AI, robot đã và đang thay thế các công nhân, nhà báo, lập trình viên

DN ngày càng yêu cầu cao hơn ở ứng viên

Theo Báo cáo Thực trạng nhân sự ngành sản xuất được Navigos công bố mới đây, ít nhất 50% DN sản xuất đối mặt với sụt giám doanh thu, trong đó có lĩnh vực bị ảnh hưởng cao nhất với tỷ lệ lên đến 91% DN. Và phần lớn DN dự báo cần ít nhất 12 tháng để thị trường có thể hồi phục trở lại.

Để chống chọi và vượt qua khó khăn, trung bình 38 - 38,5% DN tham gia khảo sát cho biết sẽ lựa chọn đổi sách giảm giờ làm và cắt giảm nhân sự. Trong đó, với giải pháp cắt giảm nhân sự, ít nhất 59% số lượng DN tham gia khảo sát cho biết sẽ thực hiện cắt giảm dưới 10% lực lượng nhân sự, thậm chí ở một vài lĩnh vực, DN lên kế hoạch cắt giảm nhân sự trên 40%.

Chia sẻ tại toạ đàm “Phát triển sự nghiệp thời suy thoái kinh tế” được Viện Quản trị và Công nghệ FSB (thuộc Đại học FPT) tổ chức ngày 19/10, bà Ngô Thị Ngọc Lan, Giám đốc khu vực miền Bắc Navigos Search cho biết, nếu như trước đây, một ứng viên được đánh giá ở mức 5 - 6 điểm/10 điểm đã có thể được các DN tuyển dụng. Tuy nhiên, hiện tại, những ứng viên này hầu như không còn cơ hội, trong bối cảnh DN xiết chặt việc tuyển dụng và yêu cầu cao hơn. Do đó, họ chỉ chấp nhận những ứng viên ở mức từ 8 - 9 điểm, với những bộ kỹ năng đáp ứng tốt cả cho công việc trong tương lai.

Chưa kể đến, tỷ lệ “chọi” khi tuyển dụng cũng cao hơn, nếu trước đây trung bình một công việc có khoảng 20 ứng viên thì hiện nay con số này đã nâng lên 60 người. “Nguyên nhân là do số lượng người tìm việc ngày càng nhiều hơn trong khi số lượng DN tuyển dụng lại ít đi”, bà Lan nói.

Lý giải cho câu chuyện vì sao DN ngày càng yêu cầu cao hơn ở ứng viên, bà Mai Thủy Hằng, Phó Tổng Giám đốc Sun Group cho biết, trong bối cảnh hiện nay, người dùng/người mua ngày càng mua sắm khôn ngoan và đòi hỏi nhiều hơn. Vì vậy, DN phải tạo ra nhiều giá trị hơn. Để làm được điều này, những nhân sự được tuyển dụng cũng sẽ phải được chọn lọc khắt khe hơn, không chỉ giỏi chuyên môn và còn có tư duy tốt để giải quyết vấn đề ở từng thời điểm khác nhau.

Cần học thêm những kiến thức mới mà xã hội đang cần

Trước tình thế trên, người lao động (NLĐ) đã bắt đầu tìm những “kế sách” để sẵn sàng ứng phó. Cũng theo báo cáo trên của Navigos, để duy trì lợi thế cạnh tranh, nhiều lao động lựa chọn xây dựng một kế hoạch nâng cao năng lực bản thân. Trong đó, 39% NLĐ chọn nâng cao kỹ năng quản lý, 29% chọn nâng cao kỹ năng quản lý tài chính và 24% chọn nâng cao kỹ năng ứng dụng công nghệ vào sản xuất.

Bên cạnh đó, theo ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT, hiện FPT đang có khoảng 27 trường cao đẳng. Bởi vì, trong bối cảnh robot đang dần thay thế con người, khiến nhiều công nhân thất nghiệp khi còn rất trẻ. Do đó, những người này cần được đào tạo lại, biết nghề nhiều hơn.

Ông Tiến cũng cho rằng, không chỉ các công nhân, mà ngay cả nhà báo hay lập trình viên cũng đang bị AI dần thay thế. Vì vậy, họ sẽ cần phải đi học lại, khi mà thị trường lao động giờ đang yêu cầu ở một trình độ cao hơn cùng với những kiến thức chuyên sâu.

Ông Tiến dẫn chứng câu chuyện FPT đang đầu tư mạnh vào ngành bán dẫn nên đã có sự định hướng nhân viên theo học tiến sĩ hay các chuyên ngành liên quan đến ngành này. Tương tự việc đầu tư vào mạng lưới trước đây với định hướng các bạn nhân viên ưu tú theo học về Cisco.

“Việc này sẽ giúp nâng tầm công ty lên rất nhiều”, ông Tiến khẳng định.

Cùng quan điểm,bà Liên cho biết, gần đây, mọi người hay nhắc đến 2 khái niệm là “up-skill” và “re-Skill”. Với up skill – nâng cấp kiến thức, lựa chọn phục vụ đúng chuyên môn của mình. Mọi người nên theo học và chọn lựa những đơn vị tốt.

Còn với “re-skill” - những người thất nghiệp từ ảnh hưởng của cách mạng công nghiệp, robot, AI… và cần học thêm những kiến thức mới, thì cần xác định xem xã hội hiện tại và tương lại cần gì, cũng như xem khả năng của bản thân có theo được những ngành nghề đó không. Từ đó, xác định môn học/khoá học phù hợp để nâng cấp bản thân.

“Những khoá học thực chất sẽ mang câu chuyện thực chiến áp dụng vào thực tế. Nhờ đó, các bạn học viên không chỉ học về kiến thức mà còn nâng tầm giá trị đạo đức của mình”, bà Lan kết luận./.