Nguyễn Bạch Điệp, người đàn bà thép của FPT Retail

Giữa tháng 9/2020, Tạp chí Forbes đã công bố danh sách 25 nữ doanh nhân quyền lực nhất châu Á 2020 (Asia's Power Businesswomen). Các đại diện năm nay đến từ nhiều quốc gia trong khu vực như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore… và tham gia nhiều lĩnh vực kinh doanh khác nhau. Trong đó, Việt Nam có 2 đại diện là bà Trương Thị Lệ Khanh – nhà sáng lập và Chủ tịch CTCP Vĩnh Hoàn và bà Nguyễn Bạch Điệp – Chủ tịch FPT Retail.

Trước đó, vào tháng 5/2019, "người đàn bà thép" FPT cũng đã được vinh danh là "Phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam năm 2019" do Forbes Việt Nam trao tặng. "Bà Nguyễn Bạch Điệp cùng các cộng sự đưa FPT Retail (FRT) từ 17 cửa hàng, sau 7 năm phát triển thành chuỗi bán lẻ điện thoại lớn thứ hai Việt Nam với hơn 500 cửa hàng từ Bắc tới Nam", Forbes Việt Nam vinh danh trên sân khấu sự kiện Women's Summit diễn ra ở TP HCM vào năm 2019.

Sau 8 năm, doanh thu FPT Retail tăng hơn 16 lần, số cửa hàng tăng hơn 35 lần

Bà Nguyễn Bạch Điệp sinh năm 1972, tốt nghiệp ngành Quản trị kinh doanh của Đại học Mở TP HCM. Thời điểm những năm 90, sau khi ra trường, bà thực tập và trở thành nhân viên kinh doanh tại một cửa hàng FPT. Để rồi, từ nhân viên kinh doanh, cửa hàng trưởng, bà Điệp đã trở thành Tổng giám đốc FRT sau khi ông Phạm Thành Đức từ chức vào năm 2012.

Năm 2012 cũng là năm FRT với thương hiệu FPT Shop chính thức có giấy phép thành lập công ty cổ phần, số lượng cửa hàng ban đầu là 17. Là người đến sau trên thị trường bán lẻ khốc liệt, FPT Shop, đặc biệt là ban lãnh đạo của thương hiệu này và bà Điệp, phải đứng trước "áp lực kinh khủng". 'Nữ tướng' nhớ lại thời gian nhận FPT Retail, giống như giai đoạn khởi nghiệp (start-up). "Trước mắt tôi là bao nhiêu ngọn núi lớn – Thế Giới Di Động, Viễn Thông A đã đi trước rất nhiều năm, trong khi mình mới bắt đầu", bà Điệp nhớ lại thời điểm đó.

Ở giai đoạn đó, dù FRT được sự hỗ trợ tài chính từ công ty mẹ FPT, nhưng nhiều chuyên gia đánh giá cơ hội vươn lên của FRT quá mong manh trước những đối thủ mạnh như Thế Giới Di Động, Viễn Thông A, Trần Anh…

Tuy nhiên, ngay trong năm 2012, FRT gây chú ý với việc mở hàng loạt và liên tiếp các cửa hàng bán lẻ trên toàn quốc. Chỉ sau 2 năm, FRT đã đạt mốc 100 cửa hàng - tốc độ mở rộng khá ấn tượng bởi Thế Giới Di Động cũng phải mất đến 7 năm mới đạt được con số đó.

Để rồi, từ 17 cửa hàng vào năm 2012, FRT hiện có tổng cộng 603 cửa hàng FPT Shop, số lượng cửa hàng Long Châu đạt 83 cửa hàng trải rộng khắp 19 tỉnh thành, tăng 13 cửa hàng so với cuối năm 2019, tính đến quý 1/2020.

Còn về kết quả kinh doanh, dưới thời bà Điệp, FRT cũng liên tục ghi nhận tăng trưởng ngoạn mục trong kết quả kinh doanh. Năm 2012, doanh thu FRT khoảng 1.000 tỷ, lỗ 35 tỷ đồng. Năm 2014, FPT Retail lần đầu tiên có lãi và đến năm 2015, tốc độ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận trước thuế của công ty đạt ở mức 50% và 335%. Để rồi đến hết năm 2019, sau 8 năm, FRT đạt doanh thu lũy kế 16.634 tỷ đồng, tăng trưởng 9% so với năm 2018. Doanh thu online đạt mức 3.899 tỷ đồng, tăng trưởng 60% so với năm 2018 và chiếm tỷ trọng 23,4% tổng doanh thu của công ty. Dù vậy, lợi nhuận trước thuế năm 2019 của Công ty chỉ đạt 278 tỷ đồng, giảm 36%.

Còn tính đến 6 tháng đầu năm 2020, FRT đạt gần 7.300 tỷ đồng doanh thu thuần và có lãi trước thuế 26,3 tỷ đồng. So với cùng kỳ năm ngoái, doanh thu giảm 9% trong khi lợi nhuận giảm tới 87%. Nguyên nhân của sự giảm này là do ảnh hưởng chung của dịch COVID-19 trên toàn cầu, tình hình kinh doanh của FRT bị ảnh hưởng đáng kể, nhiều cửa hàng FPTShop bị đóng cửa theo quy định của chính phủ trong thời điểm đầu tháng 4, bên cạnh đó sức mua của thị trường giảm đáng kể, dẫn đến việc doanh thu và lợi nhuận trên báo cáo riêng giảm.

Ông Nguyễn Việt Anh, Phó Tổng giám đốc FPT Retail: Chủ tịch FRT Nguyễn Bạch Điệp là một người đàn bà thép, một người phụ nữ kiên cường và không sợ khó khăn"

Đối với chuỗi Long Châu, công ty vẫn tiếp tục mở rộng thêm 101 cửa hàng so với cuối quý 2/2019 (từ 34 cửa hàng cuối quý 2/2019 lên 135 cửa hàng cuối quý 2/2020), do FPT Long Châu đang trong giai đoạn đầu tư mở rộng chuỗi dẫn đến chi phí tăng.

Sau lưng một người phụ nữ thành đạt là một nhóm người âm thầm hy sinh

Trải qua nhiều cương vị, từ nhân viên kinh doanh đến quản lý, với kinh nghiệm trong nhiều mảng, lĩnh vực, từ Internet, viễn thông trước khi tham gia phát triển FPT Shop, để đi đến những thành công hôm nay, không có con đường trải hoa hồng. Sau những vinh danh và sự tăng trưởng thần tốc của FRT, bà Điệp đã từng thừa nhận trong suốt thời gian qua, do những áp lực từ vị trí đứng đầu, nhất là trong khoảng thời gian FPT Shop là 'lính mới', có thời điểm chị đã đặt nặng công việc hơn gia đình. "Có thể nói, tôi chưa hoàn hảo trong thiên chức của một người phụ nữ", bà Điệp nói.

Bà Điệp kể về niềm vui bé nhỏ mỗi sáng, nhưng tràn đầy tình yêu và sự hứng khởi: "Mỗi sáng, tôi vẫn dậy chuẩn bị bữa sáng cho cả gia đình. Khi đi làm, tôi tận dụng thời gian trên xe từ quận 2 về trung tâm để nói chuyện với con. Làm việc đến 19h giờ thì về nhà, ăn cơm xong, bắt đầu xem bài tập của con, nhiều khi bọn trẻ đi ngủ thì mình lại kiểm tra email công việc, sau đó mới đến giờ nghỉ thật sự".

Thừa nhận có nhiều thời điểm "không như là mơ", nhưng nữ tướng của FRT là người phụ nữ may mắn vì không chỉ gia đình, mà rất nhiều cộng sự hết lòng chia sẻ phía sau. "Nếu sau lưng một người đàn ông thành công là một người phụ nữ âm thầm hy sinh, thì sau lưng một người phụ nữ thành đạt là một nhóm người âm thầm hy sinh", bà cảm kích.

Chia sẻ tại phiên thảo luận đầu tiên tại sự kiện Women's Summit 2018 do Forbes Việt Nam tổ chức vào năm 2018, chia sẻ về bí kíp cân bằng giữa cuộc sống cá nhân và công việc, nhất là một người phụ nữ từng trở lại công việc ngay sau khi sinh con 2 ngày như bà Điệp, nữ tướng của FRT khẳng định, Những người phụ nữ giữ một vị trí nào đó thì đều là tham công tiếc việc. Vì thế, có cân bằng được cuộc sống và công việc hay 

không, tùy thuộc vào quan điểm của mỗi người và từng thời điểm khác nhau. Khi cảm thấy việc làm nào khiến cho mình hạnh phúc hơn thì hơi nghiêng về cái đó một chút. "Cá nhân tôi có 3 bí quyết để cân bằng, đầu tiên nếu được thì chọn chồng phụ công ty, chồng sẽ hiểu ngay việc mình làm và biết đồng cảm hơn, thông cảm hơn. Thứ hai, nếu đã làm sếp công ty thì khi về nhà không làm sếp. Cuối cùng, nếu mình không có nhiều thời gian cho con cái thì biến sở thích của con thành sở thích của mình, con thích gì thì làm theo và làm thật nhiệt huyết. Khi đó mọi thứ sẽ nhẹ nhàng hơn nhiều", bà Điệp chia sẻ.

"Chủ tịch FPT Retail Nguyễn Bạch Điệp là người đàn bà thép có trái tim ấm áp"

Bà Trịnh Hoa Giang, Phó Tổng giám đốc FRT cho biết, vào tầm cuối năm 2010, khi còn đang là Tổng giám đốc FRT, một hôm FPT có thông báo sẽ có Tổng giám đốc mới là Nguyễn Bạch Điệp, dù có nghe danh tiếng và đã từng làm cùng công ty trước đó nhưng trong lòng bà Giang vẫn có nhiều suy nghĩ.

"Khi đó, tôi có suy nghĩ, người thủ lĩnh mới này sẽ hành xử thế nào, có chân thành không, có biết tập hợp lực lượng, có thừa kế, phát triển những công trình và nền móng mà chị em chúng tôi với sức lực dù rất nhỏ của mình đã xây dựng FPT Shop với hơn 10 cửa hàng bắt đầu có lãi hay không", bà Giang chia sẻ thêm.

Cũng theo bà Giang, sau đó, lần đầu tiên Nguyễn Bạch Điệp hẹn gặp riêng bà, khác với những gì nghĩ trước đó, Nguyễn Bạch Điệp chân thật, dễ gần và hết sức lắng nghe, cảm giác đầu tiên là mình được tôn trọng. Bà Giang cũng chân thành chia sẻ nhiều thứ với Bạch Điệp và chị em bàn nhau từng việc từng việc một để phát triển FPT Shop. "Chúng tôi bắt đầu gặp gỡ từng quản lý khác trong FRT và tất cả đều thống nhất kế thừa những công trình mà anh em đã xây dựng trước đó, không chê bai, không phủ nhận mà từng bước từng bước bàn bạc trao đổi nhau để cùng nhau tìm ra những cái hay, những vấn đề còn tồn đọng, rồi cùng nhau xây dựng chiến lược kinh doanh, trình bày lên để thuyết phục tập đoàn đầu tư cho FRT", bà Giang nói.

Cứ như thế, bà Giang và Chủ tịch FRT nắm chặt tay nhau đưa FRT từ 10 cửa hàng FPT Shop ban đầu phát triển mạnh mẽ và lên sàn rực rỡ với 600 cửa hàng sau vẻn vẹn 6 năm. "Giờ đây, chúng tôi đã bên nhau gần 10 năm, trong quá trình công tác có những lúc chúng tôi tranh cãi rất quyết liệt nhưng rồi vẫn tìm được phương án tốt nhất cho công ty phát triển. Cho đến giờ, theo quy luật bất biến của cuộc sống, nhiều người đã ra đi, còn chúng tôi vẫn tiếp tục bên nhau, chân thành và nhiệt huyết, cùng anh em tận tâm cống hiến, vì một FRT nói riêng và FPT nói chung luôn phát triển và trường tồn", bà Giang cho biết thêm.

Bà Giang cho rằng, với những kỷ niệm trong 10 năm làm việc với bà Nguyễn Bạch Điệp, nếu kể chắc có thể viết thành sách, nhưng điều trân trọng nhất vẫn là lần đầu cả hai gặp gỡ. "Cảm giác của tôi trong lần gặp đầu tiên ấy đến giờ này vẫn đúng. Bạch Điệp thực sự là hình mẫu lãnh đạo thông minh, sắc sảo, quyết đoán nhưng luôn biết học hỏi, biết kế thừa và phát triển trọn vẹn nhất những công trình mà đồng đội đã xây. Có lẽ điều đó đã góp phần làm nên một Bạch Điệp thành công không chỉ trong danh sách 25 nữ doanh nhân quyền lực nhất châu Á 2020 trên thương trường mà còn là Top 1 trong lòng tất cả nhân viên FRT chúng tôi", bà Giang khẳng định.

Khi được hỏi, điều gì cảm thấy nể phục nhất với Chủ tịch FRT, bà Giang khẳng định, đó là tính cương trực, luôn vì mục tiêu chung của công ty trong tất cả mọi suy nghĩ và hành động. Cái hay nhất mà bà Giang học được ở Bạch Điệp là tính logic, mạch lạc trong báo cáo phân tích cũng như trình bày chiến lược. Chủ tịch FRT Nguyễn Bạch Điệp là thủ lĩnh tinh thần, là linh hồn của công ty, không chỉ giỏi chiến lược tổng thể mà trong từng nghiệp vụ chuyên môn cũng nắm rất chi tiết.

"Với cá nhân mình, tôi cho rằng Nguyễn Bạch Điệp xứng đánh với tên gọi "người đàn bà thép có trái tim ấm áp", bà Giang kết luận.

"Chủ tịch FRT chi tiết và kiên cường ngay cả những lúc khó khăn nhất"

Còn theo ông Nguyễn Việt Anh, Phó Tổng giám đốc FPT Retail, kỉ niệm đáng nhớ nhất với Chủ tịch FRT là lúc cùng bà Nguyễn Bạch Điệp gõ cồng đưa FPT Retail chính thức lên sàn chứng khoán HoSE. Bởi vì, sự kiện này đánh một dấu mốc quan trọng trong chặng đường xây dựng và phát triển của FRT.

Ông Việt Anh cho rằng, bà Điệp có rất nhiều cái hay mà các cộng sự có thể học hỏi, như sự chi tiết và kiên cường trong công việc ngay cả những lúc khó khăn nhất. "Tính cách máu lửa trong công việc của bà Nguyễn Bạch Điệp cũng là điều khiến tôi cảm thấy nể phục nhất", ông Việt Anh nói.

Chia sẻ thêm về bà Điệp, ông Việt Anh cho biết, chủ tịch Nguyễn Bạch Điệp là người tạo dựng, đặt nền móng và đưa FRT phát triển từ những ngày đầu tiên cho đến hôm nay. Đồng thời, Chủ tịch FRT Nguyễn Bạch Điệp cũng giống như một người mẹ, người chị tinh thần của toàn thể nhân viên công ty. "Chủ tịch FRT Nguyễn Bạch Điệp là một người đàn bà thép, một người phụ nữ kiên cường và không sợ khó khăn", ông Việt Anh nhấn mạnh.

(Bài đăng ấn phẩm in Tạp chí TT&TT số 13+14 tháng 10/2020)