốc hội, nước ta có 53 dân tộc thiểu số với hơn 14 triệu người, gần 3 triệu hộ, cư trú thành cộng đồng ở 51 tỉnh, thành phố, 548 huyện, 5.266 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 382 xã biên giới. Địa bàn cư trú chủ yếu ở vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ và Tây Duyên hải miền Trung, chiếm 3/4 diện tích cả nước.

Đây là vùng trọng yếu về quốc phòng, an ninh, đối ngoại; có nhiều tài nguyên khoáng sản, có hệ sinh thái động, thực vật đa dạng; có trên 14 triệu ha rừng, là đầu nguồn sinh thủy, gắn với các công trình thủy điện quốc gia vừa cung cấp điện, vừa cung cấp nước sản xuất, sinh hoạt cho vùng hạ du và khu vực đồng bằng.

Nhà văn hóa cộng đồng khang trang là mục tiêu của các xã nghèo cần đạt được trong tương lai. Ảnh: Bình Minh

Vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) luôn được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm đầu tư, đạt được thành tựu to lớn, cơ sở hạ tầng KT-XH và đời sống của đồng bào sinh sống ở vùng DTTS&MN đã được cải thiện rõ rệt nhưng hiện nay, vẫn là vùng khó khăn nhất, chất lượng nguồn nhân lực thấp nhất, KT-XH phát triển chậm nhất, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản thấp nhất, tỷ lệ hộ nghèo cao nhất.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng trên là do vùng đồng bào DTTS&MN chủ yếu là núi cao, biên giới, địa hình chia cắt, khí hậu khắc nghiệt, cơ sở hạ tầng KT-XH kém nhất cả nước, xuất phát điểm rất thấp; biến đổi khí hậu, sự cố môi trường diễn ra nghiêm trọng và khó lường… Chi phí sản xuất, lưu thông hàng hóa lớn nên rất khó khăn để thu hút các nguồn lực xã hội đầu tư phát triển KT-XH.

Bên cạnh đó, Chính sách hỗ trợ phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN tuy đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, nhưng còn nhiều đầu mối xây dựng, quản lý, theo dõi; nguồn lực phân tán, dàn trải; chưa phân định rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành nên hiệu quả sử dụng vốn đầu tư thấp; chưa khai thác được tiềm năng, lợi thế của vùng, phát huy nội lực của đồng bào để đẩy mạnh phát triển toàn diện vùng đồng bào DTTS&MN.

Chương trình Mục tiêu Quốc gia (MTQG) nhằm khắc phục hạn chế, bất cập trong công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc đã được chỉ ra trong Báo cáo số 426/BC-CP của Chính phủ; là giải pháp quan trọng nhất để đạt được các mục tiêu của Nghị quyết số 88/2019/QH14 của Quốc hội phê duyệt Đề án tổng thể Phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030 (Đề án).

Đến năm 2030, cả nước giảm 80% hộ nghèo và không còn hộ đói

Mục tiêu cụ thể của Đề án là đến năm 2025, thu nhập bình quân của người dân tộc thiếu số tăng gấp 2,0 lần so với năm 2020. Tỷ lệ hộ nghèo hàng năm giảm từ 3-5%. 100% xã có đường ô tô đến trung tâm xã theo tiêu chuẩn quy định; 70% thôn, bản có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa; 80% thôn, bản có nhà sinh hoạt động đồng; Tỷ lệ che phủ rừng duy trì 42%; Tỷ lệ lao động qua đào tạo khoảng 50% trong đó có bằng cấp, chứng chỉ từ 10-15%.

Bên cạnh đó, tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế đạt 95% đối với dân số dân tộc thiểu số; trên 80% phụ nữ được khám thai định kỳ; sinh con ở cơ sở y tế hoặc có sự trợ giúp của cán bộ y tế; giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thiếu cân xuống dưới 15%. Tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh đạt 85-90%.

Tỷ lệ trẻ em nông thôn đến trường và được đào tạo tốt cũng là việc làm rất cần thiết trong các tiêu chí giảm nghèo. Ảnh: Bình Minh

Cùng với đó, trên 85% xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có cơ sở hạ tầng (đường, điện, trường học, trạm y tế, trụ sở làm việc…) đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế xã hội và đời sống người dân. Đồng thời, giải quyết căn bản tình trạng di cư tự phát trong đồng bào dân tộc thiểu số; cơ bản hoàn thành chỉ tiêu đề ra trong mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030…

Thực tế, ngay trong ngày 12/6/2020, Quốc hội đã thảo luận về Chương trình. Nhiều ý kiến Đại biểu Quốc hội bày tỏ tán thành cao về sự cần thiết phải có một Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT- XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, bởi đây là vùng trũng về KT- XH của đất nước, kéo dài trong rất nhiều năm chậm được khắc phục. Việc ban hành Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT- XH  vùng đồng bào dân tộc thiểu số sẽ giảm khoảng cách chênh lệch giữa các vùng trong cả nước.

Như vậy, với sự tán thành của các Đại biểu Quốc hội, hy vọng thời gian tới khi Chương trình được thống nhất triển khai theo lộ trình, thì mục tiêu tổng quát về khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương trong vùng sẽ được thực hiện. Đồng thời, áp dụng đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội cũng sẽ được đẩy nhanh, góp phần giảm nghèo nhanh và bền vững.