Báo cáo Toàn cảnh đổi mới sáng tạo (ĐMST) mở Việt Nam 2021 được BambuUP - Nền tảng kết nối ĐMST mở chính thức công bố vào ngày 13/1. Báo cáo được xây dựng và phát hành bởi BambuUP, dưới sự bảo trợ của Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo Quốc gia (NSSC), Bộ Khoa học Công nghệ (KHCN).
Được khởi động từ tháng 8/2021, sau hơn 4 tháng triển khai với sự đầu tư công phu, Báo cáo đã hoàn thiện với những thông tin vô cùng giá trị về hệ sinh thái khởi nghiệp, các xu hướng và các giải pháp nổi bật.
Báo cáo đã đưa ra bức tranh về đầu tư vào thị trường công nghệ tại Việt Nam. Trong 2 năm qua mặc dù COVID-19 gây ảnh hưởng mạnh đến nền kinh tế nhưng số lượng giao dịch tăng lên mức cao nhất trong 5 năm trở lại đây, đạt 108 thương vụ đầu tư. Chỉ tính riêng trong 9 tháng đầu năm 2021, số lượng thương vụ đầu tư đạt mức cao kỷ lục ở vòng 500.000 - 3 triệu USD, gấp 2,58 lần so với cùng kỳ năm 2020.
Đồng thời, Báo cáo cũng ghi nhận sự dịch chuyển trong tỷ lệ phân bổ đầu tư ở các giai đoạn, tăng tỷ trọng đầu tư vào các vòng 500.000 - 3 triệu USD và vòng 3 - 10 triệu USD, trong khi giảm đầu tư vào các startup gọi vốn vòng tiền hạt giống (pre-seed) và hạt giống (seed).
Xây dựng trên 4 trụ cột chính của khởi nghiệp Việt Nam
Báo cáo đã xây dựng Bản đồ khởi nghiệp Việt Nam 2021 với 4 trụ cột chính bao gồm kinh doanh, con người, xã hội và công nghệ. Điểm nhấn đặc biệt của báo cáo là bản đồ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST toàn diện, đa chiều trong các lĩnh vực kinh tế nổi bật như tiêu dùng, bán lẻ, giáo dục, tài chính, chăm sóc sức khỏe, tiếp thị và bán hàng (martech & salestech), logistics và chuỗi cung ứng, phát triển bền vững, nông nghiệp, du lịch và lữ hành, blockchain và tiền ảo (crypto).
Trong mỗi lĩnh vực, báo cáo nêu lên những thách thức phải đối mặt, những xu hướng đột phá công nghệ chính và các công ty công nghệ đang cung cấp giải pháp nổi bật tại Việt Nam.
Cụ thể, đối với ngành công nghệ tài chính (fintech), báo cáo đưa ra dự đoán, từ năm 2021 - 2025 sẽ là giai đoạn tăng tốc của tất cả các ngân hàng, doanh nghiệp và công ty công nghệ tài chính. Báo cáo chỉ ra rằng 25% ngân hàng tại Việt Nam sẽ "tích cực theo đuổi hiện đại hóa các nền tảng lõi kỹ thuật số".
5 xu hướng lớn trong ngành ngân hàng được đề cập trong báo cáo gồm: Trải nghiệm khách hàng là ưu tiên quan trọng nhất; Neobank (ngân hàng kỹ thuật số trực tuyến) vận hành độc lập và phát triển mạnh mẽ; Công nghệ kích hoạt bằng giọng nói; Công nghệ quản lý tự động và hạn chế rủi ro cho dịch vụ tài chính và ngân hàng, Tài chính phi tập trung.
Hay trong lĩnh vực martech & saletech, việc áp dụng công nghệ trước đây thường xoay quanh sự đổi mới và thử nghiệm nhưng giờ đây đã là cốt lõi của tất cả hoạt động. Trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (machine learning) được sử dụng trong nhiều giải pháp công nghệ giúp việc tối ưu hóa và tự động hóa tiếp thị theo những cách mà con người không thể sánh kịp. Martech và Salestech giúp doanh nghiệp (DN) đặt khách hàng vào vị trí trung tâm của hoạt động kinh doanh, hay nói cách khác là đưa khách hàng gia nhập tự nhiên thành một phần bổ sung và cùng phát triển của toàn quá trình tiếp thị.
Còn trong ngành công nghệ nông nghiệp và thực phẩm (Agtech & Foodtech), báo cáo chỉ ra 5 hướng chính trong năm 2021: Nông nghiệp thông minh; Thích ứng biến đổi khí hậu; Công nghệ sản xuất Protein thay thế; Phân phối sản phẩm qua kênh thương mại điện tử; Ứng dụng CNTT để đảm bảo an toàn và minh bạch thực phẩm.
Với ngành công nghệ y tế và sức khỏe (HealthTech), báo cáo chỉ ra một số xu hướng nổi bật về công nghệ y tế tại Việt Nam như: Hồ sơ y tế cá nhân (Personal Health Record); Khám bệnh từ xa (Telemedicine); Số hóa hệ thống thông tin y tế (Digitalize Healthcare system); Áp dụng trí tuệ nhân tạo và tự động hóa (AI, Robotic); Theo dõi từ xa (Remote Patient Monitoring).
"Y tế được tin rằng sẽ là ngành chuyển đổi số nhanh nhất ở Việt Nam so với các ngành khác", báo cáo của BambuUP khẳng định.
Ngoài ra, nhiều xu hướng công nghệ, ĐMST trong các lĩnh vực kinh tế khác cũng được thể hiện cụ thể, rõ nét trong báo cáo.
Bên cạnh công bố Báo cáo Toàn cảnh ĐMST mở Việt Nam 2021, các giải pháp công nghệ mới mẻ, nhiều tiềm năng phát triển từ các startup Việt Nam tiêu biểu cũng đã được giới thiệu tại chương trình. Đây là các giải pháp đột phá ứng dụng trong các lĩnh vực trọng điểm: Fintech, Agtech & Foodtech, Salestech & Martech, Traveltech, Healthcare,...
ĐMST là con đường duy nhất để các DN tồn tại và phát triển
Bà Nguyễn Hương Quỳnh, CEO của nền tảng kết nối ĐMST BambuUP, đơn vị chủ trì dự án chia sẻ về kế hoạch xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mở Việt, khẳng định sứ mệnh của nền tảng kết nối ĐMST Mở BambuUP là giúp mọi người, mọi DN đều có thể cập nhật, tiếp cận và triển khai Đổi Mới Sáng Tạo (Innovation) một cách dễ dàng.
"Chúng tôi sẽ cung cấp những kết nối và tư vấn ĐMST không giới hạn về phạm vi địa lý và thời gian. Chúng tôi tin tưởng tuyệt đối việc liên tục ĐMST là con đường duy nhất để các doanh nghiệp tồn tại và phát triển", bà Quỳnh chia sẻ thêm.
Đại diện Ban cố vấn nội dung Báo cáo, ông Đoàn Đức Thuận - Chuyên gia tư vấn, đào tạo về chiến lược, marketing và ĐMST cho rằng, báo cáo là một tài liệu tham khảo không thể thiếu cho các doanh nghiệp và chuyên gia. Kỷ nguyên mới của quản trị nói chung và đổi mới sáng tạo nói riêng đều hướng tới việc lấy con người làm trọng tâm, đề cao lý tưởng tồn tại của tổ chức kinh doanh (purpose) như một sự kết nối hữu cơ của tổ chức kinh doanh đó với cộng đồng và xã hội. Những ĐMST mang tính chất cải tiến nhỏ (incremental) đang dần ít tạo lợi thế hơn so với những ĐMST triệt để (radical) hay thậm chí là làm mới cả mô hình kinh doanh (business model innovation) dựa trên sự kết nối sâu sắc với lý tưởng tồn tại của tổ chức (purpose).
Xuyên suốt giai đoạn khó khăn của dịch bệnh, các doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội để định hình lại kết nối xã hội của tổ chức mình, thiết kế ra những ĐMST sâu sắc, hàm chứa các giá trị chân thành, tử tế, hướng tới cộng đồng và tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.
Đại diện các nhà đầu tư, bà Lê Hoàng Uyên Vy, đồng sáng lập và thành viên hợp danh Do Ventures cho biết, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đang bước vào thời điểm bước ngoặt để có thể tạo dấu ấn trong khu vực và trên thế giới nhờ vào ba yếu tố chính.
Đầu tiên, Startup Việt Nam đã bắt đầu hướng tới các thị trường khu vực và thế giới thay vì chỉ phục vụ thị trường nội địa. Startup Việt Nam đã có khả năng cho ra đời những sản phẩm và dịch vụ có hàm lượng công nghệ cao.
Cuối cùng, theo bà Vy, Startup Việt Nam đã có những công ty đủ trưởng thành để trở thành nhà đầu tư cho thế hệ nhà sáng lập đi sau. Báo cáo Toàn cảnh ĐMST mở Việt Nam 2021 mang lại giá trị quan trọng cho tất cả các bên liên quan trong hệ sinh thái, đặc biệt là nhóm các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
"Đặc biệt, Báo cáo cũng là cầu nối giúp thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài đối với các công ty khởi nghiệp Việt Nam, từ đó gia tăng nguồn vốn chảy vào thị trường đầu tư công nghệ trong nước", bà Vy kết luận.
BambuUP là Nền tảng kết nối ĐMST mở, giúp thiết lập những mối quan hệ có ý nghĩa giữa các đơn vị cung cấp giải pháp ĐMST và đơn vị tìm kiếm giải pháp ĐMST, nuôi dưỡng một hệ sinh thái toàn diện cùng sáng tạo và phát triển. Đây còn là nơi nhà tìm kiếm giải pháp ĐMST như các DN có thể tăng tốc quá trình ĐMST của mình hiệu quả thông qua việc hợp tác sử dụng những giải pháp mới từ các công ty khởi nghiệp từ đó tăng trưởng kinh doanh một cách chủ động và bền vững. Đối với các nhà đầu tư, đây là nguồn cung cấp thông tin đáng tin cậy được cập nhật thường xuyên về các khoản đầu tư tiềm năng./.