An toàn thông tin

Bộ Tài chính đổi mới cơ chế quản lý an toàn an ninh mạng

Phương An • 17/07/2023 08:59

Các đơn vị thuộc Bộ Tài chính tự kiểm tra, đánh giá hàng năm trong nội bộ đơn vị, trong phạm vi trách nhiệm của đơn vị đối với công tác an toàn an ninh mạng (ATANM) theo quy định của pháp luật và quy định tại Quy chế này.

“
Tóm tắt:
- Bộ Tài chính tiến hành sửa đổi một loạt quy chế, quy định về ATANM cho phù hợp với những quy định mới của Chính phủ và của Bộ Thông tin và Truyền thông và với thực tiễn của Bộ.
- Quy chế ATANM của Bộ Tài chính có nhiều điểm mới phù hợp với sự phát triển của công nghệ và tiến trình chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính, trong đó giao trách nhiệm cụ thể về nhiệm vụ đảm bảo ATANM tới từng đơn vị chức năng của Bộ Tài chính.

Một số nội dung thay đổi, cập nhật, bổ sung

Bộ Tài chính cho biết, quy chế mới (Quyết định số 1013/QĐ-BTC ngày 19/5/2023, thay thế Quyết định số 201/QĐ-BTC ngày 12/02/2018) tập trung vào 4 điểm quan trọng gồm: Sửa đổi phạm vi áp dụng; sửa đổi quy định xác định chủ quản hệ thống thông tin (HTTT), ủy quyền thực hiện trách nhiệm của chủ quản HTTT; các quy định liên quan; sửa đổi về thẩm quyền và thủ tục xác định cấp độ HTTT; bổ sung các quy định về an ninh mạng; bổ sung quy định cụ thể áp dụng riêng cho Cơ quan Bộ Tài chính.

Sửa đổi phạm vi áp dụng của quy chế: Quy chế ATANM Bộ Tài chính (cũ) được áp dụng cho tất cả các đơn vị hành chính, sự nghiệp, doanh nghiệp (DN) thuộc Bộ Tài chính. Theo hướng dẫn của Vụ Pháp chế về việc tránh phát sinh quy phạm pháp luật trong quyết định ban hành quy chế nội bộ, Cục Tin học và Thống kê tài chính đề xuất và được chấp thuận về giới hạn phạm vi áp dụng của quy chế trong phạm vi các tổ chức hành chính, sự nghiệp thuộc cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính (theo Nghị định số 87/2017/NĐ-CP ngày 26/7/2017 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài chính, Bộ Tài chính gồm 25 tổ chức hành chính và 04 tổ chức sự nghiệp).

Các tổ chức sự nghiệp khác (Học viện Tài chính, các trường học) và doanh nghiệp thuộc Bộ áp dụng theo quy định của pháp luật về ATANM.

Sửa đổi quy định xác định chủ quản HTTT, ủy quyền thực hiện trách nhiệm của chủ quản HTTT; các quy định liên quan: Theo quy định của pháp luật về ATANM, chủ quản HTTT chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện công tác ATANM của cơ quan, tổ chức.

Thông tư số 12/2022/TT-BTTTT (thay thế Thông tư số 03/2017/TT-BTTTT) đã sửa đổi quy định về xác định chủ quản tại khoản 1 Điều 4. Do đó, Cục Tin học và Thống kê tài chính đã đề xuất và được đưa vào quy định mới của Bộ Tài chính về xác định chủ quản hệ thống thông tin Bộ Tài chính tại Quy chế như sau (khoản 1 Điều 4):

a) Bộ Tài chính là chủ quản của HTTT được xây dựng, thiết lập, nâng cấp, mở rộng từ dự án hoặc kế hoạch thuê dịch vụ thuộc thẩm quyền phê duyệt của Bộ trưởng Bộ Tài chính; chủ quản HTTT được được xây dựng, thiết lập, nâng cấp, mở rộng từ dự án, kế hoạch thuê dịch vụ, đề cương và dự toán chi tiết thuộc thẩm quyền phê duyệt của tổ chức thuộc Cơ quan Bộ, tổ chức sự nghiệp trực thuộc Bộ.

b) Tổng cục là chủ quản của hệ thống thông tin được xây dựng, thiết lập, nâng cấp, mở rộng từ dự án, kế hoạch thuê dịch vụ, đề cương và dự toán chi tiết thuộc thẩm quyền phê duyệt của Tổng cục, đơn vị thuộc Tổng cục”.

Thông tư số 12/2022/TT-BTTTT quy định về ủy quyền thực hiện trách nhiệm của chủ quản HTTT tại khoản 3 Điều 4. Theo ý kiến tham gia của Cục An toàn thông tin (ATTT), Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) về dự thảo Quy chế, Cục Tin học và Thống kê tài chính đã rà soát, xác định trong số các đơn vị thuộc Bộ, chỉ các Tổng cục và đơn vị cấp tương đương có đủ năng lực để Bộ ủy quyền thực hiện trách nhiệm của chủ quản các HTTT do Bộ làm chủ quản. Trên cơ sở đó, quy định mới của Bộ Tài chính về ủy quyền chủ quản đối với HTTT do Bộ làm chủ quản như sau (điểm a khoản 1 Điều 4): “Bộ Tài chính ủy quyền cho Tổng cục thực hiện trách nhiệm của chủ quản HTTT đối với hệ thống thông tin do Tổng cục làm chủ đầu tư dự án, chủ trì thực hiện kế hoạch thuê dịch vụ.”

Sửa đổi về thẩm quyền và thủ tục xác định cấp độ HTTT:

Điều 6 Thông tư 12/2022/TT-BTTTT quy định việc tổ chức thẩm định Hồ sơ đề xuất cấp độ được thực hiện của đơn vị chuyên trách về an toàn thông tin. Tại Bộ Tài chính, tình huống HTTT do Cục Tin học và Thống kê tài chính hoặc Cục CNTT trực thuộc Tổng cục đồng thời đóng cả hai vai trò (đơn vị vận hành HTTT, đơn vị chuyên trách ATANM của chủ quản HTTT) diễn ra rất nhiều. Theo góp ý của Cục ATTT, đối với tình huống này tại Bộ Tài chính, cần áp dụng quy định tại khoản 2 Điều 6 Thông tư 12/2022/TT-BTTTT, tức là Cục Tin học và Thống kê tài chính trình Bộ Tài chính, Cục CNTT thuộc Tổng cục trình Tổng cục thành lập Hội đồng thẩm định độc lập. Do đó, Cục Tin học và Thống kê tài chính đã đề xuất và được đưa vào quy định mới áp dụng phương án trình thành lập Hội đồng thẩm định độc lập (bao gồm các cá nhân có trách nhiệm hoặc có chuyên môn, kinh nghiệm về công tác ATANM và không tham gia công tác xây dựng, vận hành HTTT).

Bổ sung các quy định về an ninh mạng: Quy chế được bổ sung các quy định của Luật An ninh mạng, Nghị định số 53/2022/NĐ-CP ngày 15/8/2022 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An ninh mạng.

Bổ sung quy định cụ thể áp dụng riêng cho Cơ quan Bộ Tài chính: Hệ thống thông tin thuộc Cơ quan Bộ Tài chính do Bộ Tài chính làm chủ quản, Cục Tin học và Thống kê tài chính đóng vai trò đơn vị chuyên trách ATANM, sử dụng chung hệ thống mạng nội bộ và Trung tâm dữ liệu (TTDL). Do đó, Bộ Tài chính đưa vào quy định cụ thể áp dụng cho các HTTT và thiết bị xử lý thông tin tại Cơ quan Bộ.

Giao trách nhiệm cụ thể về ATANM cho các đơn vị chức năng

Theo quy chế, các đơn vị thuộc Bộ Tài chính tự kiểm tra, đánh giá hàng năm trong nội bộ đơn vị, trong phạm vi trách nhiệm của đơn vị đối với công tác ATANM theo quy định của pháp luật và quy định tại Quy chế này.

Chủ quản HTTT, đơn vị vận hành HTTT, đơn vị chuyên trách an toàn an ninh mạng thực hiện các nhiệm vụ sau: Xác định cấp độ an toàn của HTTT (lập hồ sơ đề xuất cấp độ; tổ chức thẩm định, phê duyệt hồ sơ đề xuất cấp độ) và triển khai phương án bảo đảm an toàn HTTT theo cấp độ theo quy định từ Điều 13 đến Điều 19 của Nghị định số 85/2016/NĐ-CP; từ Điều 7 đến Điều 10 của Thông tư số 12/2022/ TT-BTTTT và khoản 1 Điều 5 của Quy chế này. Việc xác định HTTT, bao gồm HTTT sử dụng camera giám sát, để xác định cấp độ căn cứ trên nguyên tắc được quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị định 85/2016/NĐ-CP, Điều 7 Thông tư 12/2022/TT-BTTTT và các hướng dẫn bổ sung của Bộ TT&TT (nếu có).

Bảo đảm an ninh mạng cho HTTT quan trọng về an ninh quốc gia theo quy định từ Điều 12 đến Điều 15 của Luật An ninh mạng, Điều 7 đến Điều 17 của Nghị định số 53/2022/ NĐ-CP.

Đơn vị chuyên trách ATANM phối hợp với đơn vị vận hành HTTT tổ chức quản lý lỗ hổng, điểm yếu ATANM theo các nội dung sau: Lập danh sách toàn bộ thiết bị, phần mềm CNTT đang sử dụng trong phạm vi quản lý của chủ quản HTTT: nhãn hiệu phần cứng, tên phần mềm và phiên bản (hệ điều hành, cơ sở dữ liệu, ứng dụng, các tiện ích khác). Thiết lập, duy trì kênh tiếp nhận thông tin về lỗ hổng, điểm yếu ATANM từ các cơ quan, tổ chức có chức năng cảnh báo về ATANM; các đơn vị cung cấp thiết bị, phần mềm CNTT thuộc phạm vi điểm a khoản này...

Kiểm tra, đánh giá việc tuân thủ quy định của pháp luật về ATANM; kiểm tra, đánh giá hiệu quả của các biện pháp bảo đảm ATTT theo phương án bảo đảm ATTT được phê duyệt: Cục Tin học và Thống kê tài chính thực hiện kiểm tra, đánh giá các Tổng cục, các đơn vị thuộc Cơ quan Bộ, đơn vị sự nghiệp trực thuộc Bộ Tài chính trong chương trình, kế hoạch kiểm tra công tác ứng dụng CNTT hàng năm hoặc chương trình kiểm tra theo chuyên đề về an toàn an ninh mạng được Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt Cục Tin học và Thống kê tài chính, Tổng cục xây dựng, phê duyệt kế hoạch ứng phó sự cố bảo đảm ATTT mạng; phương án ứng phó, khắc phục sự cố an ninh mạng cho các HTTT thuộc quản lý của đơn vị theo đề cương tại Phụ lục II Quyết định số 05/2017/QĐ-TTg (đối với hệ thống cấp độ 4, 5); Phụ lục III ban hành kèm theo Thông tư số 20/2017/TT-BTTT (đối với hệ thống cấp độ 1, 2, 3) và quy định tại Điều 25 của Nghị định số 53/2022/NĐ-CP; tổ chức triển khai kế hoạch, phương án sau khi phê duyệt. Đối với nội dung (thuộc kế hoạch ứng phó sự cố bảo đảm ATTT mạng; phương án ứng phó, khắc phục sự cố an ninh mạng) vượt thẩm quyền quyết định của đơn vị, đơn vị lấy ý kiến của các đơn vị liên quan, báo cáo Lãnh đạo Bộ Tài chính xem xét, quyết định.

Đơn vị chuyên trách ATANM có trách nhiệm theo dõi, nắm bắt thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng và mạng Internet về các sự kiện mất ATANM có thể tác động tới đơn vị; chủ động kiểm tra, rà soát trong nội bộ đơn vị theo các văn bản cảnh báo, hướng dẫn của các cơ quan chức năng và các tổ chức về ATTT (gửi trực tiếp cho đơn vị hoặc do Văn phòng Bộ, Cục Tin học và Thống kê tài chính sao gửi chủ quản HTTT); Thiết lập kênh trao đổi thông tin với các đối tác cung cấp thiết bị, phần mềm, giải pháp ATTT của đơn vị để nắm bắt kịp thời vấn đề, sự cố có khả năng tác động tới HTTT của đơn vị. Đơn vị chuyên trách ATANM cử 01 lãnh đạo chịu trách nhiệm triển khai công tác ATANM và 1 cán bộ làm đầu mối tiếp nhận cảnh báo ATTT từ Cục Tin học và Thống kê tài chính, các cơ quan, tổ chức có chức năng cảnh báo ATTT mạng, an ninh mạng (thông qua thư điện tử hoặc các kênh trao đổi thông tin khác).

Phòng ngừa, xử lý hành vi xâm phạm an ninh mạng: Đơn vị chuyên trách an toàn an ninh mạng của chủ quản HTTT phối hợp với đơn vị vận hành HTTT thực hiện các nhiệm vụ sau trong phạm vi HTTT thuộc quản lý của chủ quản HTTT, theo quy định của Luật An ninh mạng và Nghị định số 53/2022/NĐ-CP.

(Bài đăng ấn phẩm in Tạp chí TT&TT số 6 tháng 6/2023)

Bài liên quan

An toàn, an ninh mạng không để cảm xúc, sự nể nang chi phối

Nếu người dùng mạng không tỉnh táo, hay động lòng, xúc động trước những câu chuyện được thêu dệt gắn tên “từ thiện”, “việc tốt” trên môi trường mạng... thì có thể, chúng ta có thể trở thành những nạn nhân của những kịch bản, trò lừa đảo “khéo léo” trên mạng.

Nổi bật Tạp chí Thông tin & Truyền thông

Việt Nam: một trong số ít quốc gia có năng lực sản xuất tấm tấm bán dẫn

Mới đây, hơn 100 công ty từ Úc và Việt Nam đã hội tụ tại Hội nghị Thượng đỉnh Kinh tế Xanh tại TP. Hồ Chí Minh để thảo luận về năng lượng xanh, công nghệ, giáo dục và tài chính.
5 cách để nâng cao bảo mật khi sử dụng trình duyệt Chrome

Trình duyệt Chrome đang được rất nhiều người tin dùng bởi độ ổn định và khả năng bảo mật. Tuy nhiên, sự phổ biến này cũng khiến nó trở thành mục tiêu của tin tặc.
Mỹ phạt nhà mạng vì chia sẻ vị trí của người dùng

Chính phủ Mỹ đã đưa ra mức phạt hàng triệu USD đối với các nhà mạng AT&T, Sprint, T-Mobile và Verizon sau một cuộc điều tra cho thấy các nhà mạng lớn của nước này đã chia sẻ bất hợp pháp dữ liệu cá nhân của thuê bao mà không có sự đồng ý của họ.
Các công cụ bảo mật đám mây dựa trên AI

Ngày nay, AI tiên tiến đang được đưa vào sử dụng ở mọi loại hình doanh nghiệp (AI). Một loạt các nhà cung cấp bảo mật bên thứ ba đã phát hành các công cụ bảo mật đám mây dưới sự hỗ trợ của AI. Dường như đây là một trong những xu hướng nóng nhất trong ngành.
Những người làm báo từ rừng về phố

Ngày 30/4/1975, trong những cánh Giải phóng quân từ khắp nẻo tiến về Sài Gòn, có cả một đội quân nhà báo xuất phát từ các chiến khu hoặc hành quân theo các binh chủng, đã kịp thời có mặt, chứng kiến giây phút trọng đại: Giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước.

Đừng bỏ lỡ

Háo hức khám phá di tích lịch sử theo một cách mới

Ứng dụng công nghệ số giúp nhiều du khách gia tăng trải nghiệm thú vị khi tới thăm các di tích lịch sử như Địa đạo Củ Chi, Dinh Độc Lập…
Công nghệ đang thay đổi du lịch Việt Nam như thế nào?

Trong những năm gần đây, sự giao thoa giữa du lịch và công nghệ, thường được gọi là công nghệ du lịch, đã khơi dậy sự đổi mới, với nhiều công ty khởi nghiệp (startup) về công nghệ du lịch đi đầu trong cuộc cách mạng này.
Khuyến cáo việc sử dụng Chứng thư số của tổ chức không được cấp phép

Khi cá nhân và các tổ chức, đơn vị tích cực sử dụng các dịch vụ chứng thư số trên môi trường mạng có kết nối Internet chính là một xu hướng phù hợp với sự phát triển của xã hội số hiện nay.
Oracle đầu tư mạnh vào AI tạo sinh, đáp ứng xu hướng "chủ quyền dữ liệu"

Nhà cung cấp dịch vụ cơ sở hạ tầng đám mây của Hoa Kỳ Oracle đang tăng cường các tính năng trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh của mình khi cạnh tranh trên thị trường điện toán đám mây (ĐTĐM) ngày càng khốc liệt và ngày càng có nhiều công ty nhảy vào lĩnh vực AI.
Mỹ lập hội đồng khuyến nghị ứng dụng AI an toàn cho hạ tầng trọng yếu

Chính phủ Mỹ đã yêu cầu các công ty trí tuệ nhân tạo (AI) đưa ra khuyến nghị cách sử dụng công nghệ AI để bảo vệ các hãng hàng không, dịch vụ công cộng và cơ sở hạ tầng trọng yếu khác, đặc biệt là chống các cuộc tấn công sử dụng AI.
Làm gì để phát triển tài năng chuyển đổi?

Partha Srinivasa, Giám đốc CNTT (CIO) của nhà cung cấp bảo hiểm tài sản và tai nạn Erie có trụ sở tại Pennsylvania, Mỹ đã chia sẻ về cách tiếp cận của ông trong việc xây dựng đội ngũ nhân viên có tinh thần chuyển đổi.
Báo chí ở mặt trận Điện Biên Phủ

Chiến dịch Điện Biên Phủ là cuộc “hội quân” của cả nước. Trong cuộc “hội quân” lịch sử đó có sự tham gia và đóng góp không nhỏ của “đội quân báo chí”.
Những ấn phẩm đặc biệt kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ

Bộ ấn phẩm kỉ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ do Nhà xuất bản (NXB) Kim Đồng ấn hành, góp phần nhắc nhớ thế hệ trẻ về một thời hoa lửa, tự hào về khí phách Việt Nam, biết ơn các thế hệ cha anh đi trước, và trân trọng nền hòa bình mà chúng ta đang sống hôm nay.
Bưu điện Việt Nam - Khẳng định thương hiệu quốc gia

Trên hành trình dài của mình, thương hiệu Bưu điện Việt Nam (BĐVN) khẳng định vai trò là một doanh nghiệp (DN) phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực bưu chính, trở thành biểu tượng tin cậy của khách hàng, người dân và xã hội và được sự công nhận của Chính phủ và chính quyền các cấp.
Bưu điện Việt Nam sẵn sàng chi trả lương hưu cho hơn 3,3 triệu người sau nghỉ lễ 30/4 - 1/5

Trong kỳ chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội tháng 05/2024, Bưu điện Việt Nam sẽ thực hiện chi trả cho hơn 3.3 triệu người hưởng với tổng số tiền là trên 18.000 tỷ đồng.