Số hóa thương mại Nhật Bản - ASEAN

Theo đó, Việt Nam với tư cách là Chủ tịch ASEAN năm 2020 sẽ là quốc gia đầu tiên thực hiện việc chạy thử nghiệm hệ thống mới, sau đó sẽ được triển khai cho 9 nước thành viên khác trong khối ASEAN.

ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba của Nhật Bản sau Trung Quốc và Mỹ. Theo số liệu do Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tổng hợp, thương mại giữa Nhật Bản và ASEAN đạt 214 tỷ USD trong năm 2019, giảm so với mức 226,5 USD tỷ trong năm 2018, trong đó, nhập khẩu đạt 108 tỷ USD vượt nhẹ so với xuất khẩu là 106 tỷ USD.

(Ảnh minh họa)

Số hóa tiến tới loại bỏ giấy tờ

Hiện tại hầu hết các thông tin liên quan đến lô hàng, thanh toán, bảo hiểm… đều được thực hiện dựa trên giấy tờ và sử dụng các tiêu chuẩn khác nhau. Ứng dụng nền tảng mới này nhằm mục đích thống nhất các tiêu chuẩn hồ sơ trên toàn diện và giảm chi phí cũng như thời gian cần thiết để xử lý các thủ tục xuất nhập khẩu.

Hệ thống cũng sẽ giúp xác định các điểm nghẽn tiềm ẩn trong quy trình chuỗi cung ứng bằng cách sử dụng trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu trong quá khứ liên quan đến các giao dịch. Ví dụ: xác định nhà cung cấp thay thế hoặc công ty vận chuyển trong trường hợp chuỗi cung ứng bị gián đoạn.

Đặc biệt, nền tảng này sẽ giảm thiểu và cuối cùng là loại bỏ dần nhu cầu trao đổi tài liệu ở dạng giấy.

Ví dụ, đại diện chuyên chở hàng hóa thường phát hành vận đơn đường biển (B/L) trên giấy.

Thông thường B/L được phát hành thành 3 bản chính, một bản cho người gửi hàng, một bản cho người nhận hàng và một bản cho chủ ngân hàng. Càng phát hành nhiều B/L thì nguy cơ gian lận, trộm cắp hàng hóa trái phép hoặc phát hành sai càng cao.

Công nghệ blockchain sẽ cho phép các B/L gốc ở dạng phi vật lý được gửi một cách an toàn, giảm sự chậm trễ và rủi ro giả mạo. Công nghệ này cũng có thể giúp số hóa các thủ tục phát hành thư tín dụng của các ngân hàng và các hợp đồng bảo hiểm thương mại.

Giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc

Kế hoạch này là một phần của sáng kiến tổng thể của Nhật Bản nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất và giảm rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng trong tương lai. Ngoài ra, nền tảng này cũng nằm trong các biện pháp thuộc gói kích cầu do Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe công bố hồi đầu tháng 4 vừa qua.

Gói kích thích khổng lồ trị giá 108 nghìn tỷ Yên (992 tỷ USD) bao gồm một quỹ hỗ trợ kinh tế trị giá khoảng 2,4 tỷ USD để tài trợ cho các doanh nghiệp trong nước đưa ngành sản xuất từ Trung Quốc trở lại Nhật Bản hoặc chuyển sang các quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á.

Nguồn: The State of Southeast Asia: 2020 Survey Report

Hệ thống mới này không chỉ mang lại lợi ích cho Nhật Bản, mà còn mang lại lợi ích cho cả ASEAN. Theo một báo cáo năm 2018 của Bain & Co. có tiêu đề "Thúc đẩy hướng tới hội nhập kỹ thuật số ASEAN", nền kinh tế kỹ thuật số của ASEAN chỉ chiếm 7% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), trong khi đó Trung Quốc là 16% và Mỹ là 35%.

Hơn nữa, tích hợp kỹ thuật số sẽ thúc đẩy và tăng tốc thương mại và tăng trưởng nội khối, đồng thời có thể kích thích sự gia tăng GDP trong khối ASEAN từ 800 tỷ USD đến 1.000 tỷ USD vào năm 2025.

Bên cạnh đó, Báo cáo này cũng cho biết hơn 50% doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) coi các quy trình thương mại xuyên biên giới và cơ sở hạ tầng logistics là rào cản lớn nhất khi bán hàng ra nước ngoài thông qua các kênh kỹ thuật số, trong khi nhiều doanh nghiệp kỹ thuật số lại cho rằng các quy định về địa phương hóa dữ liệu là rào cản đối với thương mại số liền mạch.

Việc phát triển nền tảng được thực hiện trong bối cảnh Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản đang chủ trương cấp vốn cho việc kiến tạo những cơ hội kinh doanh thông qua các dự án kỹ thuật số tại các quốc gia châu Á.