Vi phạm bản quyền sách nói trên các nền tảng trực tuyến

Minh Giang| 13/08/2021 13:55
Theo dõi ICTVietnam trên

Sách nói (audio book) là xu thế tất yếu của ngành xuất bản khi nhu cầu chuyển đổi số đã “chạm” đến hầu hết các lĩnh vực của đời sống. Thực tế, sách nói cũng khá phổ biến tại Việt Nam những năm gần đây. Tuy nhiên, đáng buồn là phần lớn công chúng tiếp

Thu lợi bất chính

Chỉ cần gõ từ khóa “sách nói” trên Google hay YouTube là ra hàng trăm kết quả rất nhanh chóng. Để đến các đường link này và tiếp cận “cuốn sách” mong muốn lại càng không khó với thế hệ công chúng 4.0 hiện nay.

Thực tế, sách nói xuất hiện trên nền tảng YouTube từ khá sớm, nhiều video sách nói hiện đã đạt con số triệu view. Đơn cử như cuốn sách nổi tiếng “Hành trình về phương Đông”,  “Nhà giả kim”, “Muôn kiếp nhân sinh”… chỉ cần gõ từ khóa tên cuốn sách trên phần tìm kiếm của YouTube, có nhiều kênh sẵn sàng đọc cho người nghe, từ trọn bộ hay chia thành các phần nhỏ.

Không chỉ những cuốn sách nổi tiếng, rất nhiều cuốn sách thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau được chuyển sang dạng audio book, thỏa mãn nhu cầu “nghe sách” ngày càng tăng của lớp độc giả thế hệ số, nhất là trong thời gian giãn cách do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Hiện nay, tại Việt Nam, có một số ít ứng dụng sách nói có bản quyền, như: Fonos, Voiz FM… với số lượng sách nói lớn, đáp ứng nhu cầu của bạn đọc. Tuy nhiên, cũng có không ít cá nhân, nhóm, công ty… làm audio book để kinh doanh, bán theo gói thông qua USB.

Cuối năm 2019, hơn 80 quyển sách nhiều thể loại đã được đọc, ghi âm và sản xuất thành audio book, sau đó chép vào 1 chiếc USB và phát hành công khai đến bạn đọc... Các page trên Facebook, như: USB sách nói, USB sách nói - Tủ sách thiện tâm thay đổi cuộc đời, USB sách nói - Kinh doanh làm giàu, 83 sách nói kinh doanh hay nhất mọi thời đại... vẫn tồn tại với những lời mời chào mua “sách” vô cùng hấp dẫn.

Một số khác lại kiếm tiền từ YouTube bởi với những video sách nói được đăng tải, các kênh YouTube có thể thu lợi từ quảng cáo hay bán các sản phẩm liên quan. Đáng nói là những cuốn sách được sử dụng để chuyển sang sách nói dưới các hình thức có lợi nhuận này đều chưa được mua bản quyền từ tác giả hay các nhà xuất bản.

Phương thức tạo ra sách nói khá đơn giản bởi với nội dung có sẵn, một người với thiết bị ghi âm đơn giản như điện thoại, microphone là đã có thể làm ra sách nói. Chưa kể, với những tiến bộ của công nghệ, ngày nay còn có những phần mềm có thể biến chữ viết trên trang sách thành các giọng nói đã được chỉnh âm. Nghĩa là chỉ cần quét phần mềm này, các trang sách viết sẽ được đọc thành âm thanh mà không mất thời gian ngồi đọc.

Sự dễ dàng trong thao tác, cộng thêm lợi nhuận thu được không nhỏ là những nguyên nhân cơ bản khiến tình trạng vi phạm bản quyền sách nói nhằm thu lợi bất chính ngày càng nghiêm trọng hơn.

Từ ngày 7 đến 20/8, Công ty cổ phần Sách Alpha (Alpha Books) kết hợp cùng ứng dụng sách nói có bản quyền Fonos thực hiện chiến dịch Sách nói miễn phí cho ngày cách ly. Theo đó, chương trình mang đến 10 đầu sách nói từ danh sách bán chạy nhất trên ứng dụng Fonos, ở đa dạng các lĩnh vực: sức khỏe, kinh doanh, nuôi dạy con... với tổng cộng 200.000 lượt nghe miễn phí. Nghe sách nói miễn phí, độc giả truy cập vào địa chỉ: https://fonos.online/sach-noi-mien-phi/

Cần rốt ráo rà soát và mạnh tay xử lý

Tình trạng sách nói vi phạm bản quyền trên các nền tảng trực tuyến diễn ra đã lâu và ngày càng nghiêm trọng nhưng lại chưa có sự rốt ráo kiểm soát và mạnh tay xử lý từ các cơ quan có thẩm quyền. Có những khó khăn trong khâu phát hiện và rà soát bởi một số kênh cá nhân kinh doanh từ sách nói nhưng “núp bóng” hình thức thu âm sách chỉ để chia sẻ phi lợi nhuận.

Bên cạnh đó, một số tài khoản có tên người cụ thể nhưng một số lại không rõ ràng gây trở ngại lớn trong việc tìm ra người vi phạm. Khó nhưng không thể không làm bởi sách lậu không chỉ “giết chết” các nhà xuất bản mà còn ảnh hưởng lớn đến uy tín của tác giả.

Về các căn cứ để xử lý sai phạm, Nghị định 131/2013 NĐ-CP có quy định, ngoại trừ trường hợp dành cho người khuyết tật khiếm thị, các tác phẩm từ sách in chuyển thành sách nói, nếu không được sự chấp thuận của đơn vị nắm bản quyền, có thể bị xử phạt từ 5 đến 10 triệu đồng.

Ngoài ra, phía vi phạm cũng phải gỡ bỏ, khắc phục các hậu quả phát sinh liên quan đến vi phạm. Hơn nữa, theo Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (có sửa chữa, bổ sung năm 2009 và 2019), hình thức sách nói được coi là “tác phẩm phái sinh” của tác phẩm gốc, chuyển thể từ sách giấy sang giọng đọc để người dùng có thể nghe tác phẩm.

Và theo khoản 7, Điều 28 Luật này cũng quy định rõ: “Việc làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh là hành vi xâm phạm quyền tác giả”.

Như vậy, ở Việt Nam hiện nay, ngoài Thư viện sách nói Hướng Dương dành cho người khiếm thị, bất kỳ ai muốn làm sách nói đều phải liên hệ tác giả hoặc nhà xuất bản của cuốn sách để có bản quyền hợp pháp.

Với những căn cứ pháp luật rõ ràng, các cơ quan quản lý cần mạnh tay hơn nữa trong vấn đề xử phạt, đủ sức tạo răn đe. Tuy nhiên, thực tế, quá trình “làm sạch” sách lậu không hề dễ dàng. Vì thế, bản thân độc giả cũng cần thận trọng và ủng hộ sách thật bằng cách lựa chọn nghe những kênh sách nói có bản quyền và uy tín.

Nổi bật Tạp chí Thông tin & Truyền thông
Đừng bỏ lỡ
  • Xây dựng hạ tầng cho mạng 5G tương lai của Việt Nam
    Đông Nam Á là một trong những khu vực có tốc độ phát triển nhanh nhất trên thế giới. Dự kiến tới năm 2030, ASEAN (gồm 10 quốc gia Đông Nam Á) sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ tư toàn cầu. Phần lớn động lực thúc đẩy sự phát triển này đến từ sự vận động và tăng trưởng không ngừng của nền kinh tế số trong khu vực, với giá trị ước tính lên đến gần 1 nghìn tỉ đô-la vào năm 2030.
  • 5G và những thay đổi toàn diện trong xây dựng thành phố thông minh
    Với tốc độ cực cao, độ trễ cực thấp, băng thông rộng và kết nối mật độ cực lớn, 5G là hạ tầng cốt lõi hỗ trợ toàn diện cho sự đổi mới và phát triển của thành phố thông minh trên tất cả các lĩnh vực, tác động tích cực vào công tác xây dựng và quản lý thành phố, tạo ra một môi trường sống tiện nghi, bền vững và an toàn hơn bao giờ hết.
  • Vượt qua hơn 1.000 doanh nghiệp, Bưu điện Việt Nam đạt giải Thương hiệu Quốc gia 2024
    Đây là lần thứ 2 liên tiếp Bưu điện Việt Nam vinh dự nhận giải thưởng danh giá này bởi những thành tựu lớn trong lĩnh vực logistics, bưu chính chuyển phát tại Việt Nam và Quốc tế.
  • Trên 1 triệu người đăng ký tài khoản “Công dân Thủ đô số”
    Theo thông tin từ Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội, tính đến hết tháng 10/2024, ứng dụng “Công dân Thủ đô số” – iHanoi đã đã có khoảng 14 triệu lượt người dân truy cập khai thác, sử dụng. Tổng số người dùng đăng ký tài khoản trên ứng dụng này lên tới 1.043.724.
  • Sắp diễn ra Lễ hội văn hoá ẩm thực Hà Nội năm 2024
    UBND TP. Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch số 313/KH-UBND về việc tổ chức Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024 (The HaNoi Culinary Culture Festival 2024) với chủ đề "Hà Nội kết nối năm châu".
  • GHTK được vinh danh Thương hiệu Quốc gia Việt Nam lần thứ hai
    Công ty CP Giao hàng Tiết Kiệm tự hào là một trong 190 doanh nghiệp tiêu biểu, đạt danh hiệu Thương hiệu Quốc gia Việt Nam năm 2024 trong số hơn 1.000 doanh nghiệp đăng ký.
  • Cuộc đua trung tâm dữ liệu AI tại Đông Nam Á
    Trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một động lực chính thúc đẩy đổi mới công nghệ toàn cầu và Đông Nam Á đang ngày càng khẳng định vai trò của mình trong cuộc đua phát triển AI. Hàng loạt các hãng công nghệ và đám mây lớn đã thông báo kế hoạch xây dựng, vận hành trung tâm dữ liệu mới tại Đông Nam Á.
  • Mở rộng trông xe không dùng tiền mặt mang lại lợi ích "kép"
    Việc áp dụng hình thức thanh toán qua ứng dụng thu phí không dừng VETC và mã QR vào hoạt động thanh toán phí gửi xe không dùng tiền mặt không những góp phần từng bước hình thành hệ thống giao thông thông minh mà còn tăng cường công tác quản lý nhà nước, minh bạch trong công tác thu phí dịch vụ trông giữ xe.
  • MobiFone được vinh danh Thương hiệu quốc gia Việt Nam 2024
    Tại Lễ công bố sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia Việt Nam năm 2024 tối 4/11, MobiFone xuất sắc được vinh danh tại sự kiện với 5 thương hiệu sản phẩm đột phá bao gồm: Dịch vụ viễn thông MobiFone, mobiEdu, ClipTV, mobiAgri và nền tảng số MobiFone.
  • 10 xu hướng định hình tương lai của quản lý giao dịch số
    Quản lý giao dịch số đang phát triển mạnh mẽ, được thúc đẩy bởi những tiến bộ công nghệ và nhu cầu ngày càng tăng về xử lý tài liệu an toàn, hiệu quả. Đây là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp giảm bớt thủ tục hành chính và tối ưu hóa quy trình xử lý tài liệu số.
Vi phạm bản quyền sách nói trên các nền tảng trực tuyến
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO