Nhà báo trẻ 4.0: Phải thay đổi mạnh mẽ nhưng vẫn giữ được lửa của báo chí cách mạng

Chiều 24/1, tại Hà Nội, Đoàn Khối các cơ quan Trung ương phối hợp Đoàn Thanh niên Báo Nhân Dân, Đoàn Thanh niên Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) tổ chức Tọa đàm "Bồi đắp lý tưởng, nâng cao bản lĩnh, năng lực đội ngũ nhà báo trẻ trong thời đại 4.0".

Tham dự Tọa đàm có đồng chí Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; cùng các đồng chí đại diện lãnh đạo Báo Nhân Dân, TTXVN, Báo Quân đội nhân dân, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đảng ủy, Đoàn Thanh niên Khối các cơ quan Trung ương.

Chia sẻ tại Tọa đàm, Tổng Biên tập Báo Nhân dân Lê Quốc Minh cho rằng, đây là vấn đề cấp bách, hệ trọng, cần những chiến lược hiện đại, hiệu quả. Tuy nhiên, hiện có những nơi, những lúc, công tác này còn bị coi nhẹ, vẫn mang tính chất "hô hào" chứ chưa đưa ra phương hướng cụ thể, đặc biệt là trong bối cảnh tin giả đôi lúc còn "chạy" nhanh hơn cả tin thật.

Đặc biệt nhấn mạnh tới khoảng cách thế hệ, các tác động nhiều chiều, thay đổi không ngừng của cuộc cách mạng thông tin, Tổng Biên tập Lê Quốc Minh cũng đã gợi mở một số cách thức thu hút người trẻ chủ động trau dồi kiến thức, nâng cao bản lĩnh chính trị, vững bước dưới lá cờ vinh quang của Đảng.

Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên CMCN 4.0, thời đại thiết bị di động và công nghệ ngày càng được hiện đại hóa, mạng xã hội trở nên phổ biến và được sử dụng rộng rãi. Điều này đã đặt ra cho báo chí Việt Nam cùng với đội ngũ những nhà báo trẻ nhiều thời cơ và cả những thách thức, đặc biệt là những nhà báo trẻ có đầy đủ tố chất, năng lực làm chủ tri thức và ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động báo chí truyền thông.

Quyền Bí thư Đoàn khối các cơ quan Trung ương Bùi Hoàng Tùng cho biết, bối cảnh truyền thông của nước ta hiện nay đã tạo ra nhiều cơ hội để đội ngũ các phóng viên, nhà báo trẻ nắm bắt, truyền tải, hiện thực hóa thông tin đến với độc giả dưới nhiều hình thức đa dạng, sáng tạo và nhanh chóng nhất.

Tuy nhiên, sự bùng nổ và lan tỏa sâu rộng của mạng xã hội với nhiều hệ lụy liên quan như vấn nạn tin giả, tin sai sự thật, thiếu kiểm chứng tràn lan cũng đòi hỏi đội ngũ những nhà báo trẻ cần phải xung kích hơn nữa, chủ động hơn nữa trên mặt trận mới để khẳng định vai trò thông tin chính thống, khách quan, đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc với các thế lực thù địch.

"Các nhà báo trẻ phải tiến hành thay đổi mạnh mẽ, trưởng thành nhanh để phù hợp với xu thế của thời đại nhưng vẫn giữ được lửa của báo chí cách mạng", Quyền Bí thư Bùi Hoàng Tùng nhấn mạnh.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng trước thông tin xấu, độc

Sự phát triển như vũ bão của công nghệ đã biến các phương tiện truyền thông hiện đại như mạng xã hội trở thành những công cụ có sức mạnh to lớn, nhờ vào khả năng truyền tải thông tin gần như tức thời, phạm vi lan tỏa rộng lớn. Và mạng xã hội đang thực sự là "chiến trường lớn" của cuộc đấu tranh chống thông tin xấu, độc.

Theo thống kê của Bộ TT&TT, Việt Nam là một trong 10 quốc gia sử dụng mạng xã hội facebook nhiều nhất. Và nền tảng này đang là môi trường "lây lan" thông tin xấu độc, nhanh và mạnh nhất.

Trong tham luận "Phát huy vai trò của nhà báo trẻ với công cuộc đấu tranh chống tin xấu, tin giải và bồi dưỡng tinh thần dân tộc trong giới trẻ", đoàn viên Nguyễn Việt Tiến, Đoàn Thanh niên TTXVN, đã nêu ra những thực trạng đáng lo ngại về vấn nạn tin xấu, độc nhằm bôi nhọ, chống phá Nhà nước Việt Nam, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng trên môi trường Internet, và đặc biệt là mạng xã hội.

Nguy hiểm và tinh vi hơn, gần đây nhiều trang Facebook phản động đang giả dạng những trang tin tức chính thống để tiếp cận người dùng, tăng số lượng người đăng ký theo dõi thường xuyên. Các trang này thường đưa các nội dung "câu view" nhằm "đánh lạc hướng" rồi đan cài những nội dung phục vụ ý đồ của chúng.

Từ thực tế đó, đại diện Đoàn Thanh niên TTXVN cũng đã đưa ra một số giải pháp cụ thể để phát huy vai trò của đội ngũ nhà báo trong phòng ngừa thông tin xấu độc trên không gian mạng, như: Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, định hướng nâng cao nhận thức cho nhà báo trẻ về những thông tin xấu, độc trên mạng xã hội; Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, vai trò của đội ngũ nhà báo trẻ trong phòng, chống thông tin xấu, độc; và đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp phòng, chống thông tin, xấu độc trên mạng xã hội cho thanh niên.

Trên thực tế, hiện nay, các phương tiện truyền thông mới không chỉ dần trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt của con người Việt mà còn ngày càng đóng vai trò quan trọng ở góc độ truyền thông.

Từ vị trí gần như độc quyền về thông tin, báo chí truyền thống đang bị các phương tiện truyền thông mới như mạng xã hội chia sẻ thị phần một cách nhanh chóng nhờ những ưu thế vượt trội về sự đa chiều, đa dạng thông tin, độ nhanh nhạy gần như tức tời, đặc biệt về khả năng tương tác, chia sẻ vô cùng dễ dàng thuận lợi.

Có thể thấy, nhờ các phương tiện truyền thông mới như mạng xã hội, thói quen tiếp nhận thông tin và truyền thông đã thay đổi hoàn toàn: từ việc chờ thông tin thụ động qua các phương tiện truyền thống như báo in, tạp chí, ti vi, radio… chuyển sang chủ động tìm kiếm tin tức từ nhiều nguồn, nhiều ngôn ngữ, ở bất cứ thời điểm nào, ở bất cứ đâu chỉ cần một thiết bị thông minh nối mạng. Đặc biệt, trên môi trường mạng xã hội, bất kỳ ai cũng có thể trở thành "một người đưa tin" hay "một nhà truyền thông" của chính mình.

Trước thực tế đó cùng với những thay đổi ngày càng rõ nét của hoạt động báo chí hiện nay, đòi hỏi người làm báo, nhất là những nhà báo trẻ cần phải thường xuyên bồi đắp lý tưởng, nâng cao bản lĩnh chính trị, chú trọng bồi dưỡng về năng lực, chuyên môn nghiệp vụ, giữ gìn và rèn luyện phẩm chất đạo đức, đồng thời phải tự đổi mới để có thể tồn tại và phát triển theo kịp thời đại./.