Blockchain: “Hạ tầng của niềm tin số” và trụ cột mới cho kinh tế số Việt Nam

Ngày 2/8/2025, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Bộ Tài chính đã tổ chức Hội thảo “Phát triển công nghệ chiến lược Blockchain trong kỷ nguyên mới tại Việt Nam”.

Sự kiện đánh dấu bước đi quan trọng trong việc đưa Blockchain trở thành một trụ cột hạ tầng số, phục vụ tiến trình chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số và củng cố chủ quyền công nghệ trong kỷ nguyên mới.

Theo ông Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc NIC, Hội thảo được tổ chức trong bối cảnh Việt Nam đang tập trung triển khai các định hướng lớn về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KH,CN, CĐS & ĐMST). Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị xác định rõ KHC,CN và ĐMST là động lực then chốt nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh quốc gia.

Đáng chú ý, công nghệ blockchain đã được Thủ tướng Chính phủ đưa vào danh mục 11 ngành công nghệ chiến lược tại Quyết định số 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025, khẳng định vai trò hạ tầng trong phát triển kinh tế số.

Hội thảo có sự góp mặt của các doanh nghiệp (DN) và tổ chức hàng đầu như FPT, Vietcombank, Dragon Capital, cùng đông đảo đại diện từ viện nghiên cứu, trường đại học, DN công nghệ và cộng đồng khởi nghiệp ĐMST. Ngoài ra, sự có mặt của các nhà sáng lập và lãnh đạo DN khởi nghiệp tiêu biểu, trong đó có những “kỳ lân” công nghệ trong lĩnh vực blockchain của Việt Nam, khẳng định năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong nền kinh tế số.

Blockchain ngày càng đạt được sự chấp nhận rộng rãi từ các tổ chức

Phó Giám đốc NIC khẳng định blockchain không chỉ là một nền tảng công nghệ, mà còn là một hạ tầng số chiến lược, có khả năng thay đổi căn bản cách thức lưu trữ, xác thực và giao dịch thông tin.

Công nghệ này đang được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực thiết yếu như tài chính phi tập trung, chuỗi cung ứng, logistics, y tế, giáo dục, đô thị thông minh và quản trị công.

“Với định hướng phát triển các ngành công nghệ chiến lược, Việt Nam đang chủ động tạo hành lang pháp lý và cơ chế hỗ trợ để thúc đẩy ĐMST. Blockchain là một trong những công nghệ nền tảng quan trọng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và chủ quyền số quốc gia. Sự kiện là cơ hội để các bên liên quan cùng đối thoại, chia sẻ kinh nghiệm và xây dựng lộ trình phát triển bền vững cho ngành công nghệ chiến lược quốc gia này”, ông Hoài nói.

Phát biểu tại sự kiện, TS. Nguyễn Thanh Tuyên, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT, Bộ Khoa học và Công nghệ, cho rằng thế giới đang bước vào kỷ nguyên của nền kinh tế số, nơi dữ liệu trở thành tài nguyên chiến lược, và độ tin cậy trong lưu trữ - trao đổi - xác minh thông tin trở thành yếu tố cốt lõi của tăng trưởng.

“Blockchain nổi lên như một hạ tầng số nền tảng, có khả năng tạo ra niềm tin số – thứ vốn là điều kiện thiết yếu cho sự vận hành bền vững, minh bạch và hiệu quả của nền kinh tế hiện đại”, ông Nguyễn Thanh Tuyên nói.

“

Blockchain nổi lên như một hạ tầng số nền tảng, có khả năng tạo ra niềm tin số - thứ vốn là điều kiện thiết yếu cho sự vận hành bền vững, minh bạch và hiệu quả của nền kinh tế hiện đại.

TS. Nguyễn Thanh Tuyên, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT, Bộ Khoa học và Công nghệ

Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về ứng dụng blockchain, ông Tuyên cho biết blockchain đang trở thành hạ tầng cốt lõi cho kinh tế số toàn cầu. Các nước như Hàn Quốc, UEA và Trung Quốc đã có những nỗ lực để phát triển blockchain trong thời gian gần đây. Cụ thể, tại Hàn Quốc, Blockchain Open Platform số hóa chứng chỉ học tập, hồ sơ y tế qua MediBloc, và truy xuất nông sản, hỗ trợ thành phố thông minh như Sejong, nâng cao hiệu quả dịch vụ công.

Tại UAE, Dubai Blockchain Strategy chuyển đổi số tài liệu hành chính, tiết kiệm 1.5 tỷ USD mỗi năm. Hệ thống UAE Pass đảm bảo danh tính số an toàn, minh bạch. Trong khi đó, tại Trung Quốc, Blockchain tích hợp vào chiến lược Internet Plus, từ đồng tiền số e-CNY, tài chính vi mô qua WeBank, đến truy xuất nông sản bởi JD.com, với hạ tầng BSN thúc đẩy số hóa toàn diện.

“Những mô hình này cho thấy blockchain mang lại minh bạch, hiệu quả và niềm tin. Việt Nam có thể học hỏi để ứng dụng blockchain trong truy xuất nguồn gốc nông sản như cà phê, thủy sản, hoặc xây dựng danh tính số quốc gia, hướng tới kinh tế số bền vững”, TS Nguyễn Thanh Tuyên nói.

Ông Anh Trần, người đứng đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương (APAC) của Solana Superteam, cho biết blockchain đang ngày càng đạt được sự chấp nhận rộng rãi từ các tổ chức. “Blockchain đang âm thầm trở thành xương sống của các tổ chức tài chính và được áp dụng rộng rãi trên toàn thế giới”.

Các công ty lớn như Visa, Stripe, PayPal, Circle, Paxos, Apollo, BlackRock - những nhà quản lý tài sản hàng đầu thế giới - đều đang tích cực áp dụng công nghệ blockchain. Các tổ chức tài chính lớn như Hamilton Lane, quỹ thị trường tiền tệ của Franklin Templeton, BlackRock, Visa, PayPal – tất cả đều đang tích hợp blockchain vào hoạt động của mình.

Các chuyên gia đã phân tích xu thế toàn cầu và khả năng nội địa hoá công nghệ blockchain tại Việt Nam. Hội thảo tập trung làm rõ các xu hướng chủ đạo đang kiến tạo diện mạo ngành blockchain trên toàn cầu, từ đột phá hạ tầng, mở rộng năng lực xử lý đến tích hợp trong các lĩnh vực thiết yếu như tài chính, logistics, y tế, giáo dục và quản trị đô thị thông minh.

Những mục tiêu phát triển công nghệ blockchain của Việt Nam

Tại Việt Nam, TS. Nguyễn Thanh Tuyên cho biết công nghệ blockchain đang trở thành một cấu phần quan trọng của chiến lược phát triển công nghệ số quốc gia. Blockchain có thể mang lại những giá trị thiết thực như tăng cường minh bạch và an toàn thông tin nhờ cơ chế phân quyền, bất biến và xác thực theo thời gian thực.

Ngoài ra, blockchain giúp chống tham nhũng và cải cách hành chính; truy xuất nguồn gốc nông sản - nâng cao giá trị xuất khẩu; tối ưu hóa chuỗi cung ứng và logistics; thúc đẩy ĐMST và khởi nghiệp công nghệ blockchain, mở ra không gian phát triển cho các mô hình kinh doanh mới dựa trên tài sản số, hợp đồng thông minh và DAO (tổ chức tự trị phi tập trung).

Theo Chiến lược quốc gia phát triển blockchain đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu tận dụng thế mạnh của blockchain, phát triển hạ tầng blockchain quốc gia, mở ra không gian phát triển mới cho ngành công nghiệp công nghệ số. Đặc biệt, Việt Nam sẽ thúc đẩy ĐMST, hình thành hệ sinh thái doanh nghiệp blockchain có năng lực toàn cầu.

Đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành một trong các quốc gia dẫn đầu khu vực và có vị thế quốc tế về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng blockchain. Một trong những kế hoạch mạnh mẽ là xây dựng ít nhất 20 thương hiệu uy tín trong khu vực về sản phẩm, dịch vụ và nền tảng công nghệ blockchain; duy trì 3 trung tâm hoặc đặc khu thử nghiệm blockchain tại Hà Nội, TP. HCM và một địa phương trung tâm, nhằm thúc đẩy kết nối doanh nghiệp – nghiên cứu - ứng dụng.

Tại Hội thảo, thông qua các phiên thảo luận, nhiều chuyên gia đã đề xuất những chính sách và lộ trình phát triển ngành công nghệ blockchain quốc gia. Các nội dung bao gồm định hướng thể chế, nguyên tắc phối hợp công tư, và các chương trình hỗ trợ cụ thể, hướng tới mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh số quốc gia, đảm bảo vị thế Việt Nam trong kỷ nguyên kinh tế số toàn cầu.

Việt Nam đang trong tiến trình đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, phát triển các ngành công nghệ tiên phong như AI, bán dẫn, blockchain, dữ liệu lớn, công nghệ tài chính và an ninh mạng. Trong bối cảnh này, blockchain nổi lên như một hạ tầng công nghệ tin cậy, ứng dụng trong nhiều lĩnh vực từ tài chính, y tế, giáo dục, chuỗi cung ứng đến quản trị đô thị thông minh./.