Nền tảng y tế số - Giải pháp hiệu quả cho chăm sóc y tế toàn dân

Tuy tuổi thọ bình quân của người Việt Nam đã tăng cao nhưng số năm sống khỏe mạnh lại khá thấp, mỗi người dân có tới 12 năm ốm đau. Đặc biệt, trung bình mỗi người cao tuổi có trên 2,6 bệnh. Bệnh tật ở người cao tuổi nước ta hiện nay với xu hướng bệnh tật kép, xu hướng bệnh tật chuyển từ lây nhiễm sang không lây nhiễm và mãn tính, dẫn tới chi phí chăm sóc cao, cần các ứng dụng hỗ trợ thăm khám từ xa, tiết kiệm các chi phí đi lại, hoặc tác động xấu của việc phát hiện và điều trị muộn gây bệnh nặng, tốn kém (Số liệu do Viettel cung cấp).

Năm 2012, Việt Nam đã phê chuẩn Kế hoạch tổng thể về Bảo hiểm y tế toàn dân để đạt tỷ lệ bao phủ 95% dân số vào năm 2025. Việt Nam cũng thừa nhận sức mạnh của mô hình đối tác công tư cùng với các mối quan hệ hợp tác song phương và đa phương truyền thống để đạt được mục tiêu chăm sóc y tế toàn dân vào năm 2030 thông qua tăng cường hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu. Do đó, theo "Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030", y tế là một trong 8 ngành, lĩnh vực được ưu tiên chuyển đổi số.

Chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế sẽ tập trung vào các nhiệm vụ như: Phát triển nền tảng hỗ trợ khám, chữa bệnh từ xa để hỗ trợ người dân được khám, chữa bệnh từ xa, giúp giảm tải các cơ sở y tế, hạn chế tiếp xúc đông người, giảm nguy cơ lây nhiễm chéo; 100% các cơ sở y tế có bộ phận khám chữa bệnh từ xa; thúc đẩy chuyển đổi số ngành y tế; Xây dựng hệ thống chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh dựa trên các công nghệ số; ứng dụng công nghệ số toàn diện tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh góp phần cải cách hành chính, giảm tải bệnh viện, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, sử dụng hồ sơ bệnh án điện tử tiến tới không sử dụng bệnh án giấy, thanh toán viện phí, hình thành các bệnh viện thông minh; Xây dựng nền tảng quản trị y tế thông minh dựa trên công nghệ số, tích hợp thông tin, dữ liệu, hình thành cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế.

Việt Nam sẽ thử nghiệm sáng kiến "Mỗi người dân có một bác sĩ riêng" với mục tiêu mỗi người có một hồ sơ số về sức khỏe cá nhân, trên cơ sở đó được bác sĩ tư vấn, chăm sóc như là bác sĩ riêng, hình thành hệ thống chăm sóc y tế số hoàn chỉnh từ khâu chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng đến điều trị. Đồng thời, Chính phủ đang xây dựng hành lang pháp lý cho khám chữa bệnh từ xa và đơn thuốc điện tử nhằm bảo đảm người dân có thể tiếp xúc bác sỹ nhanh, hiệu quả, giảm chi phí và thời gian vận chuyển bệnh nhân.

Những nền tảng y tế số khá quen thuộc ở các quốc gia phát triển, tuy nhiên nó lại mới mẻ đối với những quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Để có cái nhìn rõ ràng hơn về các nền tảng số ứng dụng vào lĩnh vực y tế sẽ mang lại hiệu quả thực tế như thế nào, Tạp chí Thông tin và Truyền thông đã có cuộc trao đổi với ông Lê Ngọc Hải - Giám đốc Doctor Anywhere Việt Nam về vấn đề này.

Phóng viên (PV): Xin ông cho biết đôi nét về công nghệ và quá trình xây dựng nền tảng Doctor Anywhere cũng như các khả năng mà nền tảng này có thể triển khai mở rộng?

Ông Lê Ngọc Hải: Nền tảng Doctor Anywhere (DA) hiện nay bắt nguồn từ Singapore - nơi mà ứng dụng này đã vượt lên trở thành ứng dụng chăm sóc sức khỏe trực tuyến được tin dùng số 1. Chính vì thế, ngay từ khi về Việt Nam vào nửa cuối 2019, Doctor Anywhere đã hướng tới mục tiêu trở thành một "siêu ứng dụng" - nơi bạn có thể tìm thấy giải pháp cho mọi vấn đề sức khỏe thông qua xây dựng hệ sinh thái y tế kết nối tất cả các dịch vụ như: bệnh viện, phòng khám, nhà thuốc, bảo hiểm, hệ thống theo dõi hồ sơ y tế theo thời gian thực, v.v.. Nói theo cách khác, Doctor Anywhere được xây dựng theo hướng mở, qua đó có thể kết nối dễ dàng với những bên cung cấp dịch vụ khác.

Về công tác đảm bảo an toàn thông tin, Doctor Anywhere luôn đáp ứng các tiêu chuẩn bảo mật cao nhất trong vấn đề lưu trữ và bảo mật hồ sơ y tế: ngoài người sử dụng trực tiếp - tất cả các bên thứ 3 kể cả bác sĩ đều cần có sự đồng ý của người dùng trước khi được quyền truy cập, đảm bảo hồ sơ của người dùng được bảo vệ một cách an toàn.

PV: Doctor Anywhere hiện tại đã có những đối tác nào trong hệ sinh thái của mình (bệnh viện, bác sỹ, nhà thuốc...)? Nền tảng này đã kết nối được với hệ thống thông tin y tế của Bộ Y tế chưa và kết nối ở mức độ nào?

Ông Lê Ngọc Hải: DA không ngừng mở rộng mạng lưới liên kết. Tính đến thời điểm hiện tại, DA đã liên kết được với gần 100 Bệnh viện, phòng khám và các cơ sở y tế tư nhân; 50 Nhà thuốc; 100 bác sĩ thuộc 4 chuyên khoa: Nội tổng quát, Dinh dưỡng, Tai mũi họng và Nhi khoa đến từ các bệnh viện uy tín hàng đầu Việt Nam để luôn sẵn sàng đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe người dùng mọi lúc - mọi nơi. Theo kế hoạch, dự kiến trong năm 2020, Doctor Anywhere sẽ mở rộng mạng lưới liên kết với bệnh viện công, hệ thống thông tin của Bộ Y tế cũng như mở thêm 2 chuyên khoa là Tâm lý và Tư vấn thẩm mỹ.

Ngoài ra, DA cũng ký kết với nhiều đối tác, mỗi đối tác đều nhằm giải quyết một vấn đề của dịch vụ chăm sóc sức khỏe, nhằm đem lại trải nghiệm chăm sóc sức khỏe tối ưu nhất. Ví dụ, chúng tôi ký kết với Bảo hiểm Bảo Minh để chăm sóc sức khỏe cho nhóm khách hàng có bảo hiểm, ký kết với ViettelPay để người dùng dễ dàng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe hơn thông qua mạng lưới hơn 200.000 điểm giao dịch trên toàn quốc, v.v..

Tất nhiên, DA cũng tự phát triển những yếu tố nội tại. Hiện DA đã có 2 phòng khám, 5 nhà thuốc tại hai thành phố chính là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Đội ngũ DA không ngừng nỗ lực để phát triển và còn rất nhiều kế hoạch trong thời gian sắp tới muốn sớm được giới thiệu đến người dùng.

PV: Mức độ kết nối liên thông trong hệ sinh thái nêu trên hiện nay như thế nào?

Ông Lê Ngọc Hải: Tính riêng trong nền tảng thăm khám trực tuyến của Doctor Anywhere, thời gian kết nối giữa bệnh nhân và người dùng trung bình là dưới 2 phút. Nghĩa là trong vòng 2 phút chờ đợi, người bệnh đã có thể gặp bác sĩ, nhận tư vấn, đơn thuốc cũng như các chỉ định cận lâm sàng khác gần như ngay sau khi kết thúc phiên thăm khám. Với dịch vụ giao thuốc, Doctor Anywhere đảm bảo khách hàng được nhận thuốc chậm nhất trong vòng 3 tiếng kể từ khi có đơn. Đây là những con số thống kê thực tế trong hơn 1 năm triển khai qua.

Với các dịch vụ khác, như đề cập ở trên, nhờ vào lợi thế mạng lưới liên kết y tế rộng khắp, Doctor Anywhere luôn phối hợp chặt chẽ để hỗ trợ bệnh nhân kịp thời. Ngay sau khi nhận được sự đồng ý tham gia dịch vụ từ phía người dùng, đội ngũ Hỗ trợ khách hàng sẽ liên hệ với các bên liên kết để book lịch trước để đảm bảo khách hàng của Doctor Anywhere có trải nghiệm thăm khám tối ưu nhất từ A đến Z.

Hiện tại trung bình mỗi ngày Doctor Anywhere thực hiện khoảng 60 cuộc tư vấn qua ứng dụng. Trong thời gian tới, chúng tôi mong muốn con số này có thể ngày một gia tăng và đạt tăng trưởng 100% về số lượt tư vấn trong ngày trong vòng một năm tới.

PV: Nền tảng này đã và sẽ có tác động như thế nào tới hoạt động chăm sóc sức khỏe của người dân?

Ông Lê Ngọc Hải: Chúng tôi đã và đang nỗ lực để thay đổi hành vi của người dùng Việt Nam trong việc thăm khám sức khỏe ban đầu. Việt Nam là một trong những nền kinh tế đang phát triển nhanh nhất với rất nhiều điều kiện "số hóa" thuận lợi để các công ty y tế công nghệ khai thác. Tuy nhiên, bài toán làm sao để người dùng hiểu về lợi ích thật sự của chăm sóc sức khỏe từ xa, của chăm sóc sức khỏe ban đầu chưa bao giờ dễ giải quyết. Người dùng Việt Nam đã quen với việc "để kệ cho bệnh tự khỏi", hay thậm chí là ra thẳng nhà thuốc mua kháng sinh về uống, chỉ bệnh nặng mới có nhu cầu đến bệnh viện thăm khám.

Đỉnh điểm dịch COVID-19 vào tháng 3, tháng 4 vừa qua như một nốt lặng để ta nhìn lại toàn cảnh bức tranh y tế mà trong đó, y tế số nổi lên là một mảng sáng. Chính vì thế, tôi tin rằng có lẽ ngành chăm sóc sức khỏe truyền thống cũng đã suy nghĩ lại về mô hình kinh doanh, giảm sự phụ thuộc vào các kênh trực tiếp và dần dần tiến hành số hóa. Mô hình của không chỉ Doctor Anywhere mà của các bên chăm sóc sức khỏe trực tuyến khác sẽ được người dân cũng như các cơ quan quản lý thấu hiểu, khai thác để giải quyết, cải thiện các vấn đề về y tế, sức khỏe.

PV: Được biết Doctor Anywhere đã liên kết với đối tác Viettel trong mảng thanh toán số, ông có thể chia sẻ về hiệu quả đánh giá bước đầu ra sao?

Ông Lê Ngọc Hải: Như đề cập phía trên, Doctor Anywhere và ViettelPay đã ký kết thỏa thuận hợp tác vào cuối năm 2019, thông qua đó người dùng có thể dễ dàng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe hơn thông qua mạng lưới hơn 200.000 điểm giao dịch của ViettelPay trên toàn quốc, v.v..

Hiện nay, Doctor Anywhere và Viettelpay đã bước đầu thành công trong việc hợp tác cung cấp dịch vụ y tế cho khách hàng Viettelpay bằng những con số doanh thu đáng khích lệ.

Trong thời gian tới, người dùng Viettelpay nói riêng và người dùng trên khắp cả nước nói chung sẽ được trải nghiệm nhiều tiện ích mới được đem lại thông qua việc hợp tác này, trong đó bao gồm dịch vụ tư vấn bác sĩ trực tiếp trên ứng dụng Viettelpay. Đây là một bước nhảy mới giúp Doctor Anywhere có thể tiếp cận được khách hàng tại mọi miền tổ quốc và ngược lại.

PV: Ông cho biết tầm nhìn tương lai của Doctor Anywhere như thế nào?

Ông Lê Ngọc Hải: Chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục tối ưu hóa song song với việc đa dạng hóa các hạng mục dịch vụ và hy vọng là mở rộng phạm vi hoạt động trên khắp Việt Nam. Chúng tôi vẫn sẽ hướng đến giải quyết các vấn đề mà Doctor Anywhere quan sát thấy trong ngành công nghiệp chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam.

Ngoài ra, Doctor Anywhere mong muốn có thể tham gia thảo luận với các bệnh viện công ở Việt Nam - các địa chỉ thường xuyên chịu tình trạng quá tải để thực hiện dự án thí điểm, tích hợp ứng dụng Doctor Anywhere vào hệ thống vận hành nhằm phân loại và sàng lọc bệnh nhân tốt hơn trước khi họ đến thăm khám trực tiếp tại bệnh viện và cung cấp cho bệnh nhân dịch vụ chăm sóc y tế từ xa thông qua video thoại để bệnh nhân, đặc biệt là những người ở vùng sâu vùng xa không còn cần di chuyển cả trăm km để tái khám hay để thăm khám những vấn đề hoàn toàn có thể xử lý qua điện thoại.

Xin chân thành cảm ơn những chia sẻ của Ông!

(Bài đăng tạp chí in TT&TT Số 7+8 Tháng 8/2020)