Ngân hàng Phát triển Việt Nam: Nỗ lực thực hiện sứ mệnh kiến tạo động lực phát triển của nền kinh tế

Trải qua gần 18 năm hình thành và phát triển, Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) đã luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, sự ủng hộ của các Bộ, ngành, đoàn thể, các cơ quan Trung ương và địa phương để VDB thực hiện chính sách tín dụng đầu tư của nhà nước. VDB đã từng bước thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị được giao, khẳng định được sự cần thiết, vị trí, vai trò vừa là định chế tài chính nhà nước, vừa là ngân hàng chính sách của Chính phủ (Mô hình Ngân hàng Phát triển) trong chiến lược tăng trưởng phát triển kinh tế - xã hội đất nước và là công cụ của Chính phủ trong điều hành kinh tế vĩ mô, phát triển kinh tế - xã hội và đất nước; Đồng thời góp phần thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội qua từng thời kỳ và đặc biệt trong giai đoạn 2021 - 2030 đã được Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định.

Lượng vốn tín dụng đầu tư của nhà nước cung ứng cho nền kinh tế thời gian qua trên 200.000 tỷ đồng đã đáp ứng một phần quan trọng yêu cầu phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội cũng như nâng cao năng lực sản xuất của các ngành kinh tế. Những dự án vay vốn tín dụng đầu tư của nhà nước tại VDB có tổng mức đầu tư lớn, thời gian đầu tư và thu hồi vốn kéo dài. Việc tiếp cận được với nguồn vốn tín dụng đầu tư của nhà nước giúp chủ đầu tư huy động thêm cùng các nguồn vốn khác để thực hiện nhiều dự án lớn, quan trọng (Như các dự án: Thuỷ điện Sơn La, Thuỷ điện Lai Châu, Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, Nhà máy Đạm Ninh Bình, Vệ tinh Vinasat 1 và 2, Đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, Nhà máy điện gió Bạc Liêu, Nhà máy sữa TH Truemilk, Nhà máy Khí điện đạm Cà Mau…), và nhiều dự án thuộc các chương trình kinh tế trọng điểm, chương trình mang tính an sinh xã hội khác (Xây mới, mở rộng cơ sở khám chữa bệnh của 18 bệnh viện công; Kiên cố hoá kênh mương, tôn nền vượt lũ, giao thông nông thôn...). VDB đã cho vay gần 200 dự án trọng điểm (nhóm A) trên phạm vi cả nước, trong đó hầu hết các dự án đều thuộc lĩnh vực công nghiệp cơ bản (xi măng, thép, ngành điện, giấy, phân bón, chế biến cao su, cơ khí, vệ tinh viễn thông) với tổng số vốn vay chiếm khoảng 50% tổng mức đầu tư. Nhiều dự án đã hoàn thành đưa vào hoạt động phát huy hiệu quả tốt, tác động tích cực đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế của các vùng miền và cả nước, góp phần quan trọng vào thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đất nước, đồng thời là tiền đề quan trọng cho các ngành nghề, lĩnh vực cần ưu tiên phát triển của nền kinh tế theo đúng chủ trương định huớng của Đảng, Chính phủ trong từng thời kỳ. Bên cạnh đó, VDB luôn quan tâm, dành lượng vốn đáng kể để cho vay các chương trình, dự án thuộc an sinh xã hội, chương trình phát triển kinh tế vùng miền của các địa phương, góp phần đem lại hiệu quả thiết thực đảm bảo mục tiêu xóa đói giảm nghèo và xây dựng phát triển nông thôn mới, tạo công ăn việc làm, nâng cao đời sống nhân dân, góp phần ổn định chính trị - xã hội các địa bàn khó khăn và đặc biệt khó khăn.

Cùng với việc thực thi chính sách tín dụng đầu tư của Nhà nước, VDB còn thực hiện nhiệm vụ cho vay lại vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ, qua đó đã giúp các doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào, tăng khả năng cạnh tranh, tranh thủ thời cơ mở rộng và đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế, tạo điều kiện giúp các doanh nghiệp giữ vững thị trường truyền thống, khai thác các thị trường mới và tiềm năng, góp phần hỗ trợ thúc đẩy hoạt động xuất khẩu, mở rộng quan hệ đối tác chiến lược, tình hữu nghị với các nước trên thế giới theo đúng chủ trương của Đảng, Chính phủ trong hợp tác kinh tế và quan hệ giữa Việt Nam và các nước.

Thời cơ và định hướng phát triển

Bên cạnh những kết quả quan trọng đã đạt được, chặng đường phát triển những năm qua của VDB cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động mà trong đó nổi bật là chất lượng tín dụng chưa cao và thâm hụt tài chính chậm được cải thiện. Nguyên nhân của tình trạng này bắt nguồn từ những vướng mắc về cơ chế chính sách, sự thiếu hụt về nguồn lực cũng như kinh nghiệm để vận hành VDB như một ngân hàng chính sách của Chính phủ.

Được sự quan tâm của Lãnh đạo Đảng, Chính phủ, sự ủng hộ của các Bộ, ngành, Bộ Chính trị đã thông qua chủ trương tiếp tục cơ cấu lại VDB giai đoạn 2023 - 2027; Từ chủ trương quan trọng này, hàng loạt cơ chế, chính sách sẽ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ ban hành hoặc điều chỉnh nhằm tháo gỡ những vướng mắc về hành lang pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động VDB, từ đó nâng cao hiệu quả của các chính sách tín dụng mà Nhà nước giao VDB thực hiện.

Ngày 7/11/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 78/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 32/2017/NĐ-CP ngày 31/3/2017 của Chính phủ về tín dụng đầu tư của Nhà nước với nhiều nội dung quan trọng liên quan đến điều kiện cho vay, tăng thẩm quyền cho VDB quyết định về lãi suất cho vay, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi tiền vay theo nguyên tắc VDB tự chủ, tự chịu trách nhiệm, ngân sách Nhà nước không cấp bù lãi suất và chi phí quản lý và nhiều nội dung đã được Chính phủ điều chỉnh nhằm khắc phục các bất cập đã nảy sinh trong quá trình thực hiện Nghị định số 32/2017/NĐ-CP. Đồng thời tạo lập khuôn khổ pháp lý cho hoạt động cho vay tín dụng đầu tư của Nhà nước phù hợp với Phương án cơ cấu lại, định hướng hoạt động của VDB giai đoạn 2023 - 2027 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 28/10/2023. Việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo điều kiện cho chính sách tín dụng đầu tư của Nhà nước được sớm đưa vào cuộc sống, tăng cường khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước đối với khách hàng có dự án đầu tư thuộc danh mục được Chính phủ quy định.

Hoạt động của VDB trong giai đoạn 2023 - 2027 sẽ phải hướng tới mục tiêu tiếp tục củng cố và phát triển mô hình hoạt động của một ngân hàng chính sách, từng bước nâng cao chất lượng tín dụng, cải thiện tình hình tài chính, nâng cao khả năng tự chủ để phát triển hiệu quả và bền vững, tiếp tục đóng vai trò là công cụ hỗ trợ hoạt động đầu tư phát triển của nền kinh tế. Đây cũng là một tiền đề quan trọng nhằm mở rộng quy mô cho vay vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu đầu tư phát triển của nền kinh tế phù hợp với Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2030 thông qua thực hiện 03 đột phá chiến lược mà Đại hội Đảng khóa XIII đã chỉ ra là hoàn thiện đường lối thể chế; Phát triển nguồn nhân lực và xây dựng kết cấu hạ tầng.

VDB với nhiệm vụ triển khai chính sách

Ngày 05/03/2024, Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) tổ chức Hội nghị Triển khai chính sách tín dụng đầu tư của Nhà nước.

Đại diện VDB cho biết, để chủ động và tích cực triển khai có hiệu quả chính sách tín dụng đầu tư theo quy định mới của Chính phủ, trong thời gian qua ngân hàng đã chỉ đạo các chi nhánh chủ động rà soát, tìm kiếm các dự án thuộc đối tượng để nắm bắt nhu cầu. Theo đó, hiện nay có 104 dự án tiếp cận với các chi nhánh, sở giao dịch để thực hiện quy trình vay vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước với nhu cầu vay vốn 67.430 tỷ đồng (Trong đó nhu cầu giải ngân năm 2024 là 18.018 tỷ đồng).

Ngân hàng cũng sửa đổi, ban hành kịp thời quy chế, quy trình nghiệp vụ quy định về công tác cho vay, thẩm định, bảo đảm tiền vay, quy chế hoạt động của Hội đồng tín dụng... Đồng thời, xác định và công bố kịp thời lãi suất cho vay tín dụng đầu tư của Nhà nước trên cơ sở văn bản của NHNN và Bộ Tài chính về số liệu lãi suất cho vay bình quân của các NHTM trong nước trong cùng thời kỳ.

Ngoài ra, VDB cũng tổ chức tập huấn nghiệp vụ, cập nhật kiến thức, trao đổi kỹ năng, kinh nghiệp trong công tác quản lý cho vay vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước; Xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại ngân hàng, trong đó quan tâm trách nhiệm công vụ, văn hóa ứng xử với khách hàng để phục vụ khách hàng trên tinh thần tốt nhất, an toàn và hiệu quả cho cả 2 bên.

Trong thời gian tới, đại diện VDB cho biết, sẽ tiếp tục ban hành đầy đủ các quy định hướng dẫn nội bộ và công khai minh bạch quy trình cho vay để các doanh nghiệp, các chủ đầu tư dự án có đầy đủ thông tin tiếp cận việc triển khai cho vay tín dụng đầu tư của Nhà nước theo Nghị định số 78/2023/NĐ-CP. Đồng thời, tập trung nguồn nhân lực có kinh nghiệm và trình độ để tư vấn, hướng dẫn cho khách hàng trong việc hoàn thiện hồ sơ vay vốn đầy đủ theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, VDB sẽ tiết giảm chi phí để giảm mức lãi suất cho vay tín dụng đầu tư của Nhà nước tạo hấp dẫn cho doanh nghiệp vay vốn. Mặt khác, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và hiện đại hóa công nghệ để tối ưu hóa thời gian thẩm định dự án đầu tư; Thời gian hoàn thiện thủ tục, hồ sơ vay vốn của khách hàng đảm bảo hiệu quả và minh bạch...