Bài học đạo đức khi các tòa soạn báo ứng dụng AI

Sports Illustrated đang vướng vào một vụ lùm xùm liên quan đến việc xuất bản các bài báo do AI tạo ra, và tác giả bài viết là những người… không tồn tại.

Sports Illustrated, tạp chí nổi tiếng trong nhiều thập kỷ là tiêu chuẩn vàng cho báo chí thể thao, đã đưa ra các bài viết đánh giá, sử dụng AI, thậm chí ảnh hồ sơ phóng viên là một bức ảnh được mua trên một trang web AI, Futurism đưa tin.

Bài viết đã được Sports Illustrated rút khỏi trang web, nhưng công ty mẹ của tờ báo, Arena Group, một tập đoàn truyền thông cũng sở hữu các ấn phẩm Men's Journal và Parade, đã phản pháo lại bài viết “bóc phốt” của Futurism.

Trong một tuyên bố đầu tuần này, Arena cho biết các bài báo đó được viết bởi những người làm cho AdVon Commerce, một công ty bên thứ ba mà họ đã thuê để sản xuất nội dung thương mại điện tử, chỉ có tên và tiểu sử của các tác giả là do AI tạo ra.

Sự việc ngày càng gây tranh cãi. Thậm chí, làng báo chí quốc tế còn cho biết một số nguồn tin của họ đã hỏi đùa rằng liệu các phóng viên trên thực tế có phải là người thật hay không.

Sự việc của Sports Illustrated vẫn chưa ngã ngũ nhưng các câu hỏi về AI đang gây xôn xao báo chí - AI sẽ được sử dụng như thế nào, đạo đức đằng sau nó và công việc nào của con người mà cuối cùng AI có thể thay thế. Tại Sports Illustrated, trọng tâm của câu chuyện còn là nỗi xấu hổ vì các nhân viên Sports Illustrated cho rằng vụ việc đã làm suy yếu hoạt động báo chí của họ.

Các nhân viên tin rằng scandal “hạ giá thương hiệu” đó đã làm lu mờ hoạt động báo chí xuất sắc mà cơ quan này vẫn thực hiện, bao gồm cả việc đưa nhanh những tin tức sốt dẻo gần đây về cựu nhà phân tích bóng đá Michigan Connor Stalions của Richard Johnson và tin tức về bóng chày của Tom Verducci.

Nguyên nhân sâu xa của sự tuyệt vọng là mô hình kinh doanh mà nhân viên lo sợ sẽ bị phá vỡ không thể cứu vãn được. Arena Group trả 15 triệu USD mỗi năm để có quyền xuất bản Sports Illustrated, dưới dạng in và trực tuyến, và tạo ra phần lớn doanh thu từ đăng ký và quảng cáo.

Đây không phải là lần đầu tiên một công ty truyền thông gặp rắc rối với các bài đánh giá được cho là do AI tạo ra. Vào tháng 10, các nhân viên tại trang thương mại điện tử USA Today đã nhận thấy các bài đánh giá dường như do AI tạo ra và xuất bản dưới dòng tên giả mạo xuất hiện trên trang web của họ.

Giống như Sports Illustrated, chủ sở hữu USA Today Gannett khẳng định các bài đăng không phải do AI tạo ra. Thay vào đó, một phát ngôn viên khẳng định những cái tên giả là bút danh của những người viết bài.

Tương lai của báo chí trong một thế giới nơi AI đang thịnh hành

AI được xem là công nghệ sẽ len lỏi và ngày càng chiếm lĩnh vào nhiều ngành nghề, lĩnh vực, báo chí cũng không ngoại lệ. Tương lai của nghề báo trong một thế giới nơi AI đang thịnh hành vừa thú vị vừa không chắc chắn.

Theo các chuyên gia, một mặt, AI có tiềm năng cách mạng hóa cách sản xuất và tiêu thụ báo chí, cho phép các nhà báo tạo ra nhiều nội dung hơn trong thời gian ngắn hơn và với độ chính xác cao hơn, đồng thời cho phép mọi người tiếp cận tin tức và thông tin theo những cách mới và sáng tạo.

Mặt khác, việc sử dụng AI ngày càng tăng trong báo chí đặt ra những câu hỏi quan trọng về vai trò của con người nhà báo, tính chính xác và đáng tin cậy của tin tức cũng như đạo đức của việc sử dụng AI để sản xuất và phổ biến thông tin.

Vụ việc về các tờ báo xuất bản những bài báo do AI tạo ra như với Sports Illustrated là minh chứng rõ ràng cho hồi chuông cảnh báo cần thiết khi các tòa soạn ứng dụng AI vào quy trình viết tin, biên tập và xuất bản.

Ngoài ra, việc sử dụng AI ngày càng nhiều trong báo chí sẽ đặt ra những câu hỏi quan trọng về đạo đức. Ví dụ: làm thế nào chúng ta có thể đảm bảo rằng các hệ thống AI minh bạch, có đạo đức và có trách nhiệm, đồng thời chúng không được sử dụng để truyền bá thông tin sai lệch hoặc tin tức giả mạo? Làm thế nào chúng ta có thể đảm bảo rằng việc sử dụng AI trong báo chí không làm giảm độ tin cậy và tính chính xác của tin tức hoặc dẫn đến giảm chất lượng báo chí?

Trong câu chuyện của Sports Illustrated, đạo đức người làm báo và nhà xuất bản là một vấn đề quan trọng cần nhấn mạnh.

Scandal và những tranh cãi xung quanh vụ việc có thể gây rắc rối cho uy tín của báo chí, cho chính Sports Illustrated - tờ báo trước đây đã giành được các giải thưởng báo chí danh giá, bao gồm cả giải thưởng Tạp chí Quốc gia.

Sports Illustrated, xuất bản lần đầu vào năm 1954, cũng nổi tiếng với các ấn phẩm về áo tắm, thường có hình ảnh bìa của người mẫu thời trang mặc bikini, vận động viên và những người nổi tiếng khác. Tuy nhiên, Sports Illustrated cũng từng xuất bản những đóng góp của các nhà văn nổi tiếng như William Faulkner và John Updike.

Sports Illustrated không phải là ấn phẩm duy nhất nghiên cứu về AI. Vào tháng 1/2023, Giám đốc điều hành của BuzzFeed, Jonah Peretti, đã thông báo rằng trang web sẽ tích hợp AI vào nội dung và biến nó trở thành một phần hoạt động kinh doanh cốt lõi của mình.

BuzzFeed kể từ đó đã xuất bản các câu đố và hướng dẫn du lịch do AI viết – một phương pháp mà công ty vẫn đang thử nghiệm.

Có thể nói, một trong những xu hướng chính trong tương lai của báo chí sẽ là việc tăng cường sử dụng AI trong sản xuất tin tức và thông tin. Hệ thống AI sẽ được sử dụng để tự động hóa các công việc thường ngày và lặp đi lặp lại, chẳng hạn như thu thập và phân tích dữ liệu, giúp các nhà báo rảnh tay để tập trung vào công việc sáng tạo và mang tính chiến lược hơn.

AI cũng sẽ được sử dụng để tạo ra các dạng nội dung mới, chẳng hạn như trải nghiệm thực tế ảo và thực tế tăng cường, cũng như để tiếp cận đối tượng mới và đa dạng.

Tóm lại, tương lai của ngành báo chí trong một thế giới nơi AI thịnh hành có rất nhiều cơ hội và thách thức. Bằng cách nắm bắt công nghệ này và giải quyết các câu hỏi đạo đức quan trọng mà nó đặt ra, báo chí có thể tự khẳng định mình để thành công trong bối cảnh truyền thông đang phát triển nhanh chóng.

Bằng cách đó, báo chí có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng mọi người có thể tiếp cận các nguồn thông tin đáng tin cậy và đáng tin cậy, đồng thời thúc đẩy một xã hội có nhiều thông tin và gắn kết hơn./.