65% số vụ cháy có liên quan đến thiết bị điện và những khuyến cáo

Phần lớn các đám cháy đều do sự cố liên quan đến thiết bị điện

Tại Bình Định, liên tục xảy ra những vụ cháy do chập điện. Ngày 6/1/2023, cháy cơ sở kinh doanh karaoke Hữu Tình (xã Bình Hòa, Tây Sơn), thiệt hại tài sản 50 triệu đồng. Ngày 10/2/23, kiot số 8 trong cảng cá Quy Nhơn (Bình Định) bốc cháy, làm 1 người chết, 1 người bị thương. Ngày 8/4/2023, 1 cửa hàng tạp hóa ở thị xã Hoài Nhơn bốc cháy mạnh, có nguy cơ lan sang các ngôi nhà chung quanh, nguyên nhân là hệ thống điện đã cũ dẫn đến chập cháy.

Ngày 9/3/2023, chập điện gây cháy nhà dân tại thôn Làng Khả (xã Nhất Hòa, Bắc Sơn, Lạng Sơn), thiệt hại khoảng 300 triệu đồng. Tàu cá trên biển cũng bị cháy do chập điện.

Vụ cháy xảy ra ngày 23/5/2023, một con tàu đang neo đậu ở bãi ngang ven biển xã Bình Châu (Bình Sơn, Quảng Ngãi) bất ngờ bốc cháy, thiệt hại khoảng 500 triệu đồng. Hay một vụ cháy do chập điện khác xảy ra tại phường 26 (quận Bình Thạnh, TP.HCM), ngọn lửa bùng phát từ một quán phở, sau đó cháy lan sang dãy nhà trọ bên cạnh.

Lực lượng phòng cháy chữa cháy phải điều động 11 xe chữa cháy, gần 100 cán bộ, chiến sĩ đến làm nhiệm vụ, đưa được 39 người bị kẹt trong đám cháy ra ngoài. Khi dập lửa xong phát hiện 1 người dân tử vong trong đám cháy.

Theo thống kê của Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn, Công an TP HCM, phần lớn các đám cháy xảy ra tại địa phương này do các thiết bị điện xảy ra sự cố, vì người dùng điện sơ suất, bất cẩn, thậm chí là vi phạm các quy định về an toàn trong sử dụng điện.

Khuyến cáo về an toàn trong sử điện

Luật Điện lực (sửa đổi năm 2022) quy định về an toàn trong sử dụng điện cho sinh hoạt, dịch vụ như sau:

1.Tổng công suất sử dụng của các trang thiết bị điện dùng trong văn phòng, phục vụ sinh hoạt và dịch vụ phải phù hợp với công suất thiết kế; dây dẫn điện phải có tiết diện và độ bền cách điện phù hợp với tiêu chuẩn kỹ thuật.

2. Không để trang thiết bị điện phát nhiệt gần đồ vật dễ cháy, nổ.

3. Các trang thiết bị điện phải được kiểm tra, bảo trì theo quy định, bảo đảm tiêu chuẩn an toàn về điện và không gây nguy hiểm cho người sử dụng.

4. Tổ chức, cá nhân sử dụng điện có trách nhiệm tổ chức kiểm tra an toàn hệ thống điện của mình, kịp thời phát hiện và ngăn ngừa nguy cơ gây sự cố, tai nạn về điện.

5. Lưới điện hạ áp chỉ được xây dựng sau khi thiết kế đã được duyệt.

6. Các nhánh đường dây dẫn điện vào nhà ở, công trình phải bảo đảm các điều kiện về an toàn điện, mỹ quan và không cản trở hoạt động của các phương tiện giao thông, cứu thương, chữa cháy.

7. Trong mạch điện ba pha bốn dây, áp-tô-mát, cầu dao, cầu chì và các thiết bị đóng cắt điện khác không được đấu vào dây trung tính.

8. Trong mạch điện một pha hai dây, cầu chì và công tắc phải đấu vào dây pha, không được đấu vào dây trung tính. Khuyến khích lắp đặt áp-tô-mát, cầu dao hai cực để đóng cắt đồng thời cả hai dây.

Ngành Điện lực khuyến cáo người dùng điện cần tuân thủ các quy định về an toàn phòng cháy chữa cháy. Phải lắp thiết bị bảo vệ đóng cắt, khi lắp thiết bị này phải đúng kỹ thuật. Ở các vùng bị ngập nước, cần lắp thiết bị chống rò điện. Cầu dao, cầu chì phải đặt ở nơi cao ráo; nếu nhà có trẻ nhỏ hoặc có khả năng bị ngập nước thì cầu chì phải đặt ở vị trí cao hơn sàn nhà ít nhất 1,4m.

Các thiết bị điện gia dụng như tủ lạnh, máy giặt, bếp điện... có dây nối đất, cần lắp đặt dây này để đảm bảo an toàn. Không lắp đặt các thiết bị điện tại nơi ẩm ướt. Kiểm tra đường dây và các thiết bị sử dụng điện trong nhà thường xuyên, nếu dây điện bị hư hại, thiết bị điện bị hư hỏng, cần phải sửa chữa xong mới được tiếp tục sử dụng. Khi không sử dụng, nên rút phích cắm điện chứ không để điện chờ.

Một khuyến cáo quan trọng với người sử dụng điện là khi có mưa dông, sấm sét, phải rút ổ cắm điện khỏi các thiết bị sử dụng điện. Sét có thể truyền dòng điện cực mạnh qua đường dây dẫn điện vào các thiết bị điện trong nhà, gây hư hỏng thiết bị, thậm chí điện giật chết người. Đã có nhiều người bị sét đánh chết khi đang ở trong nhà, mà lúc đó họ sử dụng điện thoại đang cắm sạc hoặc ở gần vị trí đặt thiết bị điện đang được nối vào ổ điện.

Nước là nguồn dẫn điện rất nhạy nên người dùng điện cần cẩn trọng khi ở vị trí có nước hoặc tay dính nước mà tiếp xúc với thiết bị điện. Nhiều người sử dụng dây điện cắm trực tiếp vào ổ điện khi phích cắm bị hỏng, điều này cực kỳ nguy hiểm. Khi rút phích cắm điện, không được cầm dây lôi mà phải cầm phần nhựa thân phích cắm.

Việc xác định đúng loại dây dẫn điện nào để sử dụng là rất quan trọng. Dây dẫn nhỏ mà phải gánh phụ tải lớn sẽ có nguy cơ gây cháy, chập điện. Cắm quá nhiều phích cắm vào một ổ điện cũng có thể gây quá tải, chập cháy.

Lời khuyên nữa mà người sử dụng điện thường xuyên nghe là: Mỗi khi ra khỏi nhà,nhất là đi dài ngày, phải tắt hết các thiết bị dùng điện đang dùng, tốt nhất là dập cầu dao tổng, đề phòng trường hợp chập điện gây cháy.

Khi bàn về an toàn điện hiện nay ở Việt Nam, có ý kiến cho rằng, ở nước ta hiện nay hầu hết người dân chưa quan tâm và chưa có kiến thức về công suất tiêu thụ điên tương ứng với công suất chịu tải của đường dây điện. Khi xây nhà, việc lắp đặt đường dây điện thường phó mặc cho thợ điện mà không có tính toán về tổng công suất tiêu thụ điện của các thiết bị điện gia dụng trong gia đình dự định sẽ sử dụng.

Vì vậy, xảy ra không ít vụ việc liên quan tới tình trạng vượt tải. Đường dây, ổ cắm điện thường cũng chỉ được lắp đặt 1 lần rồi sử dụng mãi mà không được kiểm tra, bảo dưỡng, trong khi các mối nối dây điện có thể bị oxy hóa, bị đứt, bị chập… Những điểm hỏng hóc thường chỉ được phát hiện khi đã xảy ra chập, cháy.

Cách xử lý khi xảy ra chập, cháy điện

Cảnh sát PCCC và CNCN khuyến cáo cách xử lý khi xảy ra chập điện, cháy điện trong gia đình như sau:

- Khi phát hiện ra đám cháy phát sinh từ các thiết bị điện, phải lập tức ngắt cầu dao điện. Nếu trong nhà phân chia cầu dao điện theo từng khu vực thì có thể ngắt cầu dao của khu vực đang bị cháy. Nếu nhà chỉ có một cầu dao tổng thì ngắt cầu dao tổng của cả nhà.

- Sau khi ngắt điện, dùng bình chữa cháy xách tay (bình chữa cháy dạng khí, dạng bột …) để dập lửa. Khi đã ngắt cầu dao điện, đám cháy điện có thể được dập tắt bằng cách truyền thống là nhúng ướt chăn, rèm hoặc tấm vải rồi trùm lên đám cháy để dập tắt lửa.

Những khuyến cáo của cảnh sát PCCC là dành cho những đám cháy nhỏ, đám cháy mới bắt đầu. Nếu đám cháy đã vượt tầm kiểm soát hoặc có nguy cơ vượt tầm kiểm soát, phải gọi điện ngay đến số 114 để yêu cầu cảnh sát PCCC và CNCH đến chữa lửa.

Trong quá trình sử dụng điện, nên thường xuyên kiểm tra để kịp thời phát hiện hỏng hóc trong đường dây, ổ cắm điện mà có kế hoạch sửa chữa, thay thế kịp thời. Tốt nhất là nhờ người có kiến thức về điện làm công việc này để đảm bảo an toàn và độ chính xác cao.

Chúng ta sử dụng điện hàng ngày, các thiết bị dùng điện ngày càng nhiều, vì vậy, để tránh nguy cơ rủi ro, mỗi người cần hiểu biết về điện và những nguy hiểm nó có thể gây ra. Trường hợp xấu nhất là chập điện, cần ngắt ngay cầu dao điện. Nếu chập điện gây cháy, phải dập lửa bằng bình chữa cháy chứ tuyệt đối không được dùng nước. Nếu đám cháy có nguy cơ bùng phát, phải gọi ngay lực lượng cứu hỏa chuyên nghiệp.