Hiệu quả từ mô hình bản, thôn thông minh ở Phong Thổ, Lai Châu

Từ một bản làng nghèo khó và là “điểm nóng” của nhiều tệ nạn…

Bản Sin Suối Hồ hiện có 149 hộ với hơn 736 người Mông sinh sống - từng là một vùng đất đầy khắc nghiệt. Với vị trí hiểm trở, nằm cheo leo trên núi cao, cách biên giới Việt - Trung chỉ 3km và xa quốc lộ 4D đến 32km, đường vào bản độc đạo, khúc khuỷu và quanh co. Cả bản không ai học quá lớp 5, cái nghèo quấn chặt, kéo theo nhiều tệ nạn, khiến Sin Suối Hồ trở thành bản đông dân nghèo nhất Lai Châu.

Có thời điểm, cả bản Sin Suối Hồ chỉ có hơn 100 hộ dân với hơn 500 nhân khẩu, nhưng hơn 80% người lớn nghiện thuốc phiện và toàn bộ các hộ đều nằm trong diện nghèo. Ký ức về một thời đói khổ vẫn còn in sâu trong tâm trí của nhiều người dân nơi đây. Khi ấy, mỗi năm bà con chỉ trồng được một vụ lúa, kèm theo chút ngô. Nhà nào cũng đông con, thiếu ăn quanh năm.

Tuy nhiên, không lâu sau đó, chính quyền xã Sin Suối Hồ cùng Bộ đội Biên phòng đã sớm nhận ra vấn đề và quyết tâm vận động người dân đoạn tuyệt với “nàng tiên nâu”. Hàng loạt biện pháp mạnh mẽ được triển khai: từ việc tuyên truyền sâu rộng để bà con hiểu rõ sự tàn phá của ma túy, vận động người nghiện từ bỏ, đến việc triệt phá tận gốc cây thuốc phiện, kiểm soát chặt chẽ an ninh trật tự.

Đồng thời, các mô hình sinh kế bền vững được xây dựng để giúp dân phát triển kinh tế, nâng cao đời sống, cùng với đó là phong trào xây dựng nếp sống văn hóa mới. Từ năm 1995 đến nay, với 29 năm kiên trì và nỗ lực không ngừng, dân bản đã biến nơi đây thành một thiên đường thực sự, vượt xa cả những câu chuyện thần thoại, tạo nên một kỳ tích không ngờ.

Đến việc áp dụng hiệu quả mô hình thôn, bản thông minh - trở thành “điểm sáng” của tỉnh Lai Châu

Với mục tiêu phát triển Sin Suối Hồ thành một bản nông thôn mới kết hợp du lịch sinh thái và cộng đồng, HTX Trái Tim đã cùng với Ban Quản lý bản và chính quyền địa phương kêu gọi người dân hiến đất, góp công cải tạo cảnh quan và xây dựng hạ tầng du lịch. Đồng thời, HTX cũng vận động người dân phát triển mô hình Homestay kết hợp với du lịch xanh để phục vụ du khách. Từ đầu năm đến nay, bản đã đón hơn 8.000 lượt khách, thu về gần 1 tỷ đồng.

Anh Hảng A Xà, Giám đốc HTX Trái Tim, chia sẻ: "Sự phát triển mạnh mẽ của bản Sin Suối Hồ là nhờ HTX đã áp dụng công nghệ thông tin vào việc quảng bá du lịch, thông qua các kênh Youtube, mạng xã hội Facebook, và các trang báo chí, truyền hình. Chúng tôi cũng nhận được sự hỗ trợ từ trang fanpage 'Vẻ đẹp du lịch Lai Châu' và các Youtuber đến khám phá bản. Năm 2019, Sin Suối Hồ đã được Tổng cục Du lịch vinh danh là một trong bốn ngôi làng đẹp nhất Việt Nam và gần đây được ASEAN công nhận là điểm du lịch đạt giải thưởng ASEAN. Với những lợi thế này, HTX sẽ tiếp tục đẩy mạnh quảng bá trên nền tảng số để thu hút thêm nhiều du khách đến khám phá vẻ đẹp của bản".

Ngoài ra, xã Sin Suối Hồ cùng Công ty Cổ phần Công nghệ Savis (Hà Nội) đã bàn giao hệ thống Đài Truyền thanh sử dụng công nghệ thông tin - viễn thông tiên tiến cho xã Sin Suối Hồ. Việc hiện đại hóa hệ thống thông tin cơ sở tại xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ giúp cải thiện phương thức cung cấp thông tin, nâng cao chất lượng nội dung và đảm bảo tính chủ động, kịp thời, chính xác và hiệu quả. Được triển khai theo tiêu chí của mô hình xã chuyển đổi số và xã thông minh, toàn bộ hệ thống Đài Truyền thanh ứng dụng công nghệ thông tin - viễn thông này trị giá trên 300 triệu đồng.

Ông Hoàng Nguyên Tất, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Công nghệ Savis cho biết:“Đài Truyền thanh số SAVIS FMIP là hệ thống đài truyền thanh số đầu tiên tại Việt Nam được phát triển trên nền tảng công nghệ 4.0 hiện đại, có khả năng kết nối, tích hợp toàn bộ hệ thống truyền thanh sẵn có của địa phương, bao gồm cả truyền thanh FM không dây và có dây với hệ thống phát sóng số thành một giải pháp thống nhất để dễ dàng quản lý tập trung, điều khiển, giám sát theo 3 cấp độ tỉnh, huyện, xã”.

Cụ thể, Savis đã lắp đặt và tài trợ cho xã Sin Suối Hồ 08 cụm loa gồm: 8 bộ phát sóng, 16 loa công suất 25W, máy chủ PC, bộ mixer, micro, thiết bị phát sóng sử dụng wifi, sim 3G/4G, cùng với phần mềm quản lý phát sóng. Hệ giải pháp truyền thanh số SAVIS FMIP tích hợp những tính năng sáng tạo như: Text to Speech (TTS) - chuyển văn bản thành giọng nói, Big Data trong lưu trữ và quản lý dữ liệu, quy trình động BPM Paperless trong quản lý và phân quyền truy cập.

Nhờ đó, cán bộ truyền thanh có thể dễ dàng quản lý phát sóng, đặt lịch, kiểm tra tình trạng hoạt động của từng cụm loa, biên tập nội dung, và lựa chọn nguồn phát sóng ngay trên laptop, máy tính bảng, hoặc điện thoại di động. Hệ thống hiện đã hoạt động ổn định, và cán bộ truyền thanh địa phương đã thuần thục mọi thao tác với phần mềm, điều khiển và quản lý thiết bị một cách hiệu quả, phục vụ tốt cho công tác tuyên truyền tại địa phương.

Hệ thống đã được cập nhật đầy đủ những tính năng theo các quy định và yêu cầu tại Thông tư số 39/2020/TT-BTTTT, Quyết định số 1879/BTTTT-TTCS, và Quyết định số 135/QĐ-TTg về quản lý đài truyền thanh cấp xã ứng dụng công nghệ thông tin – viễn thông, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động thông tin cơ sở. Do đó, hệ thống này đáp ứng đủ yêu cầu để triển khai trên toàn quốc, đặc biệt, đối với các khu vực vùng sâu, vùng xa.

Trước sự phát triển mạnh mẽ của các loại hình truyền thông hiện đại, đài truyền thanh vẫn giữ một vai trò quan trọng trong đời sống xã hội nhờ vào tính địa phương hóa cao. Đài truyền thanh cơ sở được xem là một phương tiện truyền thông sắc bén, là công cụ tuyên truyền chiến lược với độ phủ sóng rộng khắp đến từng thôn, bản, có khả năng cung cấp thông tin tức thời, khẩn cấp, và trực tiếp điều hành trong các tình huống khẩn cấp.

Cũng theo ông Hoàng Nguyên Tất, SAVIS FMIP đã góp phần tạo nên một diện mạo mới cho hệ thống truyền thanh cơ sở, hiện đại hơn, cơ động hơn, với 3 giải pháp chính: SAVIS FMIP BOX - Đầu thu kỹ thuật số, SMART FMIP – Thiết bị tích hợp, trạm phát sóng số đầu tiên tại Việt Nam và SAVIS FMIP Software – Phần mềm truyền thanh số.

Không chỉ chuyển đổi số về hệ thống Đài phát thanh, tính đến nay, 97% hộ dân của bản Sin Suối Hồ đã mở tài khoản ngân hàng để nhận thanh toán các chế độ chính sách, không cần phải đến UBND xã để nhận tiền, tạo thuận lợi và tiết kiệm thời gian cho người dân.

Khi mô hình thôn thông minh được triển khai, bản đã thành lập nhóm Zalo với sự tham gia của đại diện tất cả các hộ dân. Đây là kênh giao tiếp hiệu quả giữa người dân và chính quyền, giúp bà con tiếp cận nhanh chóng các chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Bên cạnh đó, là một điểm du lịch cộng đồng, Sin Suối Hồ đã lắp đặt hệ thống camera an ninh dọc các tuyến đường chính, cung cấp wifi miễn phí tại các điểm trung tâm, và 100% điểm kinh doanh dịch vụ hiện đã hỗ trợ thanh toán không dùng tiền mặt qua mã QR.

Dù còn một số khó khăn về hạ tầng chuyển đổi số và kỹ năng công nghệ của người dân, chính quyền xã Sin Suối Hồ vẫn tích cực hỗ trợ để mở rộng mô hình thôn thông minh đến các xã vùng cao khác của tỉnh Lai Châu. Mô hình thôn, bản thông minh tại Sin Suối Hồ không chỉ cải thiện đời sống người dân mà còn góp phần thu hẹp khoảng cách số giữa nông thôn và thành thị, hướng tới mục tiêu xây dựng chính quyền số và công dân số trên toàn quốc./.