10 sự kiện ICT nổi bật năm 2021

Sáng 30-12, Câu lạc bộ Nhà báo công nghệ thông tin Việt Nam (ICT Press Club) đã công bố 10 sự kiện ICT tiêu biểu năm 2021. Do tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp nên việc bình chọn và công bố được ICT Press Club tiến hành qua hình thức trực tuyến. Trong 10 sự kiện ICT tiêu biểu năm 2021, dấu ấn của Chính phủ khá đậm nét trong các sự kiện này.

 Dưới đây là 10 sự kiện tiêu biểu được khoảng 40 nhà báo chuyên theo dõi lĩnh vực ICT bình chọn, thông qua hình thức chấm điểm từ 18 sự kiện được đề cử. Danh sách này xếp theo thử tự được chấm điểm cao nhất, xuống thấp dần.

1. Thủ tướng phê duyệt Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số

Ngày 15-6-2021, Thủ tướng đã phê duyệt Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021 - 2025. Bản chiến lược này có vai trò quan trọng, mở ra một bước ngoặt mới cho công cuộc chuyển đổi số nói chung và phát triển Chính phủ số nói riêng của Việt Nam.

Chính phủ điện tử hiểu một cách đơn giản là “bốn không”: có khả năng họp không gặp mặt, xử lý văn bản không giấy, giải quyết thủ tục hành chính không tiếp xúc và thanh toán không dùng tiền mặt.

Chính phủ số là Chính phủ điện tử thêm “bốn có”, gồm: có toàn bộ hành động an toàn trên môi trường số, có khả năng cung cấp dịch vụ mới nhanh chóng, có khả năng sử dụng nguồn lực tối ưu và có khả năng kiến tạo phát triển, dẫn dắt chuyển đổi số quốc gia, giải quyết hiệu quả những vấn đề lớn trong phát triển và quản lý kinh tế - xã hội.

Bản chiến lược cũng đã đặt ra sứ mệnh và mục tiêu cao cho chặng đường phát triển hướng tới Chính phủ số thời gian tới. Tầm nhìn đặt ra là Việt Nam có chỉ số phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số ở mức độ cao trên thế giới, thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu vào năm 2025, thuộc nhóm 30 nước dẫn đầu vào năm 2030 theo xếp hạng của Liên hiệp quốc.

2. Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chính thức vận hành

Từ 1-7-2021, hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chính thức được vận hành kết nối với các bộ, ngành, địa phương phục vụ xây dựng Chính phủ điện tử và phục vụ nhân dân.

Khi cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đi vào hoạt động sẽ mang lại nhiều hiệu quả to lớn đối với các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội, doanh nghiệp và nhân dân, nhất là sẽ tạo sự đổi mới căn bản công tác quản lý nhà nước về dân cư theo hướng hiện đại, góp phần cải cách triệt để các thủ tục hành chính liên quan đến công dân, làm giảm chi phí giấy tờ, thời gian xác minh, đi lại, giảm ngân sách nhà nước khi xây dựng các cơ sở dữ liệu chuyên ngành và các loại hồ sơ, sổ sách.

Công dân có thể sử dụng số định danh cá nhân để khai thác thông tin của mình trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thay thế cho sổ hộ khẩu, sổ tạm trú... để thực hiện các giao dịch hành chính.

Bên cạnh đó, việc quản lý cư dân thông qua mã số định danh cá nhân sẽ góp phần kết nối, chia sẻ thông tin về dân cư giữa các ngành, trong đó mã số định danh cá nhân được coi là chìa khóa để các cơ quan nhà nước kết nối, cập nhật tra cứu thông tin về công dân trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ công tác quản lý ngành, lĩnh vực được giao quản lý.

3. Cấp phép thí điểm Mobile Money cho 3 nhà mạng

Cuối tháng 11-2021, Ngân hàng Nhà nước đã cấp phép thí điểm Mobile Money cho Viettel, VNPT và MobiFone. Mobile Money được thí điểm 2 năm và triển khai trên phạm vi toàn quốc.

Các doanh nghiệp chỉ được cung ứng các dịch vụ Mobile Money để chuyển tiền, thanh toán cho hàng hóa, dịch vụ hợp pháp tại Việt Nam theo quy định hiện hành để phục vụ nhu cầu cuộc sống người dân.

Dịch vụ Mobile Money chỉ áp dụng với các giao dịch nội địa và không thực hiện cho những dịch vụ xuyên biên giới. Dịch vụ Mobile Money cung cấp các dịch vụ tài chính cho người dân không có tài khoản ngân hàng, người dân ở vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo, người dân không có điều kiện tiếp cận các dịch vụ tài chính… thông qua điện thoại di động.

Mobile Money là công cụ thúc đẩy tài chính toàn diện, là công cụ thanh toán không dùng tiền mặt phù hợp với định hướng của Chính phủ. Với vùng phủ rộng của các thuê bao điện thoại di động, Mobile Money còn là công cụ hữu hiệu trong việc chuyển đổi số trong nền kinh tế số.

Người dân có thể sử dụng dịch vụ này để thanh toán, chuyển tiền, rút tiền, nạp tiền, thu hộ chi hộ… cho các hàng hóa dịch vụ có giá trị nhỏ.

4. Ra mắt PC-Covid, ứng dụng quốc gia phòng chống dịch Covid-19

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về thống nhất, phát triển 1 ứng dụng phòng chống dịch duy nhất, dưới sự chủ trì của 3 Bộ Y tế, Công an và TT-TT, Trung tâm Công nghệ phòng chống dịch Covid-19 quốc gia đã phối hợp cùng các doanh nghiệp gấp rút phát triển ứng dụng chính thức của Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 quốc gia.

Được phát triển nhằm phục vụ cho công tác phòng, chống dịch Covid-19, để Việt Nam có thể “bình thường mới”, ứng dụng PC-Covid có các tính năng chính như: Cấp, quản lý mã QR cá nhân và địa điểm, Quét mã QR, Khai báo y tế, Khai báo di chuyển nội địa, Phản ánh của người dân, Thông tin tiêm vaccine, Thông tin xét nghiệm, Thẻ Covid-19, Truy vết tiếp xúc gần, Mật độ di chuyển, Xu hướng lây nhiễm, Bản đồ nguy cơ...

Từ ngày 30-9, ứng dụng PC-Covid đã có trên 2 kho ứng dụng Apple Store và Google Play. Nếu người dùng đã từng cài Bluezone, chỉ cần cập nhật bản 4.0 thì ứng dụng sẽ tự động chuyển đổi thành PC-Covid. Ứng dụng PC-Covid tổng hợp các tính năng hiện có của các app chống dịch Covid-19 như NCOVI, Bluezone, VHD… và được thiết kế lại để thuận tiện nhất cho người dùng.

5. Chính phủ kết nối trực tuyến tới toàn bộ các xã, phường, thị trấn trên toàn quốc

Ngày 29-8-2021, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19 chủ trì cuộc họp trực tuyến của Ban chỉ đạo với 1.060 xã, phường, thị trấn tại 20 tỉnh, thành phố.

Tại cuộc họp, Thủ tướng giao Bộ TT-TT chỉ đạo, đôn đốc Viettel và VNPT triển khai ngay việc kết nối hệ thống hội nghị trực tuyến tới toàn bộ các xã, phường, thị trấn trên toàn quốc. Bộ TT-TT đã yêu cầu VNPT và Viettel phải thực hiện nhiệm vụ này thần tốc để đảm bảo kết nối đến 2.594 điểm cầu xã, phường, thị trấn của 19 tỉnh, thành phố phía Nam.

Ngay sau đó, Viettel, VNPT đã thực hiện chỉ trong 3 ngày gồm triển khai mạng lưới, thiết bị và hướng dẫn các tuyến xã, phường, thị trấn sử dụng. Quá trình kết nối đến các tuyến xã, phường, thị trấn trong một thời gian rất ngắn có nhiều khó khăn, nhưng Bộ TT-TT cùng các doanh nghiệp quyết tâm thực hiện hoàn thành đúng tiến độ Thủ tướng giao.

Đến chiều ngày 5-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19 đã chủ trì cuộc họp trực tuyến toàn quốc của Ban Chỉ đạo với các địa phương. Cuộc họp được kết nối tới toàn bộ 63 tỉnh, thành phố, 705 quận, huyện, thị xã, 9.043 xã, phường, thị trấn trên cả nước để đánh giá tình hình và triển khai các giải pháp trọng tâm phòng chống dịch.

6. Ra mắt nền tảng quản lý tiêm chủng phục vụ chiến dịch tiêm chủng vaccine lớn nhất trong lịch sử

Đầu tháng 7-2021, Viettel đã đưa vào vận hành nền tảng Quản lý tiêm chủng Covid-19. Nền tảng này hỗ trợ chiến dịch tiêm chủng lớn nhất trong lịch sử với năng lực đáp ứng 5 triệu mũi tiêm/ngày.

Nền tảng quản lý tiêm chủng Covid-19 quốc gia do Viettel xây dựng và phát triển, bao gồm 4 hệ thống: Ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử; Cổng thông tin tiêm chủng Covid-19; Hệ thống hỗ trợ công tác Tiêm chủng quốc gia; Trung tâm đáp ứng (MCC).

Cơ sở dữ liệu của nền tảng được quản lý tập trung, đáp ứng tiêu chuẩn đồng bộ, minh bạch về thông tin từ người dân đến các cơ quan quản lý. Nền tảng này đã vận hành tại 63/63 tỉnh thành phố trong cả nước. Đây là nền tảng giúp người dân tham gia tiêm chủng một cách chủ động, thuận tiện.

Toàn bộ quy trình, từ đăng ký tiêm chủng với tra cứu lịch sử, kết quả tiêm chủng đều có thể thao tác qua ứng dụng Sổ sức khỏe điện tử hoặc Cổng thông tin tiêm chủng Covid-19.

7. Thủ tướng làm Chủ tịch Ủy ban quốc gia về Chuyển đổi số

Ngày 24-9, Ủy ban quốc gia về Chính phủ điện tử vừa được kiện toàn, đổi tên thành Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số. Ủy ban có 16 thành viên, Chủ tịch Ủy ban là Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Ủy ban này cũng được Thủ tướng kiện toàn gồm 16 thành viên.

Ủy ban quốc gia về chuyển đổi số có Phó Chủ tịch thường trực là Phó Thủ tướng Chính phủ trực tiếp theo dõi, chỉ đạo lĩnh vực TT-TT; Bộ trưởng Bộ TT-TT làm Phó Chủ tịch. Các Ủy viên là Bộ trưởng các bộ, cơ quan: Công an, Văn phòng Chính phủ, KH-CN, Tài chính, KH-ĐT, Nội vụ, Y tế, GD-ĐT, Công Thương, Xây dựng, NN-PTNT; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Thứ trưởng Bộ TT-TT.

Ủy ban quốc gia về Chuyển đổi số có chức năng, nhiệm vụ nghiên cứu, đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng và giúp Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo, phối hợp thực hiện các chủ trương, chiến lược, cơ chế, chính sách tạo môi trường pháp lý thúc đẩy tiến trình chuyển đổi số quốc gia, gắn kết chặt chẽ với cải cách hành chính; xây dựng, phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và đô thị thông minh…

8. Thủ tướng phát động chương trình "Sóng và máy tính cho em"

Ngày 12-9-2021, Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa chính thức phát động chương trình "Sóng và máy tính cho em", nhằm giúp hàng triệu em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn có thể học tập trực tuyến tại các tỉnh đang thực hiện giãn cách xã hội.

Theo đó, chương trình “Sóng và máy tính cho em” được Bộ TT-TT cùng Bộ GD-ĐT phối hợp triển khai. Mục tiêu chương trình nhằm giúp hàng triệu em nhỏ có thể học tập trực tuyến tại các tỉnh đang thực hiện giãn cách xã hội để phòng chống dịch Covid-19 theo Chỉ thị 16, đồng thời thúc đẩy phát triển xã hội số.

Các nội dung chính của chương trình bao gồm việc triển khai hạ tầng, đảm bảo đáp ứng nhu cầu kết nối phục vụ việc dạy và học trực tuyến, vận động cung cấp, hỗ trợ máy tính, các thiết bị công nghệ, nền tảng công nghệ, dịch vụ viễn thông cho học sinh, sinh viên thuộc hộ nghèo, cận nghèo tại các địa phương đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 và triển khai học trực tuyến.

Chương trình còn phát động việc tổ chức triển khai, vận động, kêu gọi mọi nguồn lực trong xã hội để hướng tới mục tiêu 100% trường học, giáo viên, học sinh, sinh viên được trang bị đầy đủ về hạ tầng, nền tảng, máy tính và các phương tiện phục vụ cho việc dạy và học trực tuyến, qua đó thúc đẩy phát triển xã hội số.

9. Axie Infinity vốn hóa tỷ USD và hiện tượng game blockchain Việt Nam trên bản đồ thế giới

Tháng 5-2021, Game blockchain theo hình thức chơi để kiếm tiền (play-to-earn) của Axie Infinity thu hút sự chú ý của cả thế giới. Axie Infinity gọi vốn thành công 152 triệu USD từ quỹ đầu tư Andreessen Horowitz, với định giá công ty 3 tỷ USD.

Công ty này cũng cho biết game đạt hơn 2 triệu người chơi, trong đó có 38.000 người tham gia hàng ngày. Hiệu ứng lan truyền đã đưa cái tên Axie Infinity len lỏi khắp đất nước Philippines, và dần càn quét thị trường game toàn cầu.

Sau cú hit từ Axie Infinity, hàng loạt dự án game blockchain ở Việt Nam ra đời chỉ trong thời gian ngắn. Từ những studio mới thành lập đến các công ty truyền thống đều thể hiện tham vọng khai phá thị trường mới nổi này.

Các game blockchain "made in Việt Nam" xuất hiện trong năm nay cũng gây ấn tượng mạnh như My DeFi Pet, Bimil, Atlantis, Space,  Faraland, MeebMaster, Theta Arena, Sipher, HeroFi...

Nội dung và cách chơi cũng đa dạng từ nuôi thú cưng, nhập vai chiến đấu đến khoa học viễn tưởng, đón đầu trào lưu metaverse… Các nhà làm game blockchain Việt Nam trở thành “cái nôi”, “hiện tượng mới nổi”, “thủ phủ” của game blockchain.

10. Đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam lại tăng cao chưa từng thấy với hơn 1,3 tỷ USD

Trong năm 2021, vốn đầu tư rót vào startup tại Việt Nam đã có mức tăng trưởng kỷ lục, đạt hơn 1,35 tỷ USD, bất chấp dịch bệnh diễn biến phức tạp.

Các lĩnh vực nóng bỏng thu hút nguồn vốn đổ vào là công nghệ tài chính (FinTech), Game Blockchain, giáo Công nghệ giáo dục (edtech), Startup y tế - dược phẩm, thương mại điện tử… Việt Nam đã có khoảng 3.800 startups, với 3 kỳ lân là VNG, VNLife, MoMo và có 11 startups được định giá trên 100 triệu USD như: Tiki, Topica Edtech...

Những thương vụ đầu tư vào startup được thực hiện, gây ấn tượng mạnh với thị trường như: Tiki gọi vốn thành công như MoMo 300 triệu USD, Tiki 258 triệu USD, VNLife 250 triệu USD, Sky Mavis 152 triệu USD, Equest 100 triệu USD…/.