Chất lượng cấp ủy cao hơn nhiệm kỳ trước
Về kết quả bầu ban chấp hành tại 65 đảng bộ (các đảng bộ ngoài nước, quân đội, công an T.Ư không bầu ban chấp hành), có cấp ủy viên khóa mới được bầu là 3.504 đồng chí, trong đó số tham gia lần đầu chiếm 35,49%; người dân tộc thiểu số chiếm 11,3%, tăng 0,55%; 466 đồng chí nữ chiếm 13,3%, tăng 1,9% so với nhiệm kỳ trước. 21 đảng bộ có tỷ lệ cấp ủy viên nữ đạt hơn 15% (nhiệm kỳ trước chỉ có 10 đảng bộ đạt tỷ lệ yêu cầu). Có 276 đồng chí trẻ (dưới 40 tuổi), chiếm 7,9%, tăng 2,5% so với nhiệm kỳ trước. 13 đảng bộ có tỷ lệ cấp ủy viên dưới 40 tuổi cao hơn 10% (nhiệm kỳ trước chỉ có năm đảng bộ đạt tỷ lệ theo yêu cầu). Trình độ của cấp ủy viên cao hơn nhiệm kỳ trước, có 273 tiến sĩ, chiếm 7,63%, tăng 2,05%; 3.493 đồng chí có trình độ lý luận chính trị cao cấp (chiếm 99,69%). Độ tuổi bình quân của cấp ủy là 49,86 tuổi, tương đương nhiệm kỳ trước.
Tổng số ủy viên ban thường vụ được bầu là 967 đồng chí; người dân tộc thiểu số chiếm 10,96%; nữ chiếm 10,75%, cao hơn nhiệm kỳ trước 2,9%. Có 102 tiến sĩ, chiếm 10,55%; bốn phó giáo sư, chiếm 0,41%; 99,9% đồng chí được đào tạo lý luận chính trị cao cấp (tương đương). Độ tuổi bình quân là 51,49 tuổi.
Các đại hội đã bầu 61 bí thư cấp ủy; có hai đồng chí bí thư cấp ủy được chỉ định tại đại hội; có hai đồng chí dưới 40 tuổi, chiếm 3,17% (nhiệm kỳ trước không có); nữ chiếm 4,76% (đầu nhiệm kỳ trước có hai đồng chí); người dân tộc thiểu số chiếm 11,11%. Có 39 đồng chí bí thư tái cử, chiếm tỷ lệ 61,9%. Độ tuổi bình quân là 52,43; 14 đồng chí có trình độ tiến sĩ, chiếm tỷ lệ 22,22%.
Công tác chỉ đạo sát sao hiệu quả
Nhìn chung, công tác chuẩn bị nhân sự cấp ủy được tiếp tục đổi mới theo hướng phát huy dân chủ đi đôi với giữ vững nguyên tắc, kỷ luật, kỷ cương của Đảng; được tiến hành bài bản, khoa học theo quy hoạch cán bộ với quy trình chặt chẽ, dân chủ, công khai, phát huy trí tuệ, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, của cán bộ, đảng viên và nhân dân, theo đúng yêu cầu của Chỉ thị và các quy định, hướng dẫn của Trung ương; hầu hết các đại hội bầu một lần đủ số lượng cấp ủy.
Cơ cấu các cấp ủy về cơ bản đạt ba độ tuổi; tỷ lệ cán bộ nữ, trẻ, người dân tộc thiểu số đạt cao hơn so với nhiệm kỳ trước; trình độ của cấp ủy viên và nhất là thường vụ cấp ủy được nâng lên cả chuyên môn và lý luận chính trị; hầu hết ủy viên thường vụ cấp ủy đã kinh qua chủ chốt cấp quận, huyện, có năng lực, kinh nghiệm công tác tốt hơn. 100% học viên các lớp cán bộ tạo nguồn cao cấp công tác tại địa phương được bầu vào thường vụ, phó bí thư và bí thư các tỉnh ủy, thành ủy; hơn 75% số bí thư cấp ủy là học viên dự nguồn và hơn 15% là cán bộ luân chuyển, đã khẳng định chủ trương đúng đắn trong công tác luân chuyển cán bộ và đào tạo, bồi dưỡng nguồn cán bộ cao cấp, được các cấp ủy đồng tình, tin tưởng, giao nhiệm vụ.
Trong quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội, các cấp ủy đã chú trọng lãnh đạo công tác tư tưởng, giải quyết chế độ, chính sách cán bộ; thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị của địa phương; tập trung giải quyết những vấn đề tồn tại, bức xúc; làm tốt công tác tuyên truyền. Do vậy, về cơ bản, kết thúc đại hội, các đảng bộ không gây ra tâm lý xáo trộn hoặc hẫng hụt trong thực hiện nhiệm vụ và công tác tổ chức cán bộ; tạo bầu không khí phấn khởi, đoàn kết, tích cực trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Đạt được các kết quả nêu trên là do việc triển khai, thực hiện Nghị quyết T.Ư4 khóa XI về xây dựng Đảng và Chỉ thị số 03 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đã góp phần nâng cao tư tưởng chính trị, ý thức trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong công tác xây dựng Đảng và xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp. Niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân với Đảng được củng cố. Đồng thời, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo với phương pháp, cách làm đổi mới, sát thực tiễn; có hệ thống văn bản nhất quán, đầy đủ, cụ thể và kịp thời. Trên cơ sở tổng kết việc thực hiện Quy chế bầu cử trước đây, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Quy chế bầu cử trong Đảng; từ việc tổng kết Chỉ thị về đại hội của nhiệm kỳ trước, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị về đại hội sớm hơn ba tháng so với cùng kỳ, sát, đúng với thực tiễn xây dựng Đảng; tạo điều kiện để các cơ quan Trung ương nghiên cứu, hướng dẫn; các cấp ủy quán triệt để thống nhất thực hiện. Bên cạnh đó, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước dành thời gian xem xét, cho ý kiến vào dự thảo văn kiện và phương án nhân sự; trực tiếp dự và chỉ đạo các đại hội, có sự quan tâm đúng mức đối với công tác nhân sự cấp ủy, góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về nhân sự tại đại hội của các đảng bộ.
Mặt khác, công tác quy hoạch cấp ủy được đổi mới theo ba độ tuổi; công tác luân chuyển đào tạo cán bộ qua lãnh đạo chủ chốt cấp quận, huyện và công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ dự nguồn cao cấp đã được các cấp ủy và Trung ương hết sức coi trọng, đi vào nền nếp. Công tác nhân sự đại hội được chuẩn bị từ rất sớm, thực hiện một cách kỹ lưỡng, khoa học, đồng bộ, có chiều sâu, liên thông các khâu từ phát hiện, tuyển chọn, đánh giá, đến quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, bố trí, sử dụng và thực hiện chính sách cán bộ, đã góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các cấp vững mạnh, làm cơ sở cho công tác nhân sự cấp ủy khi đến kỳ bầu cử.
Vai trò tham mưu của các ban xây dựng Đảng ở Trung ương, Văn phòng Trung ương và tại địa phương được phát huy. Ban Tổ chức Trung ương đã xây dựng Hướng dẫn 26-HD/BTCTW ngày 18-8-2014 về công tác nhân sự đại hội đảng bộ các cấp; các ban đảng Trung ương kịp thời nghiên cứu, ban hành các hướng dẫn có liên quan; ban tổ chức các cấp ủy trực thuộc trung ương, nhất là các đồng chí đứng đầu cấp ủy, đã khẩn trương cụ thể hóa sâu sắc, đầy đủ phù hợp với đặc điểm, tình hình địa phương, đơn vị mình và chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chỉ thị, hướng dẫn của Trung ương, nhất là việc thực hiện Quy chế bầu cử trong Đảng, được các đại hội đánh giá phù hợp với các nguyên tắc của Đảng và thực tiễn hiện nay, vừa phát huy dân chủ, vừa bảo đảm sự lãnh đạo tập trung của Đảng đối với công tác cán bộ và giữ vững kỷ luật, kỷ cương của Đảng, mang lại hiệu quả thiết thực và thành công trong công tác nhân sự tại đại hội.
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy; công tác tuyên truyền trước, trong và sau đại hội được tiến hành chủ động với nhiều hình thức, nội dung phong phú có sự chỉ đạo sát sao, hiệu quả của các cơ quan chức năng, góp phần làm rõ mục đích, yêu cầu trong quá trình chuẩn bị đại hội, tạo không khí dân chủ, công khai, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình ủng hộ.
Một số hạn chế cần rút kinh nghiệm
So với số lượng cấp ủy viên dự kiến, còn thiếu 38 cấp ủy viên (chiếm 1,08%) do các cấp ủy chuẩn bị chưa đạt chỉ tiêu cán bộ trẻ, cán bộ nữ, nên Trung ương đề nghị bầu khuyết để sẽ bổ sung trong nhiệm kỳ 2015-2020; có 35 trường hợp đủ điều kiện tái cử (chiếm 1%) nhưng không trúng cử do khi chuẩn bị cấp ủy còn nể nang, thiếu kiên quyết trong chuẩn bị người thay thế. Bầu ban thường vụ còn thiếu 39 đồng chí (chiếm tỷ lệ 4,03%) do cơ cấu giới thiệu chưa phù hợp với quy định, hướng dẫn của Trung ương và tín nhiệm của cán bộ. Tỷ lệ cán bộ nữ, cán bộ trẻ tham gia cấp ủy ở một số đảng bộ chưa đạt yêu cầu của Chỉ thị 36; 41 trong số 65 đảng bộ không có cán bộ trẻ tham gia ban thường vụ. Số lượng phó bí thư cấp ủy so với đề án nhân sự còn thiếu chín đồng chí (chiếm 0,93%), trong đó hai đồng chí phó bí thư tỉnh ủy trúng cử ban chấp hành, nhưng không trúng cử ban thường vụ.
Nguyên nhân của hạn chế là do việc quán triệt, chỉ đạo thực hiện Chỉ thị 36 của Bộ Chính trị và các văn bản hướng dẫn của Trung ương tại một số cấp ủy chưa kỹ lưỡng, chưa sâu sát, quyết liệt; có nơi còn chủ quan hoặc nể nang, chưa nắm chắc tình hình, diễn biến tư tưởng của cán bộ, đảng viên; chưa kịp thời xử lý, giải quyết triệt để những vấn đề vướng mắc liên quan đến công tác nhân sự; cá biệt có nơi còn biểu hiện thiếu đoàn kết, thống nhất.
