Cụ thể, Thông tư số 22/2021/TT-BTTTT đã quy định bộ tiêu chí nhận diện tin nhắn rác, cuộc gọi rác, thư điện tử rác. Theo đó, tin nhắn được xác định là tin nhắn rác dựa vào các tiêu chí: Tần suất gửi tin là số tin nhắn được thực hiện đi từ nguồn gửi tin nhắn trong một khoảng thời gian; Đặc điểm hành vi sử dụng như guồn gửi chủ yếu sử dụng để nhắn tin đi, tỷ lệ thực hiện cuộc gọi và nhận cuộc gọi thấp hay tỷ lệ gửi tin nhắn tới các thuê bao không có mối quan hệ (chưa từng nhắn tin trước đây) trên tổng số tin nhắn gửi đi; Mẫu tin nhắn rác là các mẫu ký tự dùng chung để nhận diện tin nhắn rác bao gồm các mẫu tin nhắn rác do doanh nghiệp viễn thông thu thập và chia sẻ.
Còn với cuộc gọi cũng sẽ được xác định là cuộc gọi rác dựa trên tần suất thực hiện cuộc gọi là số cuộc gọi được thực hiện từ nguồn thực hiện cuộc gọi trong một khoảng thời gian.
Yếu tố căn cứ tiếp theo là đặc điểm hành vi sử dụng: Nguồn gửi chủ yếu sử dụng để gọi đi không nhận và gửi tin nhắn; Tỷ lệ cuộc gọi có thời gian liên lạc ngắn là tỷ lệ số cuộc gọi có khoảng thời gian thực hiện ngắn trên tổng số cuộc gọi; Tỷ lệ cuộc gọi có thời gian giữa các cuộc gọi ngắn là tỷ lệ số cuộc gọi có thời gian giữa các cuộc gọi ngắn trên tổng số cuộc gọi; Tỷ lệ gọi đi cho các thuê bao không có mối quan hệ là tỷ lệ cuộc gọi đến các số điện thoại không có mối quan hệ trên tổng số cuộc gọi đi.
Cuối cùng, một email sẽ là email rác dựa trên tần suất gửi thư điện tử, là số thư điện tử được gửi từ một địa chỉ thư điện tử trong một khoảng thời gian. Việc xác định email rác còn dựa trên đặc điểm hành vi sử dụng: Nguồn gửi chỉ sử dụng với mục đích gửi thư điện tử không sử dụng để nhận, trao đổi thông tin; Tỷ lệ gửi thư điện tử tới các địa chỉ thư điện tử khác không có mối quan hệ trên tổng số thư điện tử gửi đi. Công nghệ sử dụng để gửi và nhận thư cũng là một yếu tố xác định email rác theo Thông tư số 22/2021/TT-BTTTT ngày 13/12.
Hướng dẫn người dùng phản ánh tin nhắn rác, thư điện tử rác, cuộc gọi rác
Thông tư số 22/2021/TT-BTTTT còn hướng dẫn người sử dụng phản ánh, cung cấp các bằng chứng tới Hệ thống tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, thư điện tử rác, cuộc gọi rác. Cụ thể, người dùng có thể thực hiện phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác thông qua 2 hình thức: Gửi tin nhắn tới tổng đài 5656 và phản ánh qua website thongbaorac@ais.gov.vn
Ngoài ra, Thông tư số 22/2021/TT-BTTTT còn hướng dẫn người sử dụng cách đăng ký hoặc hủy đăng ký Danh sách không quảng cáo. Theo đó người dùng có thể lựa chọn 1 trong 3 hình thức đăng ký/hủy đăng ký Danh sách không nhận quảng cáo: Đăng ký/hủy đăng ký không nhận tin nhắn quảng cáo; Đăng ký/hủy đăng ký không nhận cuộc gọi quảng cáo; Đăng ký/hủy đăng ký không nhận tin nhắn và cuộc gọi quảng cáo;
Thông tư cũng quy định việc gửi tin nhắn đăng ký quảng cáo đầu tiên và duy nhất. Người quảng cáo chỉ được phép gửi tin nhắn đăng ký quảng cáo đầu tiên và duy nhất tới 01 số thuê bao; chỉ được phép gửi tin nhắn đăng ký quảng cáo đầu tiên và duy nhất từ 07 giờ đến 22 giờ.
Đồng thời, hướng dẫn thực hiện đánh giá tình trạng tin nhắn rác, cuộc gọi rác trên mạng viễn thông: Theo đó đánh giá tình trạng tin nhắn rác cuộc gọi rác sẽ căn cứ trên số liệu từ hệ thống tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác (đầu số 5656) và số liệu cho các doanh nghiệp viễn thông cung cấp.
Đối tượng áp dụng thông tư bao gồm: Doanh nghiệp (DN) cung cấp dịch vụ viễn thông, dịch vụ Internet; Tổ chức thiết lập mạng viễn thông dùng riêng; DN, tổ chức cung cấp dịch vụ thư điện tử; Người quảng cáo bằng tin nhắn, thư điện tử và gọi điện thoại (sau đây gọi là Người quảng cáo); Người sử dụng tin nhắn, thư điện tử, gọi điện thoại liên quan hoạt động quảng cáo (sau đây gọi là Người sử dụng); Các tổ chức, cá nhân khác có liên quan.
Nội dung Thông tư số 22/2021/TT-BTTTT bao gồm: Quy định bộ tiêu chí nhận diện tin nhắn rác, thư điện tử rác, cuộc gọi rác; Quy định việc gửi tin nhắn đăng ký quảng cáo đầu tiên và duy nhất; Hướng dẫn người sử dụng phản ánh, cung cấp các bằng chứng tới Hệ thống tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, thư điện tử rác, cuộc gọi rác và cách đăng ký, hủy đăng ký ra khỏi danh sách không quảng cáo; Hướng dẫn thực hiện đánh giá tình trạng tin nhắn rác, cuộc gọi rác trên mạng viễn thông; Hướng dẫn hiển thị tên định danh trong tin nhắn USSD và cuộc gọi quảng cáo.
Nhằm mục tiêu làm giảm thư điện tử rác, góp phần đảm bảo an toàn không gian mạng tại Việt Nam, Cục ATTT (Bộ TT&TT) đã phối hợp với các tổ chức quốc tế rà soát, thu thập thông tin về các địa chỉ IP tại Việt Nam bị ghi nhận phát tán hoặc bị lạm dụng để phát tán thư điện tử rác.
Cục ATTT cho biết từ tháng 06/2021 đến đầu tháng 12/2021, Cục đã gửi 05 văn bản điều phối yêu cầu các DN cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet (ISP) thực hiện các biện pháp ngăn chặn hoặc thu hồi với hơn 33.000 IP phát tán hoặc bị lạm dụng để phát tán thư điện tử rác: Triển khai các giải pháp kỹ thuật nhằm theo dõi, giám sát, ngăn chặn thư điện tử rác; Tăng cường rà soát, phát hiện và xác minh, xử lý các địa chỉ IP/dải địa chỉ IP do DN cấp phát và quản lý có dấu hiệu phát tán hoặc bị lạm dụng phát tán thư điện tử rác; Kiểm tra, xử lý các địa chỉ IP/dải địa chỉ IP trong danh sách đen được cảnh báo. Thực hiện các biện pháp ngăn chặn/thu hồi các IP trong danh sách đen nếu địa chỉ IP đó vẫn tiếp tục phát tán thư điện tử rác; Thông báo, yêu cầu và hỗ trợ các tổ chức, cá nhân có IP trong danh sách đen rà soát hệ thống, bóc gỡ mã độc (nếu có)./.
