Đất nước phải tìm cho mình con đường đến thịnh vượng, hùng cường

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh tại Hội nghị tổng kết năm 2019, triển khai nhiệm vụ năm 2020 của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT); Đồng thời, khẳng định: Năm 2019, Bộ TT&TT đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, đạt được nhiều thành quả quan trọng.

Ngành TT&TT đã vượt qua nhiều thách thức về bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng

Theo báo cáo của Bộ TT&TT, tổng doanh thu viễn thông đạt gần 470.000 tỷ đồng. Số thuê bao băng rộng có sự gia tăng đáng kể, trong đó băng rộng di động (3G, 4G) đạt 61,3 triệu thuê bao, chiếm 48,7% tổng số thuê bao di động (tăng 16,1% so với cùng kỳ năm 2018). Tốc độ băng rộng di động tải xuống thống kê đến quý 4/2019 là 29,08 MBps, tiệm cận với tốc độ trung bình của thế giới (30,93 Mbps).

Bộ TT&TT đã trình Thủ tướng xem xét phương án dừng công nghệ di động cũ 2G vào năm 2022. Tắt sóng 2G là thông điệp mạnh mẽ về việc muốn đi nhanh thì phải bỏ đi gánh nặng của quá khứ. Sau 30 năm, 2G đã hoàn thành sứ mạng của nó, mỗi người dân đã có một chiếc điện thoại để a lô. Việc tắt sóng 2G và hỗ trợ máy 4G cho người dân sẽ giúp đưa Việt Nam thành một trong số ít các nước với 100% là máy điện thoại thông minh và sẵn sàng cho công dân điện tử.

Hiện nay trên mạng viễn thông Việt Nam đang tồn tại đồng thời 3 công nghệ di động mặt đất là GSM (2G) triển khai năm 1990, 3G triển khai từ năm 2009 và 4G triển khai từ năm 2016 và dự kiến triển khai thương mại 5G trong năm 2020. Như vậy, Việt Nam hiện là một trong các nước đi đầu khu vực ASEAN về triển khai thương mại 5G. “Thử nghiệm 5G năm 2019 và thương mại hóa năm 2020 là tuyên bố từ nay Việt Nam sẽ đi cùng nhịp với thế giới về công nghệ, không còn độ trễ 7 năm hay 8 năm như đối với 3G, 4G nữa. Ngành TT&TT chỉ có thể thay đổi thứ hạng Việt Nam nếu đi cùng nhịp với nhóm dẫn đầu thế giới”, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.

Nhắc lại việc đưa ra nhiều chỉ tiêu tại Hội nghị tổng kết năm 2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, năm 2019, kiểm điểm lại thì thấy Bộ TT&TT có nhiều tiến bộ, đã giữ lời nói đi đôi với việc làm. Ngành đã vượt qua nhiều thách thức, nhất là cạnh tranh nhân tài và công nghệ hay các thách thức về bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng…

Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra các mặt còn tồn tại như: Mạng viễn thông chậm chuyển đổi sang hạ tầng số, tỷ lệ người dùng dữ liệu di động chưa cao. Vấn đề an ninh an toàn mạng còn nhiều bất cập. Trong lĩnh vực báo chí, hoạt động của một số tờ báo chưa đúng tôn chỉ, mục đích, báo hóa tạp chí, báo hóa trang tin; nhiều cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp bị nhũng nhiễu, bị đánh hội đồng. Việc đưa nhiều thông tin tiêu cực đã làm suy giảm năng lượng tích cực của xã hội, chưa tạo nên một khát vọng trong xây dựng đất nước, những thông tin xấu độc gây nhiễu làm cho người dân, xã hội thiếu niềm tin nên chúng ta phải khắc phục tốt hơn.

Muốn phát triển thì động lực quan trọng nhất là sử dụng công nghệ, nhất là công nghệ số, Bộ TT&TT có trách nhiệm lớn lao, góp phần mang vinh quang cho Tổ quốc. “Cho nên có thể nói thông tin và truyền thông được ví như mặt trận không bao giờ im tiếng súng”.

Những dòng chảy liên tục của thông tin đã đem lại những tác động phong phú đến đời sống tinh thần, tình cảm của gần 100 triệu người dân Việt Nam trong và ngoài nước, cùng với đó là sự đấu tranh không khoan nhượng trên mặt trận thông tin, giữa thật và giả, giữa tiêu cực và tích cực. Thủ tướng yêu cầu cán bộ ngành TT&TT phải là những người luôn giữ cái đầu lạnh và một trái tim hồng.

Năm 2020, chúng ta tuyên bố chiến lược chuyển đổi số quốc gia, Thủ tướng cho rằng Bộ TT&TT phải chỉ đạo các doanh nghiệp trong ngành đầu tư hạ tầng số đi trước một bước cho chuyển đổi số và đi đầu trong công cụ chuyển đổi số. 100% hệ thống CNTT của chính phủ điện tử phải có trung tâm giám sát an ninh mạng. Bên  cạnh đó, thứ hạng chính phủ điện tử của Việt Nam còn khiêm tốn, Bộ TT&TT có nhiệm vụ đưa thứ hạng này tăng lên.

Năm 2020, chúng ta sẽ đăng cai tổ chức triển lãm số thế giới, sự kiện công nghệ số lớn nhất thế giới, do Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU) thuộc Liên Hợp Quốc tổ chức với trên 100 quốc gia, vùng lãnh thổ tham gia. Thủ tướng yêu cầu Bộ TT&TT tổ chức tốt sự kiện này.

Về lĩnh vực bưu chính, chuyển phát, phải xây dựng mạng lưới chuyển sâu rộng tới từng hộ gia đình, tạo nền tảng cho thương mại điện tử phát triển. Với lĩnh vực viễn thông, thương mại hóa 5G bằng thiết bị Việt Nam bước đầu thành công, đây là một thắng lợi cần phổ cập rộng rãi. Thủ tướng nhất trí với kiến nghị của Bộ TT&TT về tắt sóng 2G để chuyển nhanh hạ tầng viễn thông lên công nghệ mới, để 100% người dân Việt Nam sử dụng điện thoại thông minh, bổ sung tần số 4G để nâng cao chất lượng mạng lưới. Kiên quyết xử lý tình trạng sim rác, tin nhắn rác.

Bộ TT&TT phải làm tốt vai trò điều phối thống nhất về phát triển chính phủ điện tử trong khi vẫn phát huy sự chủ động của các bộ, ngành và địa phương. Ngay từ đầu năm, Bộ TT&TT phải xây dựng chiến lược chính phủ điện tử vì chúng ta xác định đây là một chặng đường dài, xuyên qua nhiều nhiệm kỳ, cần có sự xuyên suốt.

Hiện nay, đô thị thông minh phát triển nở rộ, Bộ TT&TT phải sơ kết chương trình đô thị thông minh cấu phần CNTT, nhất là trung tâm giám sát điều hành, từ đó có hướng dẫn triển khai, tránh việc làm theo phong trào, kém hiệu quả, lãng phí.

Năm 2020 là năm chuyển đổi số quốc gia sâu rộng và toàn diện, Thủ tướng quyết định ban hành Đề án chuyển đổi số quốc gia, trên cơ sở đó các bộ, ngành và tỉnh, thành ban hành chương trình chuyển đổi số trong lĩnh vực, địa phương, doanh nghiệp. Bộ TT&TT phải đi đầu về chuyển đổi số các lĩnh vực bưu chính, viễn thông, báo chí, truyền thông.

Về vấn đề an toàn, an ninh mạng, Thủ tướng nhấn mạnh đây là điều kiện tiên quyết của chính phủ điện tử, chuyển đổi số. Bảo vệ an toàn, an ninh mạng chính là bảo vệ sự thịnh vượng của Việt Nam trên không gian mạng. Trung tâm Quốc gia về giám sát an toàn thông tin không gian mạng phải được tiếp tục đầu tư để đủ năng lực giám sát, phân tích, dự báo tình hình trên không gian mạng, kịp thời ngăn chặn các thông tin xấu độc, đảm bảo một không gian mạng lành mạnh, tích cực.

“Make in Vietnam” là một định hướng lớn, là tuyên bố sự chuyển dịch từ gia công, lắp ráp sang làm sản phẩm Việt Nam, sang làm chủ công nghệ, sáng tạo công  nghệ. Các doanh nghiệp CNTT và truyền thông phải đi đầu trong chiến lược Make in Vietnam. Việc làm chủ thiết bị 5G có ý nghĩa chiến lược quốc gia, Thủ tướng đề nghị Bộ TT&TT tạo mọi điều kiện cho các doanh nghiệp sản xuất, phổ cập thiết bị 5G. Bộ TT&TT cũng cần đưa vào vận hành Trung tâm Nghiên cứu chính sách 4.0  mà Bộ trưởng đã ký với Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF).

Về báo chí, truyền thông, Thủ tướng nêu rõ báo chí phải thể hiện trung thực dòng chảy chính của xã hội Việt Nam, tạo nên sự đồng thuận và niềm tin xã hội, đặc biệt tạo nên một khát vọng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng. Thực hiện nghiêm túc, chủ động Quy hoạch Báo chí đã được phê duyệt, không được lùi thời gian, cơ quan chủ quản nào làm không đúng thời hạn đã báo trước thì tạm dừng để thực hiện xong quy hoạch. Hệ thống thông tin cơ sở như loa phường, xã, thậm chí tuyên truyền miệng, được xem là hệ thống tuyên truyền lớn nhất, hiệu quả nhất. Bộ TT&TT cần có đề án và chỉ đạo đổi mới công nghệ của hệ thống này.

Thủ tướng cho biết, chúng ta đều biết “4 con hổ” là biểu tượng của sự trỗi dậy của châu Á. “Việt Nam có thể là một biểu tượng tiếp theo của sự trỗi dậy châu Á nếu tầm nhìn 2045 trở thành hiện thực với quyết tâm của chúng ta”. Vậy sau “4 con hổ, liệu Việt Nam có trở thành con hổ thứ 5 hay không”, câu trả lời là có thể. Có thể là bởi Việt Nam có con chim Lạc như truyền thuyết con cháu Lạc Hồng.

Các con hổ đều khỏe hơn, chạy tốc độ cao hơn, nhanh hơn, con chim sức yếu hơn, chậm hơn nhưng tốc độ về đích nhanh hơn con hổ vì đường chim bay bao giờ cũng ngắn, thông thoáng, linh hoạt hơn đường bộ - Thủ tướng ví von và nhấn mạnh: Đất nước ta phải tìm cho mình đôi cánh, chọn cho mình con đường tiến lên hiện đại theo định hướng XHCN, hiện thực hóa khát vọng 2045. Đó có lẽ phải là đường bay chứ không phải lối mòn. Đó cũng là một lý do để Chính phủ coi kinh tế số là động lực phát triển quan trọng, đưa Việt Nam tiến nhanh, đi tắt trong phát triển.