Metaverse (vũ trụ ảo) sẽ giúp học sinh được học từ những người giỏi nhất với chi phí thấp nhất

AR/VR mà không có metaverse sẽ giống như smartphone không có Internet

Thời gian gần đây, từ khoá "metaverse" đã liên tục được các gã khổng lồ công nghệ như Facebook, Google…nhắc đến, thậm chí CEO Facebook, Mark Zuckerberg còn mô tả tương lai của công ty sẽ không còn nằm ở mạng xã hội nữa mà là xây dựng một metaverse - cái được xem như một hiện thân mới của Internet trong 5 năm tới.

Vậy metaverse là gì? Nói một cách ngắn gọn, metaverse - hay một siêu vũ trụ ảo - là nơi bất cứ thứ gì chúng ta có thể tưởng tượng ra đều tồn tại. Mục tiêu là tạo ra một không gian tương tự Internet, nhưng người dùng (thông qua hình đại diện kỹ thuật số) có thể đi vào bên trong và tương tác với người khác trong thời gian thực. Về lý thuyết, bạn có thể ngồi quanh bàn họp ảo với các đồng nghiệp từ khắp nơi trên thế giới - thay vì nhìn chằm chằm vào khuôn mặt 2D của họ trên Zoom - và sau đó đi đến một cửa hàng Starbucks ảo để gặp mẹ của bạn, người đang sống ở đầu kia của đất nước.

Chia sẻ trong sự kiện TechForStudy được tổ chức mới đây, ông Vũ Duy Thức, TS. ĐH Stanford, CEO Ohmnilabs cho biết, metaverse là một xu hướng không thể cưỡng lại của xã hội, của nhu cầu của con người. Công nghệ này đem lại rất nhiều mặt tốt như giúp xoá đi khoảng cách về địa lý giữa những người tham gia cùng không gian (space).

"Hiện các trường học bên Mỹ và một số nơi khác đang gặp phải vấn đề về việc kỳ thị chủng tộc. Tuy nhiên, khi tất cả mọi người cùng lên metaverse thì không còn phân biệt ai là ai nữa, nó giúp xoá nhoà khoảng cách về định danh của mỗi người", ông Thức chia sẻ.

Cùng quan điểm, ông Trần Mạnh Thắng, CEO công ty Clevai Math cho rằng, công nghệ AR/VR (thực tế tăng cường/thực tế ảo) mà không có metaverse sẽ giống như smartphone mà không có Internet. Nhờ metaverse mà mở ra nhiều ứng dụng có thể truy cập vào "vũ trụ ảo" mọi lúc mọi nơi, và bất kì ai cũng có thể truy cập được. Nếu như hiện nay, cuộc sống của mỗi người thường là sẽ thức dậy, đi xe đến trường học, nghỉ giải lao để ăn trưa rồi lại trở lại học tiếp. Tuy nhiên, nếu như có AR/VR, khi thức dậy sẽ không phải vội vàng để đi xe đến trường học, mà chỉ cần đeo chiếc kính lên, rồi bắt đầu buổi học. "Điều này làm trải nghiệm của người dùng mang tính chất rất tự nhiên hơn nhiều", ông Thắng nói.

Một nghiên cứu cũng cho thấy, khi tương tác về hình ảnh vật lý, âm thanh một cách sống đống thì con người sẽ dễ nhớ hơn. Vì vậy, có thể nói, thế giới metaverse giúp mọi người ghi nhớ ký ức về thế giới tốt hơn.

Còn theo bà Trần Khánh Vy, CEO Marvy AR/VR Productions, metaverse không chỉ có Facebook tham gia mà còn các ông lớn về công nghệ khác như Google, Apple, Samsung cũng đang chạy đua về phần cứng cho công nghệ AR/VR. Chỉ khi AR/VR được hoàn thiện hơn hiện nay, cùng với sự phát triển của mạng 5G trong thời gian tới, thì mới mở được "nút thắt" tạo ra một thế giới metaverse như trong tưởng tượng. 

"Bởi vì, AR/VR đóng vai trò hình thành nên thế giới "vũ trụ ảo" về mặt thị giác, làm cho mọi người thấy và cảm giác như sống trong đó. Còn công nghệ blockchain là cốt lõi trong việc hình thànhphân phối cơ sở dữ liệu bình đẳng cho những người người tham gia (decenteralize) và giao dịch", bà Vy nói.

Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng, trong tương lai, smartphone sẽ chỉ còn là quá khứ và bị thay thế bởi mắt kính AR. Khi đó, mọi người sẽ tương tác với nhau thông qua không gian thay vì màn hình điện thoại, giống như phim khoa học viễn tưởng mà vẫn hay xem. Nếu như kính AR là công nghệ của thời tương lai xa, thì kính VR sẽ là xu hướng của tương lai gần, mặc dù đến nay vẫn chưa có nhiều người sở hữu thiết bị VR vì vẫn nghĩ nó không quá cần thiết, cồng kềnh để trải nghiệm. Những nhược điểm đó sẽ được khắc phục và ngày càng nhiều ứng dụng VR giúp ích cho đời sống, cho giáo dục thay vì chi cho lĩnh vực game, giải trí. 

"Tôi tin rằng VR sẽ trở thành vật không thể thiếu trong giáo dục, khi các sinh viên có thể ngồi nhà, đeo kính VR là có thể đến trường học ở Mỹ", bà Vy chia sẻ.

Từ đó, bà Vy cho rằng, bức tranh đó không còn quá xa vời ở "thời tương lai" nữa, vì mọi điều kiện hiện tại đều đã sẵn sàng và có thể đáp ứng được. "Quan trọng là giáo dục ở Việt Nam hiện nay có thực sự quyết tâm và muốn đưa VR trở thành một công nghệ đột phá vào thực tế lĩnh vực này hay không", bà Vy nhận định.

Còn thầy Toán "triệu view" Nguyễn Tiến Đạt, sáng lập viên của Trung tâm luyện thi Đại Cồ Việt cho biết, nếu metaverse được áp dụng vào giáo dục thì nó sẽ là cuộc cuộc cách mạng, học sinh có thể học được từ những người giỏi nhất với chi phí thấp nhất. Thầy Đạt hy vọng 3-4 năm nữa, công nghệ VR sẽ được phổ biến ở Việt Nam với một bản nâng cấp tốt hơn, nhưng với giá thành rẻ để học sinh, phụ huynh có thể dễ dàng tiếp cận hơn. 

"Đồng thời, để học trực tuyến được hiệu quả, cần sớm đưa ra phương thức kết nối với phụ huynh ngay khi giáo viên đang dạy học, để giảm thiểu nỗi lo cho phụ huynh khi con học trên môi tường mạng", thầy Đạt nói.

Sẽ mất đi mối quan hệ, kỹ năng tiếp xúc nếu tiếp xúc metaverse quá sớm

Tuy nhiên, cũng theo ông Thức, metaverse cũng có một số khuyết điểm, cụ thể khi các em học sinh tham gia quá sớm, các em sẽ mất đi định danh của mình. Bởi vì, khi còn nhỏ, các em học sinh vẫn chưa định hình được tính cách, các mối quan hệ, cách tiếp xúc với những người xung quanh như thế nào. "Vì vậy, khi đưa các em lên môi trường ảo trên metaverse quá sớm, không có tương tác trong thế giới thực thì các em học sinh sẽ không học được các kỹ năng tiếp xúc cần phải có", ông Thức bày tỏ.

Do đó, ông Thức cho rằng, với một môi trường ảo và không có biên giới trong vấn đề ứng xử, metaverse phù hợp với những người có độ tuổi chín chắn nhất định, đã hình thành được nhân cách cũng như cách giao tiếp với xã hội.

Giảng viên Đại học Mỏ - Địa chất Nguyễn Thị Hiền, người vẫn được biết đến là "Cô giáo Toán TikTok" với hơn 1 triệu người theo dõi, cho rằng, những hạn chế trong việc học trực tuyến hiện nay sẽ được khắc phục trong thời gian tới với sự kết hợp của các chuyên gia công nghệ, thầy cô giáo am hiểu giáo dục và chuyên gia tâm lý. Mặc dù metaverse có thể giúp những học sinh nhút nhát trở nên tự tin hơn, dễ dàng hơn trong việc thể hiện bản thân mình. 

Mặc dù vậy, giảng viên Nguyễn Thị Hiền cho rằng, cần có một quy chuẩn để các em học sinh không thể hiện cá tính quá mạnh của mình cũng như cần nghiên cứu sẽ học những kiến thức gì để phù hợp với môi trường ảo. Qua đó tạo một "la bàn"đạo đức vừa phát triển kiến thức, nhân cách, vừa có thể định hướng cho các em học sinh. Để từ đó, học sinh có thể vừa học trực tuyến nhưng vẫn phát triển nhân cách.

Mặc dù công nghệ AR/VR đem lại nhiều giá trị tích cực, nhưng đứng từ góc độ giáo dục, ông Tâm cho rằng, nên cân bằng giữa việc đi học ngoài đời thực và việc đi học online, dù qua thế giới ảo hay Facebook, Zoom. Ngay trong đợt COVID-19, các bạn sinh viên ở ĐH Oxford cũng không muốn ngồi học ở nhà mà muốn đến trường, để có những trải nghiệm thực tế. 

"Dù công nghệ có tiến bộ đến đâu nhưng có nhiều thứ mà AR/VR không thể truyền tải được, độ phân giải màn hình có cao bao nhiêu đi chăng nữa cũng không thể giống như ở ngoài đời thực hay loa có xịn như thế nào thì cũng không thể bằng giọng của một người gặp trực tiếp bên ngoài", ông Tâm nhấn mạnh.

Như vậy, mặc dù tương lai của metaverse không thể cưỡng lại nhưng nó vẫn có những hạn chế nhất định, đặc biệt với các em học sinh nhỏ tuổi. Vì vậy, để không gây "nghiện" và ứng dụng hiệu quả metaverse thì cần phải cân bằng nó với thế giới thật, vì chỉ có tiếp xúc vật lý trực tiếp ngoài đời thực thì mới có những kỹ năng cần phải có như giao tiếp…/.