Mỹ công bố các tiêu chuẩn mới cho mạng lưới sạc xe điện quốc gia

Sạc xe điện hướng tới mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050

Trong bối cảnh nguồn năng lượng hóa thạch (dầu mỏ, than đá) đang dần cạn kiệt, môi trường đang ngày một ô nhiễm hơn do phát thải từ phương tiện giao thông chủ yếu từ ô tô chạy bằng xăng cùng các hiện tượng biến đổi khí hậu đang gia tăng trên toàn cầu thì xe điện ngày càng chiếm ưu thế và vị trí trong tương lai.

Ngày 15/2/2023, chính quyền Tổng thống Mỹ đã công bố loạt chiến lược mới nhất nhằm xây dựng một mạng lưới sạc xe điện quốc gia sạch, an toàn, thuận tiện, tin cậy và được sản xuất tại Mỹ. Chiến lược mới sẽ giúp Mỹ đáp ứng được các mục tiêu trong việc đối phó với khủng hoảng khí hậu, hướng tới mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 bằng cách xây dựng một mạng lưới quốc gia gồm 500.000 bộ sạc xe điện dọc theo các đường cao tốc của Mỹ và các địa điểm công cộng. Đồng thời, chính phủ Mỹ cũng xác dịnh doanh số thu về từ xe điện phải chiếm ít nhất 50% doanh số bán xe mới vào năm 2030.

Song song với đó, trong thời gian qua, chính phủ Mỹ cũng ban hành nhiều chính sách hỗ trợ hoạt động này. Luật Cơ sở hạ tầng lưỡng đảng (Bipartisan Infrastructure Law) của Tổng thống Mỹ đầu tư 7,5 tỷ USD vào sạc xe điện, 10 tỷ USD vào giao thông sạch và hơn 7 tỷ USD vào pin, vật liệu quan trọng của xe điện. Đạo luật Giảm lạm phát (Inflation Reduction Act) đã được ban hành nhằm thúc đẩy đầu tư cho năng lượng sạch, đẩy nhanh quá trình điện hóa trong lĩnh vực sản xuất ô tô như: hỗ trợ sản xuất pin tiên tiến; hỗ trợ các khoản tín dụng thuế mới, mở rộng cho xe điện và lắp đặt cơ sở hạ tầng sạc; hỗ trợ thiết kế sáng kiến liên bang để thúc đẩy sản xuất trong nước và xây dựng mạng lưới quốc gia sạc xe điện. Đạo luật “Build America, Buy America” sẽ giúp hồi sinh các cơ sở sản xuất thiết bị sạc EV của Mỹ, thúc đẩy sản xuất trong nước.

Cách tiếp cận theo từng giai đoạn của Đạo luật này sẽ khuyến khích các công ty đầu tư vào sản xuất linh kiện sạc xe điện trong nước, định vị người lao động và doanh nghiệp (DN) Mỹ trong vị trí dẫn đầu toàn cầu về công nghệ của người Mỹ. Bộ Năng lượng tài trợ 7,4 triệu USD cho 7 dự án phát triển các cơ sở hạ tầng hành lang hydro và sạc xe điện hạng trung và hạng nặng phục vụ hàng triệu người Mỹ ở 23 tiểu bang. Cục quản lý đường cao tốc liên bang công bố Chương trình tài trợ 2,5 tỷ USD trong thời gian 5 năm nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng sạc và nạp nhiên liệu. Trong đó, vòng tài trợ đầu tiên trị giá 700 triệu USD dành cho các tiểu bang, địa phương, bộ lạc, vùng lãnh thổ và cơ quan công quyền để triển khai cơ sở hạ tầng nạp nhiên liệu thay thế và sạc truy cập ở các địa điểm công cộng như trường học, cửa hàng tạp hóa, công viên, thư viện, khu chung cư …

Trước đây, các tiêu chuẩn toàn diện đối với việc lắp đặt, vận hành hoặc bảo trì trạm sạc xe điện và đặc thù giữa các trạm xe điện trong các lĩnh vực chính chưa được Mỹ quy định như loại trình kết nối, phương thức thanh toán, quyền riêng tư dữ liệu, tốc độ của bộ sạc, độ tin cậy và trải nghiệm của người dùng tổng thể. Vì vậy, tiêu chuẩn mới cho mạng lưới sạc xe điện quốc gia của Cục quản lý đường cao tốc Liên bang Mỹ hứa hẹn sẽ khắc phục các tồn tại nêu trên. Cụ thể, các tiêu chuẩn quy định sẽ đảm bảo:

- Địa điểm sạc đáng tin cậy, đảm bảo đầy đủ các loại phích cắm, mức điện năng nhất quán và số lượng bộ sạc tối thiểu có khả năng hỗ trợ nhu cầu sạc nhanh của lái xe.

- Thông tin vị trí, giá cả, địa điểm sạc dễ dàng tìm kiếm, tra cứu thông qua dữ liệu truy cập công khai như ứng dụng bản đồ.

- Lái xe có thể sử dụng mạng bất kể khi lái loại xe nào và ở tiểu bang nào của Mỹ.

- Lái xe không phải sử dụng nhiều ứng dụng và tài khoản để sạc xe điện thông qua việc yêu cầu một phương pháp nhận dạng duy nhất hoạt động trên tất cả các bộ sạc.

- Địa điểm sạc hỗ trợ tốt nhất nhu cầu của lái xe trong tương lai như yêu cầu khả năng tương thích với các khả năng hướng tới tương lai như cắm và sạc.

- Trạm sạc EV được bảo dưỡng tốt nhờ nguồn nhân lực chất lượng được đào tạo, cấp chứng chỉ từ các Chương trình học việc, Chương trình đào tạo cơ sở hạ tầng xe điện, Chương trình thách thức đường ống nhân tài, Chương trình Hội anh em công nhân điện quốc tế…

- Tiêu chuẩn mới cũng đảm bảo việc tạo ra việc làm có thu nhập cao cho người dân.

Nhằm đẩy nhanh hơn nữa việc xây dựng mạng lưới sạc xe điện quốc gia, thực hiện chiến lược của Chính phủ, các công ty, tập đoàn lớn ở Mỹ đã công bố các cam kết, kế hoạch bổ sung hơn 100.000 điểm sạc công cộng cho tất cả các xe điện thông qua việc sử dụng quỹ tư nhân kết hợp với quỹ liên bang, tiêu biểu như:

Lần đầu tiên, công ty Tesla sẽ mở một phần mạng lưới sạc siêu tốc và sạc đích cho các xe điện không phải của Tesla. Công ty sẽ cung cấp ít nhất 7.500 điểm sạc cho tất cả các xe điện vào cuối năm 2024, bao gồm ít nhất 3.500 điểm sạc siêu tốc 250 kW dọc theo các hành lang đường cao tốc và các điểm sạc đích cấp 2 tại các khách sạn, nhà hàng ở cả thành thị, nông thôn.

Các công ty Pilot Company, General Motors và EVgo đã hợp tác để xây dựng mạng lưới 2.000 bộ sạc nhanh xe điện công suất cao 350 kW tại các trung tâm du lịch Pilot và Flying J dọc theo các đường cao tốc của Mỹ. Các công ty đã thông báo về thông tin của hơn 200 điểm sạc đầu tiên trong mạng lưới này dự kiến sử dụng ngay trong năm 2023.

Công ty General Motors đã hợp tác với Công ty FLO công bố kế hoạch lắp đặt 40.000 bộ sạc xe điện cấp 2 tại cộng đồng vào năm 2026.

Công ty Francis Energy mở rộng địa bàn lắp đặt sạc xe điện sang 40 tiểu bang vào năm 2023, với kế hoạch lắp đặt 50.000 cổng sạc EV vào năm 2030 với sự hợp tác của các thành phố, đại lý ô tô, Tribal Nations và các doanh nghiệp tư nhân.

Các công ty Mercedes-Benz, ChargePoint và MN8 Energy đã công bố quan hệ đối tác để triển khai hơn 400 trung tâm sạc với hơn 2.500 cổng sạc nhanh trực tiếp trên khắp Hoa Kỳ và Canada.

Đáp ứng yêu cầu được sản xuất tại Mỹ “Made in America”

Tuy nhiên, chiến lược mới về mạng lưới sạc xe điện quốc gia cũng yêu cầu tất cả các bộ sạc xe điện được tài trợ từ Chính phủ phải đáp ứng yêu cầu được sản xuất tại Mỹ “Made in America”. Điều đó có nghĩa là quá trình lắp ráp cuối cùng và tất cả quy trình sản xuất đối với bất kỳ vỏ hoặc vỏ bộ sạc bằng sắt hoặc thép đều phải thực hiện ở Mỹ. Dự kiến đến tháng 7/2024, ít nhất 55% chi phí của tất cả các bộ phận xe điện cũng phải được sản xuất ở trong nước.

Các cơ quan liên bang và tiểu bang Mỹ đang xây dựng các quy trình để thực hiện và theo dõi các yêu cầu “Made in America” nhằm đảm bảo rằng các dự án cơ sở hạ tầng do liên bang tài trợ cũng phải sử dụng nguồn vật liệu đầu vào (sắt, thép, vật liệu xây dựng…) và các sản phẩm do Hoa Kỳ sản xuất.

Kể từ khi Tổng thống Joe Biden lên nhậm chức, với khoản đầu tư kỷ lục của liên bang, doanh số bán xe điện đã tăng gấp 3 lần và số cổng sạc công khai đã tăng ít nhất 40%, hiện có khoảng hơn 3 triệu xe điện đang lưu thông và hơn 130.000 bộ sạc công cộng trên toàn liên bang. Bên cạnh kinh phí liên bang chi cho các sản phẩm được sản xuất và có nguồn gốc tại Mỹ, các công ty đã công bố hơn 100 tỷ USD đầu tư vào sản xuất xe điện, pin và bộ sạc.

Một báo cáo gần đây của Mỹ cho thấy đầu tư của khu vực tư nhân vào xe điện và cơ sở hạ tầng liên quan ở Mỹ hiện đang lần đầu tiên vượt qua Trung Quốc và các quốc gia khác. Ba năm trước, có rất ít dấu ấn của người Mỹ trong ngành công nghiệp sạc xe điện tiên tiến. Giờ đây, các nhà sản xuất Hoa Kỳ đang tích cực đầu tư để thành lập trụ sở, cơ sở hoặc dây chuyền sản xuất mới nhằm chế tạo bộ sạc xe điện thế hệ tiếp theo tại Hoa Kỳ như: Tritium DCFC Limited, Electrify America, Siemens, Tập đoàn Volkswagen, ChargePoint, Wallbox, SK Signet, ADS-Tec Energy, EVBox, FreeWire, ABB E-Mobility, EverCharge, Lincoln Electric, FLO, EdgeEnergy, Blink…

Việc xây dựng cơ sở hạ tầng sạc và pin xe điện được đánh giá là một trong những điều kiện quan trọng để xe điện có thể hoạt động hiệu quả. Mỹ đã chủ động trong việc công bố và triển khai một loạt các hoạt động, chiến lược để giải quyết vấn đề trọng tâm của quốc gia, khắc phục được tình trạng khủng hoảng thiếu nguồn cung điện mà một số quốc gia gặp phải khi phát triển không đồng bộ hệ thống xe điện như hiện nay.

------

(1) Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ, Bộ KH&CN

(2) Bộ KH&CN