Chuyển đổi số báo chí - câu chuyện ở báo điện tử VietnamPlus

Tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất báo chí

Ngay từ khi thành lập, báo điện tử VietnamPlus đã tiếp cận với xu hướng chuyển đổi số (CĐS) thông qua việc triển khai hệ thống CMS hiện đại, thực hiện những sản phẩm báo chí mới dựa trên nền tảng công nghệ, chủ động mở rộng quan hệ với các đối tác công nghệ trong và ngoài nước. Hệ thống quản trị nội dung CMS tân tiến của VietnamPlus giúp thông tin breaking news được đẩy lên trang web với tốc độ tính bằng phút, thậm chí chỉ trong vòng 10 - 20 giây.

VietnamPlus còn sớm sử dụng tự động hóa (automation) và trí tuệ nhân tạo (AI) vào việc sản xuất các sản phẩm báo chí như Infogram, Flourish (sản xuất infographics), Wochit (sản xuất video), Vbee (biến văn bản thành giọng nói - text to speech), công cụ xác thực thông tin (fact-check)…

Năm 2018, VietnamPlus là cơ quan báo chí chính thống đầu tiên sử dụng chatbot để tương tác với độc giả. Sản phẩm cũng đã được Hiệp hội các hãng thông tấn châu Á - Thái Bình Dương trao “Giải thưởng xuất sắc chất lượng thông tấn”.

Đặc biệt, VietnamPlus luôn sáng tạo những cách làm mới, được làng báo trong nước thừa nhận là tiên phong về áp dụng công nghệ báo chí - truyền thông hiện đại. Có thể nói, cái gì thế giới có là VietnamPlus áp dụng ngay: từ ảnh/video 360 độ, máy bay điều khiển từ xa, thông tin đồ họa tĩnh và đồ họa tương tác, dòng sự kiện timeline, cho đến việc ứng dụng báo chí di động (mobile journalism), báo chí bằng công cụ truyền thông xã hội (social journalism), phong cách trình bày phóng sự dạng mega story và báo chí dữ liệu (data journalism); khai thác các tính năng Chatbot, Webpush, mobilepush, Newsletter; phát triển độc giả trên các nền tảng số...

Những năm qua cũng chứng kiến sự trỗi dậy của Podcast, loại hình báo chí được mạng lưới truyền thông quốc tế FIPP xem là hình thức tăng doanh thu mới nhất từ độc giả đăng ký dài hạn (subscription), phù hợp với xu hướng sử dụng trợ lý âm thanh (voice assistant), VietnamPlus đã triển khai sản xuất định kỳ Podcast từ đầu năm 2020, với các thể loại monologue (độc thoại), interview (phỏng vấn), multi-host (nhiều người dẫn) và documentary (tài liệu, có kết hợp yếu tố âm nhạc), phủ sóng trên các nền tảng số được nhiều người dùng nhất như Apple Podcast, Spotify và Google Podcast.

Nhờ vậy, những sản phẩm báo chí mới của VietnamPlus tạo nên tính tương tác hai chiều với độc giả, như phỏng vấn trực tuyến, podcast, loa thông minh, tạo cảm giác gần gũi hơn giữa bạn đọc và báo.

Trong quy trình sản xuất nội dung của VietnamPlus đều sử dụng công cụ online. Tất cả phóng viên, biên tập viên đều tự làm, từ việc thiết kế các biểu bảng đồ họa tương tác sử dụng những công cụ như Infogram hay Visme, làm video bằng công cụ Wochit, hay trình bày các bài mega story bằng công cụ Atavist.

Lấy độc giả làm trung tâm

Trong công cuộc CĐS, báo chí cần xây dựng mối quan hệ mới với độc giả dựa trên yếu tố dữ liệu, vừa để giữ chân độc giả trung thành, phát triển độc giả mới, đặc biệt là giúp độc giả cá nhân hoá trang tin. Nắm bắt được xu hướng đó, VietnamPlus đã cải thiện hình thức thể hiện, ứng dụng AI vào hoạt động báo chí.

Năm 2020, VietnamPlus đã hợp tác với Công ty Công nghệ Insider trong việc thu thập dữ liệu người dùng để chọn lựa những tin tức đặc sắc và gửi trực tiếp cho độc giả qua hình thức Thư tòa soạn (Newsletter) hay Tin tuyển chọn từ Ban biên tập (Editors Picks), giúp lan tỏa thông tin, giữ chân và phát triển lượng độc giả.

Chia sẻ tại hội thảo khoa học quốc gia “Chuyển đổi số báo chí, xuất bản - Lý luận và thực tiễn” vừa mới diễn ra tại Thái Bình, Tổng Biên tập báo điện tử VietnamPlus Trần Tiến Duẩn nhấn mạnh: “Việc thu thập dữ liệu độc giả sẽ giúp báo chí hiểu rõ hơn độc giả của mình, từ đó đề ra những chiến lược nội dung cũng như chiến lược kinh doanh tốt hơn. Qua theo dõi công cụ Google Analytics, tòa soạn VietnamPlus đã có những sự điều chỉnh kịp thời để tăng traffic, phát triển những tuyến nội dung chuyên sâu mà độc giả quan tâm cũng như chiến lược kinh doanh tốt hơn. Đây cũng là cách góp phần giúp tờ báo tăng lượng traffic và phát triển bạn đọc trung thành”.

Theo Tổng Biên tập Trần Tiến Duẩn, hiện VietnamPlus đang hợp tác với Taboola, công ty native ads hàng đầu thế giới, để áp dụng công nghệ tòa soạn thông minh, tự động giới thiệu tin tức cho độc giả dựa trên hành vi của chính người dùng, tiến tới cho phép người dùng tự cá nhân hóa trang tin. Việc hợp tác với Taboola giúp VietnamPlus đưa tin tức lên các ứng dụng đọc báo như Tabola News trên điện thoại Samsung hay Content Batch trên điện thoại Huawei.

Trong bài toán CĐS, VietnamPlus chú trọng phát triển nội dung video trên các nền tảng số giúp lan tỏa thông tin, thu hút công chúng tốt hơn các hình thức thể hiện truyền thống… Báo cũng tận dụng tối đa các kênh truyền thông xã hội, thay đổi về phương thức tiếp cận thông tin của độc giả một cách linh hoạt.

Với việc lấy độc giả làm trung tâm, VietnamPlus xác định công chúng ở đâu, báo sẽ đi tới đó, tiếp cận thêm đối tượng độc giả trẻ. Báo điện tử VietnamPlus cũng đã và đang sử dụng các phương tiện truyền thông trên môi trường mạng xã hội (MXH) để truyền thông như: MXH (TikTok, Instagram, LinkedIn và Snapchat, riêng Facebook và Twitter - đang có xu hướng giảm); Podcast; trang web chia sẻ video (YouTube, Vimeo và Dailymotion; hay trào lưu xem video ngắn dạng dọc (trên Tiktok, Reels, YouTube Shorts), hay trên các Diễn đàn trực tuyến (Reddit và Quora).

Hiện tất cả các kênh thuộc những nền tảng trên đều đã có tick xanh (tức được xác thực). Kênh YouTube của VietnamPlus đã đạt nút Bạc, kênh TikTok đạt tick Xanh - đạt 1.000.000 lượt follow, nhiều video đạt con số triệu views, được nhiều cơ quan báo chí khác sử dụng lại.

Từ ngày 5/8/2023, báo điện tử VietnamPlus bắt đầu hợp tác với Công ty Cosmose của Singapore để phân phối tin tức lên màn hình khóa của các dòng điện thoại Android tại thị trường Việt Nam. Theo đó, VietnamPlus sẽ cung cấp các bài viết cho đối tác - Công ty Cosmose sẽ phân phối những tin tức này lên màn hình khóa của dòng điện thoại Android qua định dạng mobile. Cụ thể, từ hình ảnh đại diện hiển thị trên màn hình khóa, khi độc giả nhấp vào nút “Xem thêm” thì sẽ được dẫn thẳng về bài viết trên trang vietnamplus.vn.

“Hình thức này sẽ giúp VietnamPlus tăng lưu lượng độc giả (traffic) cũng như tăng cường sự hiện diện của thương hiệu VietnamPlus đến với đông đảo độc giả cả nước. Đây là nỗ lực của VietnamPlus nhằm đa dạng hóa các nguồn phân phối tin tức, tăng cường quảng bá thông tin chính thống đến với độc giả”, nhà báo Trần Tiến Duẩn cho hay.

Viết tiếp câu chuyện báo chí hiện đại

Tổng Biên tập Trần Tiến Duẩn nhấn mạnh, việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phát triển một số báo in và báo điện tử đối ngoại quốc gia giai đoạn 2022 - 2030 (Quyết định số 1976/QĐ-TTg, ngày 24/11/2021) tiếp tục xác định VietnamPlus là báo điện tử đối ngoại quốc gia. Đây là vinh dự cũng là lợi thế của tòa soạn VietnamPlus trong việc nâng cao vị thế của báo, địa chỉ tin cậy đối với độc giả trong và ngoài nước.

Ngoài định hướng là báo điện tử đối ngoại quốc gia, VietnamPlus sẽ tiếp tục phát triển các sản phẩm báo chí hiện đại. Đồng thời, chú trọng xây dựng một “hệ sinh thái” kỹ thuật để phát triển thêm nhiều loại hình thông tin mới, nhiều kênh tiếp cận với công chúng, nhiều gói thông tin, giúp tòa soạn chủ động, vững bước trên con đường phát triển và hội nhập với báo chí - truyền thông hiện đại.

“VietnamPlus phát triển theo nguyên tắc đề cao giá trị cốt lõi của thông tin, tính chính thống của Thông tấn xã Việt Nam, bảo vệ bản quyền sáng tạo của tác giả, đơn vị. Đồng thời, phấn đấu trở thành báo tích hợp nhiều loại hình thông tin, đi đầu về ứng dụng các công nghệ mới vào quy trình sản xuất thông tin điện tử, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của độc giả. Sau 15 năm, ngoài giữ vững vị thế đang có, chúng tôi tiếp tục tập trung phát triển VietnamPlus thành báo điện tử đối ngoại quốc gia mạnh, là kênh thông tin chính thống về chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước”, Tổng Biên tập Trần Tiến Duẩn khẳng định./.