Chính phủ nới lỏng chính sách tiền tệ nhằm thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh

Chính phủ đã có những điều chỉnh về chính sách kinh tế vĩ mô và chính sách tiền tệ rất phù hợp

Chính sách tiền tề đóng một vai trò rất quan trọng đối với nền kinh tế, giúp ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng trưởng. Tại Hội nghị Chính phủ với địa phương 6 tháng đầu năm 2023, Chính phủ đã nhất trí cao chuyển chính sách tiền tệ từ trạng thái kiểm soát "chặt chẽ", "chắc chắn" ở những thời điểm trước đó sang trạng thái "linh hoạt, nới lỏng hơn". Việc điều chỉnh này được đánh giá là rất kịp thời, đáp ứng yêu cầu cấp thiết tháo gỡ khó khăn về thanh khoản, tín dụng, thúc đẩy phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh và phù hợp với thực tiễn.

Theo các chuyên gia, Chỉ đạo của Chính phủ thời gian qua sát với tình hình cả quốc tế và trong nước. Chính phủ đã có những điều chỉnh về mặt chính sách kinh tế vĩ mô nói chung và chính sách tiền tệ nói riêng rất phù hợp với bối cảnh, thời điểm và mức độ.

TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia cho biết: Thời điểm Quý III năm ngoái, lạm phát của thế giới tương đối cao. Lúc đó chính sách tiền tệ của chúng ta là "chặt chẽ". Cuối năm 2022, về cơ bản lạm phát tại Việt Nam đã được kiểm soát tốt và lạm phát toàn cầu có dấu hiệu chững lại. Khi đó, chúng ta chuyển sang trạng thái "chắc chắn" và thực hiện được đa mục tiêu. Còn thời điểm hiện nay, Chính phủ quyết định chuyển sang trạng thái "linh hoạt, nới lỏng" là rất phù hợp.

"Rõ ràng, bây giờ chúng ta cần thay đổi chính sách phù hợp để phục hồi và hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế. Mặc dù vậy, chúng ta nới lỏng nhưng linh hoạt, tức là vẫn bảo đảm mục tiêu ổn định được kinh tế vĩ mô. Cuối cùng là phối hợp đồng bộ hơn với các chính sách khác, trong đó có chính sách tài khóa, giải ngân vốn đầu tư công và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thì chúng ta mới bảo đảm được thực hiện tốt các mục tiêu đã đề ra" - TS. Cấn Văn Lực nhận định. 

Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Phan Đức Hiếu cũng đánh giá cao “sự rõ ràng về mặt thông tin” trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ giai đoạn vừa qua. Ông Hiếu cho rằng “tính lâu dài ổn định của chính sách đã xuất hiện”.

“Chính phủ đã đưa ra những chỉ đạo rất rõ ràng. Thứ nhất, các cụm từ "nới lỏng", "linh hoạt" được sử dụng thay cho "chặt chẽ", "chắc chắn". Thứ hai, mục tiêu phấn đấu giảm ít nhất khoảng 1,5-2% lãi suất đã có. Chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cũng đã được xác định 11%. Chúng ta cũng nhìn dư địa, tính lâu dài ổn định của chính sách cũng đã bắt đầu xuất hiện. Nếu như điểm thành công của Nghị quyết 128 về ứng phó với dịch đó là tính dài hạn và tiên đoán được thì lần này chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đã được xác định ít nhất là cho đến cuối năm nay. Tôi cho rằng, những thông điệp vừa có tính rõ ràng vừa có thời hạn cụ thể, về dài hạn sẽ giúp doanh nghiệp có thể tiên liệu và chuẩn bị tốt các kịch bản, kế hoạch sản xuất kinh doanh của họ”, ĐBQH Phan Đức Hiếu bày tỏ.

TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển thương hiệu và cạnh tranh nhận định, hiện chính sách đang có sự chuyển hướng, cả về chính sách tài khóa và tiền tệ đều hướng vào việc hỗ trợ tăng trưởng. Tuy nhiên, chính sách tài khóa có dư địa còn khá lớn, nhất là lĩnh vực đầu tư công bởi chúng ta đang trong cảnh "có tiền mà không tiêu được".

TS. Võ Trí Thành cho rằng, vẫn còn dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ, hạ lãi suất, cụ thể lãi suất có thể giảm từ 1-1,5 điểm phần trăm từ nay đến cuối năm song nguyên tắc nới lỏng sẽ là không để "đồng tiền dễ dãi". Bởi, nếu như nới lỏng quá mức thì mục tiêu hướng đến thúc đẩy tăng trưởng, sản xuất kinh doanh có thể bị ảnh hưởng khi dòng tiền này không đổ vào sản xuất kinh doanh mà "đi chơi tài sản tài chính".

“Giảm lãi suất cũng không phải liều thuốc vạn năng. Mặc dù đây là liều thuốc rất quan trọng đối với sức khỏe doanh nghiệp, mà cần kết hợp với nhiều chính sách khác như: Kích cầu tiêu dùng, hỗ trợ người lao động, kích cầu du lịch, đầu tư công, giải quyết khó khăn cho xuất khẩu; tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp tiếp cận vốn tốt hơn”, TS. Võ Trí Thành phân tích.

Phải có sự đồng bộ về mặt chính sách

Để việc thực hiện chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa phục vụ đắc lực nhu cầu về vốn tín dụng của người dân, doanh nghiệp, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh, kiểm soát được tốt dòng tiền, lạm phát, lượng vốn tín dụng theo các yêu cầu, mục tiêu đã được đề ra các chuyên gia đã nêu ra một số kiến nghị và lưu ý quan trọng.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, điều quan trọng nhất là phải có sự đồng bộ về mặt chính sách.

"Để cho chương trình tiền tệ này tác động tốt nhất tới doanh nghiệp thì đồng bộ nhóm chính sách rất quan trọng. Chẳng hạn như chúng ta rất cố gắng để giảm lãi suất, chi phí vay nhưng ở đâu đấy vẫn có những chính sách làm tăng chi phí rất lớn, thậm chí ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn vốn của doanh nghiệp. Doanh nghiệp rất nhiều ngành hàng nói về vấn đề hoàn thuế giá trị gia tăng chậm, trực tiếp ảnh hưởng tới doanh nghiệp rất lớn về dòng vốn. Quốc hội vừa có Nghị quyết giảm 2% thuế VAT, đây là một nỗ lực rất lớn nhưng hiện nay với nhiều ngành hàng, một số cơ quan quản lý nhà nước đang rục rịch tăng phí, thu lại phí. Như vậy chúng ta phải phát huy sự nhịp nhàng của chính sách”, ông Đậu Anh Tuấn nêu quan điểm.

TS. Nguyễn Sĩ Dũng cho rằng, nếu không đồng bộ, có thể chính sách nới lỏng tiền tệ sẽ bị các chính sách khác vô hiệu hóa, triệt tiêu.

“Tôi biết là đa số doanh nghiệp đều nói là lãi suất công khai là một chuyện, lãi suất thực tế là một chuyện khác, cái đó không biết là giảm được bao nhiêu. Tình trạng đó cần khắc phục”, Nguyễn Sĩ Dũng kỳ vọng.

ĐBQH Phan Đức Hiếu nêu ý kiến: Tôi nhất trí với từ khóa "phối hợp chính sách", không chỉ đơn giản là sự phối hợp giữa chính sách tài khóa và tiền tệ như chúng ta đã phân tích. Quan trọng ở đây là sự hấp thụ khi phối hợp chính sách tiền tệ với các chính sách khác. Chính sách tiền tệ, tài khóa hiện nay như giãn, hoãn thuế đều để hỗ trợ khó khăn cho doanh nghiệp. Thế nhưng nếu như chúng ta không có sự phối hợp với các chính sách khác như hoàn thuế VAT thì sẽ giảm hiệu quả chính sách. Sự phối hợp chính sách phải tính đến việc khơi thông rào cản, đẩy nhanh giải quyết thủ tục hành chính...

Tôi đánh giá rất cao Công điện 644 của Thủ tướng Chính phủ. Đây là Công điện rất mạnh mẽ. Thứ nhất, nhấn mạnh cắt giảm chi phí tuân thủ pháp luật, kiểm soát chặt chẽ việc ban hành quy định mới làm phát sinh chi phí tài chính. Thứ hai, giải quyết kịp thời những phản ánh, kiến nghị của doanh nghiệp. Việc này rất phù hợp. Một mặt, Nghị quyết nói rất nhiều về chính sách tài khóa, tiền tệ. Mặt khác, có hẳn một công điện riêng để khơi thông nguồn lực cho vấn đề này.

Một điểm lưu ý là trong Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ nhấn mạnh 2 từ "trọng tâm, trọng điểm". Theo tôi, chúng ta có thể sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn ở chỗ ngoài tín dụng thông thường, cấp vốn thông thường, có thể hướng đến xu hướng kinh doanh xanh, kinh doanh bền vững... Như vậy, tín dụng này có thể hỗ trợ trọng tâm, trọng điểm vào việc cho doanh nghiệp nguồn tài chính cơ cấu lại doanh nghiệp hướng tới xanh, sạch. Sự quan tâm tới năng lực hấp thụ, khả năng hấp thu và nâng cao hiệu quả nguồn lực là cần thiết.

Cuối cùng, để chính sách đi vào cuộc sống, các chuyên gia đều cho rằng cần có sự vào cuộc chủ động, tích cực, quyết liệt của các Bộ, ngành, sự phối hợp trong điều hành và giám sát thực thi.