"Khối cầu gai" khuynh đảo thế giới: Thấy gì từ bức hình minh họa 3D nổi tiếng của virus SARS-CoV-2?

Hồng Anh| 16/04/2020 18:15
Theo dõi ICTVietnam trên

Thực tế, khi quan sát dưới kính hiển vi, có thể thấy rằng virus corona không có nhiều màu sắc sặc sỡ như hình ảnh 3D của nó.

Giống như tốc độ lây nhiễm của virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) gây bệnh viêm phổi cấp (COVID-19) trên thế giới, hình ảnh 3D sặc sỡ của loại virus có dạng khối cầu gai này cũng được chia sẻ nhanh chóng trên truyền thông và các trang mạng xã hội sau khi nó được công bố. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đến câu chuyện phía sau hình ảnh nổi tiếng này.

Đầu tiên, phải nói tới những người đã khắc họa hình ảnh virus SARS-CoV-2 thông qua bản vẽ 3D sinh động. Đó là họa sĩ minh họa Alissa Eckert của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ (CDC), và đồng nghiệp của cô, anh Dan Higgins.

"Hình ảnh ban đầu được thiết kế với mục đích phục vụ công chúng. Tuy nhiên, nó cũng được sử dụng để giúp các nhà nghiên cứu phân biệt và hình dung các thông tin [về virus SARS-CoV-2]. Việc tạo ra các hình ảnh trực quan về dịch bệnh cũng là một cách để biến một thứ phức tạp, trừu tượng trở nên hữu hình", họa sĩ Eckert cho biết.

Thực chất, virus SARS-CoV-2 không phải là sinh vật sống, và chúng không thể tự nhân bản. Chúng xâm nhập và chiếm lấy các tế bào của vật chủ - ở đây là con người - khiến cho vật chủ bị bệnh. Virus sẽ nhân bản trong tế bào bị xâm chiếm của vật chủ và tiếp tục xâm nhập vào những tế bào khỏe mạnh khác.

Có rất nhiều cách để minh họa các khái niệm y khoa khó tiếp cận, ví dụ như triệu chứng của virus (Ebola) hoặc nhân tố lây truyền (muỗi - Zika). Tuy nhiên, hai họa sĩ Eckert và Higgins dã lựa chọn phương án mà các họa sĩ chuyên vẽ minh họa y tế chuyên nghiệp gọi là "shot beauty": tập trung cận cảnh vào chi tiết và chỉ thể hiện 1 chủ thể.

Virus không phải là thực thể sống, nhưng họ đã lựa chọn kết cấu gồ ghề để tạo cảm giác nó "giống như một thứ bạn có thể chạm được", kết hợp cùng những hiệu ứng như ánh sáng và đổ bóng càng làm tăng tính chân thực.

Khối cầu gai khuynh đảo thế giới: Thấy gì từ bức hình minh họa 3D nổi tiếng của virus SARS-CoV-2? - Ảnh 1.

Hình ảnh thực tế của virus corona chủng mới khi được quan sát qua kính hiển vi.

Lí giải ý nghĩa của hình ảnh minh họa virus SARS-CoV-2

Có 2 lý do khiến chúng ta phát bệnh: virus có thể phá vỡ chức năng bình thường của tế bào hoặc phá hủy tế bào, và khi đó hệ thống miễn dịch của chúng ta bắt đầu hoạt động để chống lại những "kẻ xâm nhập", khiến chúng ta có những triệu chứng như sốt - thân nhiệt của chúng ta tăng lên để hệ thống miễn dịch có thể tiêu diệt "kẻ xâm nhập".

Sau khi dịch COVID-19 bùng phát, các nhà khoa học tại Trung Quốc đã công bố dữ liệu trình tự gen của virus SARS-CoV-2. Các nhà khoa học trên thế giới đang kết hợp những dữ liệu và hình ảnh đã có trong việc phát triển các loại vaccine ngừa COVID-19 được kỳ vọng sẽ thành công trong những tháng tới.

Thực tế, khi quan sát dưới kính hiển vi, có thể thấy rằng virus corona không có nhiều màu sắc sặc sỡ như hình ảnh 3D của nó. Tuy nhiên hình ảnh 3D này cũng đã thể hiện được nhiều điều về đặc điểm của loại virus này:

Khối cầu gai khuynh đảo thế giới: Thấy gì từ bức hình minh họa 3D nổi tiếng của virus SARS-CoV-2? - Ảnh 3.

Hình ảnh minh họa virus SARS-CoV-2 giúp các nhà khoa học dễ hình dung về cấu tạo của loại virus này: Alissa Eckert, Dan Higgins/CDC

- Bề mặt màu xám thể hiện lớp vỏ bọc hình cầu bao quanh nhân của virus, chứa vật liệu di truyền của nó.

- Các mảnh nhỏ màu da cam là "protein màng" (protein M), loại protein cấu trúc có số lượng nhiều nhất trong virus này và là loại protein quyết định hình dạng của virus SARS-CoV-2, theo họa sĩ Eckert. Các loại protein khác nhau có trong từng loại virus chính là yếu tố giúp các nhà khoa học phân biệt giữa chúng và tìm hiểu đặc tính của chúng.

- Các mảnh nhỏ màu vàng là protein vỏ ngoài (protein E), loại protein nhỏ nhất trong số các protein cấu trúc. Chúng "có vai trò quan trọng đối với chức năng nhân bản của virus - ví dụ như việc xâm nhập, lắp ráp và giải phóng".

- Các gai nhọn màu đỏ: Các cụm protein này (protein S) giống như công cụ "giúp virus gắn vào tế bào và xâm nhập", theo họa sĩ Eckert. Chúng cũng tạo ra hiệu ứng quầng sáng hoặc vành giống như vương miện xung quanh virus.

Các gai màu đỏ của virus SARS-CoV-2 bám vào tế bào của con người và giúp màng tế bào của virus hấp phụ màng tế bào của người. Sau đó, gen của virus SARS-CoV-2 sẽ xâm nhiễm tế bào vật chủ và bắt đầu quy trình nhân bản.

Đáng lưu ý, các protein S của virus corona có khả năng liên kết với tế bào người cao hơn gấp 10-20 lần so với virus SARS năm 2002-2003, theo các nhà nghiên cứu. Họ cũng kết luận rằng đặc tính này giúp virus SARS-CoV-2 có thể lây nhiễm từ người sang người dễ dàng hơn so với virus SARS.

Nổi bật Tạp chí Thông tin & Truyền thông
Đừng bỏ lỡ
  • Để đổi mới sáng tạo không bị cản trở, mà được khơi thông và lan tỏa
    Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng: "Chúng ta cần tạo ra một hệ sinh thái ĐMST mà ở đó, doanh nghiệp có thể cải tiến sản phẩm phù hợp với thị trường trong nước, người dân có thể sáng tạo trong điều kiện thực tế của mình, nhà nước hỗ trợ môi trường, thể chế và động lực để đổi mới sáng tạo không bị cản trở, mà được khơi thông và lan toả".
  • "Báo chí trong kỷ nguyên mới phải sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ"
    Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phan Xuân Thuỷ nhấn mạnh: Báo chí trong kỷ nguyên mới phải sáng tạo, đổi mới mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu của công chúng, theo kịp sự phát triển của thời đại, công cuộc chuyển đổi số của đất nước.
  • Thủ tướng: "Thần tốc táo bạo" để đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo
    Thủ tướng đánh giá thời gian qua, đất nước ta đã đạt được một số kết quả tích cực về sự phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, trong đó có vai trò của hoạt động khởi nghiệp.
  • Đổi mới sáng tạo - Doanh nghiệp tiên phong - Quốc gia thịnh vượng
    Năm 2017, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã chọn ngày 21/4 hằng năm là Ngày Sáng tạo và Đổi mới sáng tạo thế giới với mục đích nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của sáng tạo và đổi mới sáng tạo trong phát triển kinh tế, xã hội và phát triển bền vững.
  • 75 năm thành lập Hội Nhà báo Việt Nam: Những truyền thống vẻ vang
    Cách đây 75 năm, ngày 21/4/1950, tại xóm Roòng Khoa, xã Ðiềm Mặc, huyện Ðịnh Hóa, tỉnh Thái Nguyên đã diễn ra Đại hội thành lập Hội Những người viết báo Việt Nam, nay là Hội Nhà báo Việt Nam.
  • Báo chí trong bối cảnh bùng nổ mạng xã hội và chuyển đổi số
    Báo chí là một trong những loại hình phương tiện truyền thông đại chúng hiện đại. Các tác phẩm, sản phẩm báo chí luôn phải mang đến công chúng những giá trị thông tin thời sự, chân thật, khách quan về các sự kiện, vấn đề diễn ra trong đời sống xã hội. Dù trong bối cảnh phát triển nào thì các loại hình báo chí vẫn đóng vai trò quan trọng là phương tiện truyền thông chủ lực, thiết yếu dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội.
  • Duy trì cam kết với cổ đông, VPBank năm thứ 3 liên tiếp trả cổ tức tiền mặt
    Năm thứ 3 liên tiếp, VPBank dự kiến duy trì chính sách cổ tức tiền mặt, thể hiện năng lực tài chính vững mạnh, chiến lược tăng trưởng hợp lý và cam kết mang lại lợi ích lớn nhất cho cổ đông.
  • Cảnh báo lợi dụng hình thức "xe ôm công nghệ" để lừa đảo
    Công an thành phố Hà Nội cho biết thời gian qua, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an thành phố đã xử lý nhiều vụ việc liên quan đến hành vi chiếm đoạt tài sản của khách hàng do các đối tác tài xế xe công nghệ thực hiện.
  • Xuất bản Việt Nam cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để sớm trở thành công nghiệp xuất bản
    Ngành xuất bản Việt Nam đang trải qua quá trình chuyển đổi mạnh mẽ để thích ứng với sự phát triển của khoa học công nghệ. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, việc ứng dụng công nghệ hiện đại không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu cấp thiết giúp ngành xuất bản phát triển bền vững và tiệm cận với mô hình công nghiệp xuất bản hiện đại.
  • Chuyển đổi số - liều vắc-xin hiệu quả
    Trong thời cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số được kỳ vọng là chiếc "đũa thần" giải quyết bài toán tăng trưởng chậm và năng suất thấp. Ở nhiều quốc gia, đó cũng là công cụ quan trọng để xử lý tình trạng lãng phí nguồn lực - căn bệnh kinh niên của khu vực công.
"Khối cầu gai" khuynh đảo thế giới: Thấy gì từ bức hình minh họa 3D nổi tiếng của virus SARS-CoV-2?
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO