Mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe với fintech

Mở rộng khả năng tiếp cận các dịch vụ CSSK với fintech cho nhóm người dễ tổn thương

Theo Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), với chi phí y tế lớn, chỉ riêng khu vực Đông Nam Á, chi phí CSSK đã đẩy 65 triệu người vào cảnh nghèo cùng cực và chiếm 1/3 trường hợp nghèo mới hàng năm. Do đó, việc mở rộng khả năng tiếp cận các dịch vụ CSSK là một ưu tiên hàng đầu.

Tuy nhiên, trên thực tế việc đảm bảo cung cấp dịch vụ CSSK chất lượng với giá cả phải chăng cho tất cả mọi người là một thách thức lớn. Nhu cầu y tế và chi phí đã tăng mạnh cùng với sự gia tăng của nhiều loại bệnh tật trong những năm vừa qua. Tỷ lệ lạm phát y tế hiện ở mức 8%, so với mức lạm phát trung bình của hàng hóa và dịch vụ nói chung là 2%.

Việc tận dụng sự đổi mới của công nghệ tài chính là một trong những cách có thể giảm bớt gánh nặng tài chính và nâng cao khả năng tiếp cận các dịch vụ CSSK cho người dân, đặc biệt là nhóm dân số có thu nhập thấp và trung bình, đồng thời giúp cải thiện hệ thống và kết quả y tế.

Theo báo cáo "Tận dụng fintech để mở rộng y tế số ở Indonesia, Philippines và Singapore: Bài học cho châu Á - Thái Bình Dương", một cách tiếp cận tích hợp các dịch vụ tài chính số với các đổi mới y tế có thể giúp giải quyết các thách thức về khả năng chi trả, nâng cao chất lượng và khả năng tiếp cận dịch vụ CSSK. Đặc biệt, cách tiếp cận này "có thể hiệu quả trong việc giúp các nhóm dân số có thu nhập thấp và trung bình có thể dễ dàng tiếp cận được với dịch vụ CSSK hơn".

Số hóa có thể giúp làm giảm chi phí liên quan đến việc theo dõi và quản lý các khoản thanh toán dựa trên tiền mặt; đồng thời giúp tiết kiệm nguồn nhân lực và chi phí hành chính của các nhà cung cấp dịch vụ; đảm bảo hồ sơ tài chính minh bạch và cho phép dễ dàng tích hợp với các nền tảng kỹ thuật số khác; đồng thời hồ sơ điện tử cũng làm giảm khả năng gian lận hoặc lạm dụng.

Trong những năm gần đây, các dịch vụ tài chính số đã giúp mang lại khả năng tiếp cận tài chính quan trọng cho các nhóm dân cư không có tài khoản ngân hàng hoặc những người vì lý do nào đó mà không thể tiếp cận với các dịch vụ tài chính phổ thông.

Mobile money, ví điện tử và chuyển khoản ngang hàng được sử dụng để chuyển và quản lý tiền giúp người bệnh có thể thanh toán các chi phí chăm sóc lâm sàng, phí bảo hiểm và các sản phẩm CSSK một cách dễ dàng và tiện lợi. Bệnh nhân thậm chí có thể kết hợp thanh toán số với các sản phẩm tiết kiệm và cho vay.

Việc áp dụng mô hình "Fintech for Health" có thể cho phép người bệnh tiếp cận được các nguồn tài chính, thông tin và dịch vụ CSSK hợp lý, cũng như cải thiện hiệu quả hoạt động tổng thể của hệ thống y tế. Tuy nhiên, báo cáo của ADB cũng nêu rõ với cách tiếp cận như vậy cần phải có nền tảng là các quy định và chính sách rõ ràng, có thể thực thi được; kết nối số công bằng và trưởng thành; cùng một hệ sinh thái đổi mới đang phát triển mạnh.

Giải pháp fintech cho lĩnh vực CSSK

Theo ADB, các công nghệ dịch vụ tài chính số quan trọng có thể mang lại lợi ích cho bệnh nhân, người thanh toán và cả nhà cung cấp dịch vụ.

Các giải pháp cho bệnh nhân

Các công nghệ dịch vụ tài chính dành cho bệnh nhân bao gồm tiết kiệm điện tử, vay tiền trực tuyến, bảo hiểm số hoặc công nghệ bảo hiểm (insurtech) và huy động vốn từ cộng đồng. Theo đó, tài khoản tiết kiệm điện tử giúp đơn giản hóa việc quản lý và chi tiêu tiết kiệm. Ở một số quốc gia, tài khoản tiết kiệm y tế đã đóng vai trò như một công cụ tài chính y tế đơn giản, dễ sử dụng giúp người dùng luôn có sẵn một khoản tiền để có thể chi trả chi phí y tế một cách nhanh chóng khi cần.

Với các dịch vụ tín dụng và vay tiền trực tuyến, công ty nền tảng chấp nhận rủi ro cho vay tiêu dùng ngang hàng, qua đó nền tảng sẽ kết nối người cho vay và người tiêu dùng. Kết hợp với chấm điểm rủi ro, có đạo đức, các giải pháp cho vay qua nền tảng trực tuyến chi phí thấp cung cấp cho những bệnh nhân không có tài khoản ngân hàng hoặc những người không thể tiếp cận được với các dịch vụ tài chính phổ thông một nguồn tiền đáng tin cậy, minh bạch để chi trả cho việc CSSK đột xuất hoặc tốn kém.

Trong khi đó, bảo hiểm số hoặc Insurtech là một nhánh nhỏ hơn của fintech, hướng người dùng đến việc sử dụng công nghệ nhằm đơn giản hóa việc mua và thanh toán bảo hiểm. Nền tảng Insurtech cho phép bệnh nhân đưa ra quyết định sáng suốt, xác định tính đủ điều kiện của họ và đăng ký trực tuyến, đồng thời cho phép các công ty tạo các kế hoạch bảo hiểm phù hợp với từng đối tượng mục tiêu.

Huy động vốn cộng đồng dựa trên đóng góp bao gồm các nền tảng mà qua đó các nhà tài trợ cung cấp hỗ trợ tài chính trực tiếp cho bệnh nhân để trang trải chi phí CSSK. Các chiến dịch huy động vốn từ cộng đồng thường sử dụng các nền tảng mạng xã hội để kêu gọi quyên góp và có thể được kết hợp với bảo hiểm ngang hàng để có phạm vi tiếp cận lớn hơn.

Các giải pháp cho người thanh toán

Đối với người thanh toán, bao gồm cả nhà cung cấp bảo hiểm công và tư, sử dụng công nghệ số để tối ưu hóa việc phân bổ và sử dụng các nguồn lực, mang lại hiệu quả, giảm chi phí nhân lực đáng kể và đơn giản hóa các quy trình quản trị truyền thống.

Thông qua số hóa, người thanh toán có thể hợp lý hóa các quy trình, nắm bắt và phân tích dữ liệu để hiểu rõ hơn về các cơ hội tiết kiệm chi phí, từ đó có thể giảm chi phí cho bệnh nhân.

Bên cạnh đó, nền tảng Insurtech cũng có thể hỗ trợ bên thanh toán cải thiện cách thức hoạt động của các chương trình bảo hiểm công và tư. Các công ty bảo hiểm quốc gia có thể sử dụng quy trình xử lý yêu cầu tự động và giảm thiểu cơ hội xảy ra sai sót của con người, tiết kiệm chi phí cho nhân viên và đảm bảo các khoản thanh toán được thực hiện đúng hạn cho các nhà cung cấp cũng như bệnh nhân.

Ngoài ra, thông qua các công nghệ nhận dạng kỹ thuật số và phát hiện gian lận, các nền tảng có thể cung cấp khả năng thanh toán và trao đổi thông tin tốt hơn giữa người thanh toán, nhà cung cấp và công ty bảo hiểm, do đó tăng tính minh bạch và sự hài lòng tổng thể đối với các chương trình bảo hiểm.

Đối với các nhà cung cấp dịch vụ CSSK

Đối với các nhà cung cấp dịch vụ CSSK, cho dù là các phòng khám nhỏ hay các bệnh viện lớn, luôn tìm cách cân bằng việc cung cấp dịch vụ chăm sóc chất lượng cao cho bệnh nhân trong khi vẫn đảm bảo hoạt động bền vững về tài chính. Tuy nhiên, các nhà cung cấp dịch vụ cũng thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng để nâng cấp cơ sở vật chất, vốn lưu động và mua thiết bị mới.

Cho vay tự động qua các nền tảng số có thể hỗ trợ cho các nhà cung cấp dịch vụ những khoản tiền vốn để đầu tư vào việc nâng cao chất lượng dịch vụ, trả lương cho nhân viên và đảm bảo rằng các loại thuốc thiết yếu luôn có sẵn trong kho.

Ngoài ra, các nhà cung cấp cũng có thể sử dụng các nền tảng quản lý tài chính doanh nghiệp, chẳng hạn như hóa đơn điện tử, thanh toán số và các nền tảng kinh doanh thông minh, mang lại hiệu quả cao, minh bạch. Các nền tảng này làm giảm bớt gánh nặng hành chính đối với các khoản thanh toán và kế toán dựa trên tiền mặt, đảm bảo giảm thất thoát tài chính, theo dõi được các khoản thanh toán và cải thiện khả năng hiển thị về hiệu suất kinh doanh. Từ đó, kết quả tiết kiệm chi phí có thể được đầu tư vào việc cung cấp các dịch vụ CSSK, do đó nâng cao chất lượng và năng lực chăm sóc.

Một số khuyến nghị về áp dụng fintech trong lĩnh vực CSSK

Để có thể tận dụng các cơ hội của fintech cho lĩnh vực y tế, CSSK, ADB đã đưa ra một số khuyến nghị cụ thể sau.

Tạo cơ chế chính sách cho một môi trường pháp lý mạnh mẽ cho phép đổi mới

Các quy định rõ ràng và được thực thi mạnh mẽ vẫn là nền tảng của sự đổi mới. Để có thể triển khai hiệu quả mô hình "Fintech for Health", đặc biệt là hướng tới các mô hình tích hợp cao như trao đổi dữ liệu y tế quốc gia và ví sức khỏe điện tử, các chính phủ cần phải đánh giá những lỗ hổng tiềm ẩn trong môi trường pháp lý hiện tại.

Việc xác định những lỗ hổng này, đặc biệt là những lỗ hổng xung quanh vấn đề bảo vệ người tiêu dùng, an ninh mạng, bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư, có thể tạo ra những cơ hội hợp tác và cùng đầu tư minh bạch với khu vực tư nhân. Điều này có thể thúc đẩy sự trưởng thành về kỹ thuật số đồng thời đảm bảo rằng hệ sinh thái đổi mới rộng lớn hơn sẽ thúc đẩy các cam kết bao phủ sức khỏe toàn dân.

Đầu tư vào kết nối di động công bằng

Để đảm bảo rằng lợi ích của nền kinh tế số là sẵn có cho tất cả mọi người, bao gồm cả lợi ích của cách tiếp cận "Fintech for Health", các chính phủ phải đầu tư thỏa đáng vào cơ sở hạ tầng và kết nối công nghệ thông tin và truyền thông. Trên thực tế, để đạt được các mục tiêu phát triển về bao gồm tài chính và bao phủ sức khỏe toàn dân, người dân phải được kết nối kỹ thuật số và hiểu về kỹ thuật số.

Thúc đẩy các mối quan hệ hợp tác liên ngành

Các chính phủ có thể tạo ra các cơ chế quản lý thử nghiệm (Regulatory sandbox) để khuyến khích các hệ thống CSSK cộng đồng và các chương trình bảo hiểm quốc gia hợp tác với khu vực tư nhân để: áp dụng thanh toán số, công nghệ doanh nghiệp và công nghệ bảo hiểm; hỗ trợ phát triển ví sức khỏe điện tử, các mô hình cho vay qua các nền tảng kỹ thuật số có đạo đức và các công cụ quản lý tài chính cá nhân.

Bên cạnh đó, các chính phủ cũng có thể khuyến khích các hệ thống y tế và các chương trình bảo hiểm quốc gia tích hợp thanh toán số, ID kỹ thuật số và công nghệ doanh nghiệp để phát hiện gian lận, nâng cao hiệu quả hoạt động và cải thiện sự hài lòng của bệnh nhân.

Đồng thời, có thể kích hoạt cách tiếp cận dựa trên hệ sinh thái để cung cấp dịch vụ CSSK với việc tích hợp thông tin y tế, tài chính y tế. Các cơ quan nhà nước và tư nhân có thể hợp tác với các doanh nghiệp xã hội hoặc tập đoàn để phát triển, thử nghiệm và mở rộng các mô hình trên toàn quốc.

Áp dụng lăng kính công bằng cho các nhóm dễ bị tổn thương

Các đổi mới nên tích hợp một cách có chủ ý cách tiếp cận toàn diện đối với các nhóm dân cư không được phục vụ và dễ bị tổn thương, chẳng hạn như người di cư, dân tộc thiểu số và phụ nữ. Cụ thể, phụ nữ đại diện cho 56% số người trưởng thành không có tài khoản ngân hàng trên toàn cầu. Hòa nhập giới trong các dịch vụ tài chính và CSSK có thể giúp phụ nữ thoát nghèo.

Do đó, các chính phủ cần áp dụng lăng kính công bằng đối với các khoản đầu tư vào công nghệ số và đổi mới, có thể là các trung tâm đổi mới nhắm mục tiêu đến các nhóm dân cư chưa được phục vụ.

Đầu tư vào các cơ hội thị trường fintech for health

Các công ty fintech không có kinh nghiệm trước đó trong lĩnh vực CSSK có thể thuê một đội ngũ có chuyên môn về CSSK và bảo hiểm để thúc đẩy chiến lược Fintech for Health.

Ngành công nghiệp CSSK được quy định nghiêm ngặt. Do đó, những công ty fintech có thể thành công trong thị trường CSSK nếu họ hiểu rõ luật riêng tư và bảo mật dữ liệu bệnh nhân cụ thể cùng với các quy định và hướng dẫn về lĩnh vực y tế số và CSSK từ xa.

Trong khi đó, các tổ chức y tế số có thể hỗ trợ các sản phẩm và dịch vụ ngày càng toàn diện bằng cách tích hợp các tùy chọn thanh toán số và hợp tác với các công ty dịch vụ tài chính để cung cấp các mô hình hỗ trợ sáng tạo, bao gồm tiết kiệm, cho vay và bảo hiểm. Trong xu thế công nghệ phát triển, thói quen tiêu dùng cũng thay đổi, bệnh nhân không chỉ muốn lựa chọn dịch vụ chăm sóc tốt mà đôi khi họ còn muốn tối ưu cả cách họ chi trả.

Phương pháp tiếp cận "fintech for health" là cân bằng giữa mục tiêu doanh nghiệp và mục tiêu phát triển để đạt được mức độ bao phủ sức khỏe toàn dân cho tất cả mọi người. Do đó, chính phủ, các công ty fintech, các công ty khởi nghiệp về y tế số, các tổ chức viễn thông và tài chính, các nhà đầu tư và các đối tác phát triển có thể hợp tác cùng nhau để tạo ra một môi trường thuận lợi cho hệ sinh thái y tế số đặt nhu cầu của bệnh nhân vào trung tâm của sự đổi mới./.