Dấu chân kỹ thuật số là gì và làm cách nào để kiểm soát

Dấu chân kỹ thuật số là dấu vết người dùng để lại khi sử dụng internet. Email mà bạn gửi trong sáng nay, nhận xét dí dỏm để lại trên trang Facebook của người khác, thậm chí là nút 'like' bạn đã thể hiện vào bài đăng trên Twitter của ai đó - tất cả đều được ghi lại. Và ngày ngày, bạn mở rộng dấu chân kỹ thuật số của mình.

Ai cũng có thể xem được những thông tin mà bạn để lại trên web. Một chút nghiên cứu trực tuyến về 'bạn' có thể tiết lộ những gì bạn thích và những gì bạn không thích. Bất kỳ nhận xét hài ước để ở chế độ chia sẻ hoặc một loạt những bức ảnh bạn đăng khi say xỉn – những bức ảnh bạn sẽ không bao giờ đăng khi còn tỉnh táo – sẽ dễ dàng bị chia sẻ.

Điều quan trọng là bạn cần xem xét hành động trực tuyến của mình khi nó có thể tạo hình ảnh mà bạn không mong muốn về bản thân bạn.  Những tweet đầy rủi ro đó có thể rất hài hước, nhưng nó có miêu tả về bạn hay thể hiện quan điểm cá nhân của bạn không? Bạn muốn thể hiện điều gì khi nhấn nút “like” một hình ảnh gợi cảm trên Instagram? Bạn có thể thực sự muốn biết mình giống nhân vật nào nhất trong series Big Bang Theory, nhưng cuộc khảo sát trực tuyến đó thực sự chỉ là một công cụ để truyền bá dấu chân kỹ thuật số của bạn. Không quan trọng chuyện đã xảy ra từ bao giờ, những hình ảnh xấu của bạn luôn luôn có thể bị tìm thấy.

Một khía cạnh khác chính là việc dấu chân kỹ thuật số của bạn có thể được tìm thấy trên cơ sở dữ liệu của chính phủ (bạn đã đăng ký bầu cử trực tuyến) và có thể bị các nhà cung cấp dịch vụ Internet của bạn thu thập, cho dù dữ liệu đó có được sử dụng cho một mục đích cụ thể hay không.

Mặc dù loại dữ liệu này thường được thu thập để tạo hồ sơ của người dùng, có thể được sử dụng để nhằm mục đích quảng cáo cho hàng hóa và dịch vụ. Tuy nhiên, tội phạm cũng có thể nắm giữ các thông tin cho thấy các khía cạnh của cuộc sống cá nhân của bạn và sử dụng nó để ăn cắp hoặc tống tiền bạn.

Có nhiều cách và phương tiện mà người dùng có thể sử dụng để giảm thiểu rủi ro rất thực tế này, nhưng trước khi cố gắng che giấu dấu chân kỹ thuật số của mình, bạn cần hiểu về mức độ của nó. Có hai loại dấu chân kỹ thuật số: 'thụ động' và 'chủ động'.

Dấu chân kỹ thuật sốthụ động

Dấu chân này được hình thành từ thông tin mà các công ty công nghệ thu thập, chẳng hạn như dữ liệu duyệt web, địa chỉ IP và thói quen mua hàng. Các thông tin này thường được thu thập và người dùng thậm chí không hề hay biết, và được sử dụng nhằm mục đích quảng cáo, xây dựng hồ sơ khách hàng và các mục đích khác. Có một số cách để giảm thiểu độ lớn của loại dấu chân này, chẳng hạn như sử dụng proxy và VPN (mạng riêng ảo) hoặc sử dụng các công nghệ ẩn danh như Tor.

Rất may, dữ liệu này thường không thể tìm kiếm công khai, vì vậy nó không thể hiện nhiều vấn đề trong cuộc sống hàng ngày - trừ khi bạn đặc biệt quan tâm đến các công ty tư nhân như Google và Facebook theo dõi hoạt động internet của bạn.

Dấu chân kỹ thuật sốchủ động

Loại dấu chân khác là dấu chân kỹ thuật số 'chủ động', là thông tin có thể truy xuất công khai mà bạn chia sẻ trên web, bao gồm các cập nhật Facebook, các bài đăng trên bảng tin và các bài viết trên Twitter. Người dùng hiếm khi nghĩ về loại hình điện tử này, nhưng nó có thể trở thành vấn đề lớn trong một số trường hợp.

Ví dụ rõ ràng nhất là chính là đi xin việc: khi tuyển dụng một nhân viên mới, đại đa số các công ty bây giờ sẽ tìm kiếm hồ sơ phương tiện truyền thông xã hội của các ứng viên tiềm năng. Bạn có thể có một CV đẹp, nhưng dữ liệu trên Twitter của bạn là hàng loạt những tweet than phiền và xúc phạm hướng tới người sử dụng lao động cũ, đó có thể là lý do khiến hồ sơ của bạn bị từ chối.

Tương tự, nhiều người cũng sẽ cảm thấy hối hận khi bị những ý kiến truyền thông xã hội tiêu cực làm ảnh hưởng tới cuộc sống. Ví dụ, một cảnh sát về tội phạm thanh thiếu niên đã mất việc vào năm 2013 khi những tweet trước đây của cô bị nhiều người cho rằng có xu hướng phân biệt chủng tộc và kỳ thị đồng tính.  Dự luật bảo vệ dữ liệu của chính phủ tìm cách cho phép mọi người yêu cầu các công ty truyền thông xã hội xóa bài đăng mà họ đã tạo ra từ thời niên thiếu.

Vấn đề bảo mật của các phương tiện truyền thông xã hội

Các bài đăng trên phương tiện truyền thông xã hội của bạn cũng có thể gây ra rủi ro về bảo mật. Bằng cách kết hợp tất cả thông tin được đăng tải trên các mạng xã hội khác nhau của bạn, tội phạm thường có có một cái nhìn toàn diện về cuộc sống của bạn. Điều này có thể dẫn đến trộm cắp, gian lận và thậm chí trộm cắp danh tính.

Vậy làm thế nào bạn có thể đảm bảo rằng dấu chân kỹ thuật số của mình không trở thành nỗi ám ảnh? Giải pháp đơn giản nhất là đảm bảo không đăng bất kỳ thứ gì có khả năng gây hại lên mạng - quy tắc tốt là không bao giờ đăng bất kỳ thứ gì mà bạn không cảm thấy thoải mái khi đưa ra cho sếp của mình.

Tất nhiên, sẽ luôn có sự cố ngoài tầm kiểm soát của bạn - ví dụ: khi ai đó đăng ảnh có vấn đề về bạn trên tài khoản truyền thông xã hội của họ. Tin tốt là hầu hết các mạng xã hội đều có các cài đặt bảo mật có thể điều chỉnh, cho phép bạn giới hạn người có thể xem tiểu sử và bài đăng của bạn và thay đổi việc bạn bè và người theo dõi mới có được chấp nhận tự động hay không.

Nếu bạn vẫn lo sợ về các hoạt động trực tuyến của mình có thể ảnh hưởng đến bạn, một tùy chọn khác là sử dụng các tài khoản truyền thông xã hội ẩn danh. Bạn có thể sử dụng những thông tin giả mạo hoặc các chi tiết cá nhân không liên quan đến cuộc sống của bạn, chẳng hạn như tên đệm hoặc tên thời con gái. Điều này sẽ gây khó khăn hơn cho những người bạn không biết khi theo dõi bạn.

Tùy chọn cuối cùng và cực đoan nhất để quản lý dấu chân kỹ thuật số của bạn là luật "quyền được lãng quên" của EU. Luật này cho phép mọi người yêu cầu các kết quả tìm kiếm "không đầy đủ, không có liên quan hoặc không còn liên quan" bị xóa khỏi các công cụ tìm kiếm như Google. Tuy nhiên bạn phải có một lý do hợp lệ khi đặt ra yêu cầu, vì vậy chiến thuật này thường không được áp dụng trong phần lớn các trường hợp.

Lời khuyên tốt nhất ở đây chính là các bạn nên thận trọng. Một vài hình ảnh của bạn khi say xỉn có thể không khiến các bạn bị mất việc, tuy nhiên một bài đăng dài nói xấu sếp của bạn thì có thể. Bạn có thể đăng ý kiến cá nhân lên Twitter nếu bạn thích, tuy nhiên hãy kiềm chế và hạn chế các tweet tiêu cực. Hãy có ý thức và thận trọng, dấu chân điện tử của bạn sẽ không có vấn đề gì.