Chuyển động ICT

Xu thế viễn thông toàn cầu đến năm 2027

Quý Minh • 04/03/2024 06:10

Ngành viễn thông đang phải đối mặt với thách thức chiến lược cơ bản phổ biến giữa các lĩnh vực tiện ích và các lĩnh vực truyền thống. Lĩnh vực tiện ích cung cấp các dịch vụ quan trọng mà hàng tỷ người tiêu dùng và hầu như tất cả các doanh nghiệp (DN) đều sử dụng.

Được thúc đẩy chủ yếu bởi lưu lượng video, mức tiêu thụ dữ liệu toàn cầu qua mạng viễn thông sẽ tăng gần gấp ba, từ 3,4 triệu petabyte (PB) vào năm 2022 lên 9,7 triệu PB vào năm 2027. Nhưng vì các nhà cung cấp dường như có rất ít hoặc không có quyền định giá đối với các dịch vụ dữ liệu và kết nối ngày càng trở nên phổ biến, doanh thu từ truy cập Internet - đại diện cho lợi nhuận và chi tiêu đối với hoạt động băng thông rộng - sẽ chỉ tăng với tốc độ khiêm tốn 4% lên 921,6 tỷ USD cho đến năm 2027.

Đồng thời, các công ty viễn thông (telcos) phải đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng tốn kém để phục vụ khách hàng. Khi quá trình chuyển đổi sang 5G tiếp tục diễn ra và các tiêu chuẩn công nghệ mới hơn ngày càng thu hút, các công ty viễn thông dự kiến sẽ đầu tư 342,1 tỷ USD vào mạng lưới của họ chỉ riêng trong năm 2027.

Đây là những thông tin trong báo cáo Triển vọng Viễn thông Toàn cầu (Perspectives from the Global Telecom Outlook 2023-2027) của PwC, một công ty phân tích dữ liệu có trụ sở tại Anh quốc. Báo cáo này cung cấp dữ liệu và dự báo với mục tiêu làm sáng tỏ các con đường chiến lược mà các công ty viễn thông nên cân nhắc thực hiện nhằm duy trì kết quả và tăng trưởng trong một môi trường ngày càng phức tạp và cạnh tranh. Khi duy trì sự tập trung lâu dài vào việc cắt giảm chi phí, tối ưu hóa và tự động hóa, các công ty có thể tìm kiếm cơ hội tăng trưởng.

Các “điểm nóng” là cơ hội tăng trưởng

Các cơ hội bao gồm các giải pháp Internet vạn vật (IoT); mạng 5G riêng (private 5G network) dành cho khách hàng doanh nghiệp (DN); băng thông rộng không dây cố định tại nhà cho hộ gia đình; và ở một số thị trường, việc cung cấp cơ sở hạ tầng số, dữ liệu, nội dung và dịch vụ nền tảng phù hợp với nhu cầu của các lĩnh vực như giải trí và truyền thông (E&M), chăm sóc sức khỏe, sản xuất và di động.

Khi tập trung vào các điểm nóng này, yêu cầu chiến lược đối với các công ty viễn thông là trở nên thoải mái hơn khi làm việc trong các hệ sinh thái rộng lớn hơn đang biến đổi ngành công nghiệp rộng lớn này. Sau đây là phân tích về 3 lĩnh vực chính: dịch vụ tiêu dùng, dịch vụ kinh doanh và sự phát triển của mạng để đáp ứng nhu cầu thay đổi của khách hàng.

Trong không gian DN với người tiêu dùng (B2C), các công ty viễn thông nhận thấy nhu cầu về dịch vụ của họ chủ yếu được thúc đẩy bởi sự phát triển sở thích của người dùng, khi các thiết bị mới xuất hiện với yêu cầu ngày càng cao về dữ liệu.

Ở mức độ lớn hơn, điều này là do video (xem biểu đồ bên dưới). Trong số 9,7 triệu PB dữ liệu sẽ được tiêu thụ vào năm 2027, gần 7,7 triệu (hoặc 79%) sẽ bao gồm nội dung video được số hóa. Đó là nhiều hơn 3 lần tất cả các danh mục khác cộng lại.

Tiêu thụ dữ liệu toàn cầu theo tiêu chí nội dung (Lưu ý: 2018-2022 là số liệu thực tế. Nguồn: Báo cáo Triển vọng Viễn thông Toàn cầu 2023 - 2027 của PwC, Omdia)

Lượng dữ liệu bổ sung sẽ được video tiêu thụ từ năm 2023 - 2027 sẽ vượt quá tổng lượng dữ liệu được tiêu thụ trên tất cả các danh mục vào năm 2022. Dữ liệu truyền thông truyền thống, đã tăng 104% từ năm 2018 - 2022, một phần là do các hạn chế trong thời đại dịch bệnh và những người làm việc tại nhà sẽ chỉ tăng 26,8% trong giai đoạn đến năm 2027.

Game, một điểm nóng tăng trưởng quan trọng cho cả ngành E&M và viễn thông, cũng sẽ đóng một vai trò ngày càng quan trọng. Mức tiêu thụ dữ liệu liên quan đến chơi game sẽ tăng với tốc độ 21% trong khoảng thời gian từ năm 2022 - 2027, phản ánh sự chuyển đổi liên tục sang chơi game trực tuyến và trên nền tảng đám mây. Trong khi đó, thực tế ảo (VR), được thúc đẩy bởi sự phát triển của metaverse, sẽ tiếp tục phát triển, dự kiến là khoảng 43% đối với dữ liệu VR trong khung thời gian 5 năm, sẽ chứng kiến tỷ trọng trong tổng mức tiêu thụ dữ liệu của nó đạt 5% vào năm 2027.

Sự kết hợp giữa đổi mới công nghệ, cạnh tranh gay gắt và thay đổi kỳ vọng của người tiêu dùng - một phần do áp lực chi phí sinh hoạt - có nghĩa là giá dữ liệu đang giảm. Kết quả là, doanh thu truy cập Internet nói chung sẽ tiếp tục tăng trưởng tương ứng với GDP toàn cầu. Doanh thu truy cập Internet sẽ tăng lên 921,6 tỷ USD vào năm 2027 từ mức 757,7 tỷ USD vào năm 2022 - một nguồn doanh thu đáng kể nhưng chỉ tăng trưởng với tốc độ 4%.

Dữ liệu di động sẽ là danh mục có tốc độ sử dụng dữ liệu tăng trưởng nhanh nhất, với tốc độ 27% trong khoảng thời gian từ năm 2022 - 2027. Có sự khác biệt đáng kể trong hành vi tiêu thụ dữ liệu ở các khu vực địa lý khác nhau. Dữ liệu di động được dự đoán chỉ chiếm 6% tổng lưu lượng dữ liệu ở Bắc Mỹ nhưng con số này lớn hơn nhiều ở châu Á là 30%. Điều đó có thể được giải thích một phần bởi những diễn biến ở Ấn Độ.

Với sự phát triển mạnh mẽ của điện thoại di động trong nước; dân số trẻ, am hiểu công nghệ; và do thiếu cơ sở hạ tầng băng thông rộng cố định sẵn có, việc triển khai 5G ở Ấn Độ đang mở đường cho sự phát triển và đổi mới dịch vụ đột biến. Với tiềm năng có từ 300 - 350 triệu thuê bao 5G ở Ấn Độ vào năm 2026, các công ty viễn thông như Reliance Jio và Bharti Airtel có động lực xây dựng một hệ sinh thái trò chơi thịnh vượng trên mạng của họ, giúp tăng mức độ gắn bó của người đăng ký và doanh thu trung bình trên mỗi người dùng. Các cơ hội tiếp theo cho các dịch vụ dựa trên 5G được dự đoán trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe.

Các công ty viễn thông quyết tâm không chỉ dựa vào doanh thu từ kết nối. Trong nhiều trường hợp, họ đang tìm kiếm cổ phần trong các luồng doanh thu như đăng ký nội dung và ứng dụng IoT. Tại Hoa Kỳ, các công ty viễn thông phần lớn đã rút lui khỏi các khu vực lân cận này - chứng kiến AT&T và Verizon đang rời xa nội dung.

Tuy nhiên, các nhà khai thác ở một số vùng lãnh thổ khác đã thành công trong việc đa dạng hóa nội dung. Tại Hàn Quốc, cả ba nhà cung cấp dịch vụ di động lớn - SK Telecom, KT và LG Uplus (LGU+) - đã mở rộng sang sản xuất và phân phối nội dung truyền thông của riêng họ như phim truyền hình.

IoT sẽ phổ biến hơn

Khi nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng làm thay đổi nhu cầu trong không gian DN tới khách hàng (B2C), mô hình tương tự đang diễn ra trong phân khúc khách hàng DN và DN (B2B). Mặc dù việc áp dụng IoT đang gia tăng trong nhiều ngành công nghiệp, nhưng doanh thu cho đến nay chỉ tăng trưởng tuyến tính chứ không tăng trưởng theo cấp số nhân.

Việc áp dụng bị cản trở bởi những hạn chế về cả cung và cầu. Khách hàng DN hiện thiếu khả năng triển khai và quản lý các giải pháp IoT. Để phát triển toàn diện, IoT cần có một hệ sinh thái gồm các đối tác - các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông, phần mềm và đám mây cũng như các nhà tích hợp hệ thống và kinh doanh - cùng nhau phát triển các giải pháp hiệu quả hơn và có thể mở rộng hơn cho các vấn đề của khách hàng. Mặt khác, việc tiêu thụ năng lượng khi triển khai sử dụng các giải pháp này cũng là vấn đề đáng quan tâm.

Trong 5 năm tới, sự quan tâm mạnh mẽ của các DN đối với các trường hợp sử dụng IoT sẽ ngày càng chuyển thành doanh thu. Các thiết bị IoT đã phổ biến trong những năm gần đây sẽ trở nên ngày càng phổ biến hơn. Tổng số thiết bị được cài đặt dự kiến sẽ tăng từ 16,4 tỷ vào năm 2022 lên 25,1 tỷ vào năm 2027 - khoảng 3 thiết bị cho mỗi người trên hành tinh.

Từ góc độ số học, lĩnh vực tiêu dùng sẽ chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng nhất, vì số lượng thiết bị được dự báo sẽ đạt 10 tỷ vào năm 2027. Sự gia tăng này phản ánh sự tăng trưởng của hệ sinh thái gia đình của người tiêu dùng. Hệ sinh thái này được xây dựng bao gồm nhiều thiết bị, với thiết bị nhận dạng tiếng nói hay loa thông minh đóng vai trò điều khiển truyền tín hiệu tới các hệ thống chiếu sáng, an ninh và giải trí... Các ứng dụng kinh doanh cũng sẽ trở thành trung tâm bởi lợi nhuận mà nó mang lại.

Lĩnh vực thương mại điện tử và công nghiệp sẽ chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể. Và số lượng thiết bị IoT y tế sẽ tăng gấp đôi trong giai đoạn dự báo 5 năm, với tốc độ trong 5 năm là 16,7% - mức tăng trưởng nhanh nhất so với bất kỳ phân khúc nào. Sự gia tăng nhanh chóng này sẽ được thúc đẩy bởi các xu hướng như sự phát triển của dịch vụ chăm sóc tại nhà và y tế từ xa cũng như sự phổ biến của các thiết bị y tế có cảm biến cho phép theo dõi từ xa các dấu hiệu quan trọng của bệnh nhân như nhịp tim, nhiệt độ và huyết áp.

Các thiết bị IoT, có thể bao gồm từ một cảm biến đơn giản đọc độ rung của cây cầu đến camera 4K theo dõi chuyển động giao thông hoặc người đi bộ, đặt ra các yêu cầu khác nhau trên mạng về mức sử dụng năng lượng, tốc độ và độ trễ. Do nhu cầu ngày càng tăng về mạng tốc độ cao và độ trễ thấp trong nhiều ngành công nghiệp ngày càng rộng lớn, mạng phải hoạt động hiệu quả và có khả năng mở rộng nhất có thể. Các công ty viễn thông đang tìm cách tăng cường khả năng đạt được những đặc tính này bằng cách hợp tác với các chuyên gia trong hệ sinh thái của họ.

Các tổ chức nắm quyền điều hành IoT sẽ thay đổi từ các công ty viễn thông làm việc một mình sang hệ sinh thái của các công ty viễn thông và công nghệ, mỗi tổ chức đều mang đến những thế mạnh bổ sung cho nhau. Trong bối cảnh B2B, sẽ có sự tập trung nhiều hơn vào các mạng riêng - các mạng kết nối các thiết bị IoT tại chỗ (chẳng hạn như cảm biến hoặc máy ảnh) với phân tích và robot.

Những điều này sẽ yêu cầu một gói dịch vụ từ các nhà cung cấp đám mây, viễn thông, phần cứng và phần mềm, bao gồm các dịch vụ điện toán biên, bảo mật và tích hợp cũng như cài đặt và vận hành mạng riêng. Việc triển khai các dịch vụ như vậy đòi hỏi một phương pháp bán hàng tập trung vào khách hàng mang tính tư vấn. Sẽ có sự cạnh tranh và cần sự hợp tác bởi sẽ có nhiều DN tham gia vào thị trường này bao gồm các công ty viễn thông, công ty công nghệ, nhà cung cấp máy chủ trung lập, nhà tích hợp hệ thống và OEM.

5G: kết nối điện thoại thông minh hàng đầu vào năm 2025

Với hàng loạt công nghệ phong phú hiện có hoặc đang được triển khai, tương lai sẽ ngày càng đa dạng về lựa chọn mạng cho các công ty viễn thông và khách hàng mà họ phục vụ. Vào đầu năm 2023, gần 200 công ty viễn thông đã triển khai mạng 5G và nhiều công ty khác sẽ triển khai mạng này trong 12 tháng tiếp theo. 5G sẽ trở thành loại kết nối điện thoại thông minh hàng đầu vào năm 2025, chỉ chiếm hơn 50% tổng số - và được dự báo sẽ tăng lên hơn 2/3 vào năm 2027.

Việc triển khai cáp quang đang tiếp tục tăng tốc nhưng vẫn còn nhiều điều cần giải quyết. Mạng truy cập vô tuyến mở (Open RAN) - tập trung vào việc tăng cường khả năng tương tác giữa các thiết bị và nhà cung cấp - vẫn là một công nghệ thích hợp, nhưng là một công nghệ trong đó một số sáng kiến đáng chú ý đang được tiến hành. Một ví dụ là Open RAN của Vodafone, dựa trên sự hợp tác với Dell, Intel, Samsung và Wind River.

Việc triển khai mạng di động 5G gần như đã hoàn tất ở Trung Quốc, phản ánh yêu cầu của chính phủ đối với các công ty viễn thông phải triển khai mạng này nhanh nhất có thể. Ở Ấn Độ, tỷ lệ sử dụng 5G hiện ở mức khoảng 5% dân số nhưng số thuê bao 5G được dự đoán sẽ đạt 350 triệu vào năm 2026, chiếm 27% tổng số thuê bao di động trong nước.

Trong lịch sử, làn sóng chi tiêu vốn cho các thế hệ công nghệ mạng di động kế tiếp - 4G và 5G - có chu kỳ 10 năm. Vào năm 2021 và 2022, chi phí vốn tăng mạnh khi ngành đầu tư vào việc xây dựng 5G. Tổng vốn đầu tư viễn thông đã tăng 4,2% vào năm 2022 lên 319,1 tỷ USD, lớn hơn bất kỳ năm lịch sử hoặc dự báo nào trong giai đoạn 10 năm. Tuy nhiên, dự đoán tốc độ tăng trưởng trong cả đầu tư băng thông rộng cố định và băng thông rộng di động sẽ giảm hàng năm cho đến năm 2027. Lạm phát và lãi suất cao hơn đáng kể đang khiến người dân phải thận trọng hơn trong chi tiêu.

Vào năm 2026, vốn đầu tư cho mạng di động sẽ vượt qua đầu tư băng thông rộng cố định. Sự tăng trưởng về vốn đầu tư viễn thông đang được thúc đẩy bởi các nhà khai thác ở Hoa Kỳ, châu Âu và Nhật Bản triển khai 5G, mở rộng cơ sở hạ tầng cáp quang cố định, di chuyển hệ thống sang đám mây và khám phá các giải pháp mạng nguồn mở.

Mức độ đầu tư cao tiếp tục sẽ gây áp lực liên tục đối với tài chính và nợ của các công ty viễn thông, duy trì sự tập trung của các công ty này vào việc cải thiện hiệu quả hoạt động, tăng cường kiếm tiền và kiểm soát chi phí. Nhiều nhà mạng - bao gồm T-Mobile US, Rain, Singtel, Vodafone, STC và Orange - đã xây dựng và ra mắt mạng 5G độc lập (5G SA). Những nhà mạng khác đang đầu tư vào mạng máy chủ trung lập, cung cấp quyền truy cập mạng cho nhiều nhà cung cấp.

Trong trường hợp có công suất dư thừa, các công ty viễn thông có thể triển khai nó để phục vụ thị trường trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây đang phát triển nhanh chóng. Vẫn còn những công ty khác đang tìm cách đạt được tính kinh tế nhờ quy mô và sự phối hợp thông qua việc sáp nhập để cho phép họ tập hợp các nguồn lực và chia sẻ gánh nặng đầu tư vào mạng 5G tích hợp và có thể mở rộng mà khách hàng cần.

Các ví dụ bao gồm sự kết hợp được đề xuất giữa Orange và MásMóvil ở Tây Ban Nha, Vodafone và Three UK của CK Hutchison ở Anh. Tại Trung Quốc, China Unicom và China Telecom đã ký thỏa thuận xây dựng một mạng truy cập 5G và chia sẻ quyền truy cập.

Công ty viễn thông cũng có những cơ hội lớn trong việc cung cấp mạng truy cập cố định cho người dân và DN nhỏ. Ngoài ra, còn có cơ hội cung cấp mạng riêng 5G cho khách hàng DN trong nhiều ngành khác nhau. Ví dụ, ở Ấn Độ, các quy định và đấu giá phổ tần của chính phủ phân biệt giữa giấy phép cho dịch vụ B2C và các giải pháp tập trung vào B2B như IoT và mạng 5G riêng.

Điều này đã thúc đẩy sự gia nhập của những người chơi B2B mới, nhiều người trong số họ đang đầu tư phát triển và cung cấp mạng 5G riêng cho DN. Trong khi đó, tại Hàn Quốc, Nokia đã ra mắt Phòng thí nghiệm mở 5G như một phần của Trung tâm Công nghệ Tiên tiến tại các văn phòng ở Seoul để giới thiệu công nghệ mạng không dây riêng 5G và khuyến khích áp dụng. Ngoài ra, Samsung Electronics đang xây dựng mạng 5G dành riêng cho các nhà khai thác phi viễn thông như một phần sáng kiến của chính phủ.

Nhìn tổng thể, Viễn thông toàn cầu vẫn là một ngành đang phát triển nhanh chóng và mở ra nhiều triển vọng. Bên cạnh những thách thức đối với các mô hình kinh doanh hiện tại, bối cảnh thay đổi nhanh chóng mang đến những cơ hội đáng kể cho các DN cũ và các DN mới, những người đến sau. Bất kể các công ty tìm cách đầu tư ở đâu và họ bị thu hút vào nhóm tăng trưởng nào, có một điều rõ ràng: cần phải đầu tư đáng kể - về thời gian, tiền bạc, tư duy chiến lược và nguồn lực nếu muốn tồn tại và phát triển. Về cơ bản, các DN cần xây dựng năng lực nội bộ của mình để làm việc, lập kế hoạch và đầu tư vào hệ sinh thái viễn thông đang phát triển để có thể tận dụng tiềm năng tăng trưởng.

Chúng ta đang bước vào một kỷ nguyên trong đó tăng trưởng doanh thu và cơ hội tối ưu hóa có thể bị hạn chế và chi phí vốn ngày càng tăng. Các công ty sẽ phải tập trung vào việc kiếm tiền từ tài sản thông qua việc bán hàng hoặc chia cổ tức khi họ điều chỉnh các ưu tiên chiến lược. Các xu hướng nâng cao sự hợp tác trong ngành và giữa các ngành mang lại cơ hội phát triển chiến lược. Điều đó thúc đẩy các công ty tương tác với nhà cung cấp, khách hàng và đối thủ cạnh tranh theo những cách mới. Những người đóng vai trò hỗ trợ hệ sinh thái sẽ tìm thấy tiềm năng to lớn. Hoạt động này sẽ yêu cầu các công ty phát triển chuyên môn theo chiều dọc và khả năng quản lý hệ sinh thái.

Ngoài những yếu tố cơ bản, họ sẽ phải xuất sắc trong việc bán các giải pháp, thực hiện tích hợp hệ thống và phát triển các dịch vụ dưới dạng dịch vụ. Điều đó có nghĩa là tất cả các nhà mạng sẽ phải nắm vững các khả năng trở thành một công ty tiện ích xây dựng và vận hành tài sản mạng một cách hiệu quả để có thể thu hồi chi phí vốn và một số lợi nhuận.