Cần nhìn nhận đúng đắn và xây dựng chiến lược sử dụng AI tại các cơ quan báo chí

Cần hiểu đúng về tính năng của AI

Mặc dù trí tuệ nhân tạo (AI) không còn là điều mới mẻ nhưng sự trỗi dậy của ChatGPT đã tạo nên làn sóng ứng dụng công nghệ này trong các cơ quan báo chí.

Nhiều cơ quan báo chí và nhà xuất bản đang tìm cách sử dụng AI tạo sinh cho công việc của mình và họ đều đang mắc một sai lầm nghiêm trọng, cho rằng chỉ cần một “nút bấm kỳ diệu” là AI có thể nhanh chóng biến một bài viết thành podcast, câu chuyện trên web hoặc bản tin.

AI có thể dễ dàng và nhanh chóng thêm hình ảnh minh họa vào tác phẩm. AI cho phép người dùng không có kiến thức chuyên môn có được kết quả chỉ bằng một nút bấm trong vòng vài giây.

Ít nhất tại thời điểm này, những điều như vậy là không thể. Hiện nay, AI có thể giúp thực hiện một số quy trình như cung cấp bản thảo đầu tiên, đôi khi thậm chí là những bản thảo vô cùng có giá trị nhưng không thể thiếu chuyên gia xử lý kết quả mà AI tạo ra.

Với khả năng hỗ trợ đọc và viết, AI có thể giúp các nhà báo tạo podcast hay và nhanh hơn. AI có thể tạo một bài viết bài đăng trên mạng xã hội. AI có thể giúp một nhà thiết kế minh họa sản phẩm của mình với tạo ra hàng trăm hình ảnh thiết kế, tuy nhiên, nhà thiết kế chỉ sử dụng được hàng chục hình ảnh trong số đó.

Để có thể chọn được những bức ảnh trong hàng trăm bức ảnh này đòi hỏi phải có con mắt nghệ thuật và nhà thiết kế phải được đào tạo cũng như có trải nghiệm thực tế. Đây là điều mà người không có chuyên môn không thể thực hiện được.

Điều đó nghĩa là khi một đơn vị muốn áp dụng AI thì phải thận trọng xem xét tất cả các quy trình công việc để nắm bắt được tất cả những gì mà AI có thể mang lại nhằm tránh việc phải mất nhiều công đoạn, tốn nhiều nhân lực cho khâu xử lý hậu kỳ.

Đặc biệt, các cơ quan báo chí áp dụng AI cần xây dựng chiến lược và thận trọng xem xét tất cả quy trình, không nên trông đợi vào một nút bấm “ma thuật” nào cả, phải hiểu rằng sản phẩm mà AI tạo ra là kết quả của của rất nhiều công đoạn nhỏ.

Theo Lisa McLeod, Giám đốc FT Strategies, một công ty tư vấn của Financial Times làm việc với các tổ chức để giải quyết những thách thức quan trọng, công nghệ AI "vừa là cơ hội vừa là mối đe dọa, tùy thuộc vào cách chúng ta định vị bản thân".

Đối với các tổ chức truyền thông, AI mang đến nhiều cơ hội trong các lĩnh vực khác nhau như biên tập, thương mại hoặc tối ưu hóa hoạt động. Tuy nhiên, theo một cuộc khảo sát mới đây do FT Strategies và Google News Initiative thực hiện trên 1000 tổ chức truyền thông áp dụng AI cho thấy chỉ 4% có chiến lược rõ ràng về AI, còn lại gần một nửa là không.

Cần xây dựng chiến lược AI trong các cơ quan báo chí

Việc ứng dụng AI trong tổ chức sẽ không thể diễn ra một cách tự nhiên. Nó cần có chiến lược với các bước xây dựng rõ ràng. Lisa McLeod chia sẻ 4 bước để xây dựng chiến lược AI giúp các cơ quan báo chí để giảm thiểu các mối đe dọa:

Nắm bắt được cơ hội

Đầu tiên, các cơ quan báo chí cần tìm hiểu về AI và công việc mà AI có thể mang lại nhiều giá trị nhất trong tòa soạn của mình. Ví dụ, AI tạo ra nội dung mới, AI sử dụng dữ liệu để dự báo các kết quả trong tương lai...

Ngoài ra, để thực hiện tự động hóa các quy trình trong tòa soạn còn có rất nhiều tiềm năng khác có thể triển khai đơn giản hơn và mang lại lợi tức đầu tư cao hơn.

Kiểm tra và học hỏi

Không có cách tiếp cận nào là phù hợp với tất cả mọi người. Các cơ quan báo chí cần phải thử sử dụng các công cụ hỗ trợ AI và dám chấp nhận thất bại để tìm ra cách tốt nhất cho tòa soạn của mình.

Chạy thử nghiệm không phải chuyên ngành của báo chí nhưng các tòa soạn cần chấp nhận thử nghiệm nếu muốn tạo ra điều gì đó mới.

Thêm cấu trúc

Việc thiết lập các quy trình quản trị và tạo ra những quy tắc xung quanh việc sử dụng AI trong các tòa soạn là rất quan trọng. Ví dụ, cần làm rõ AI nên và không nên sử dụng cho mục đích gì.

Các cơ quan báo chí cần xem xét ưu tiên cho những thử nghiệm nào, xác định mối quan hệ giữa AI và chiến lược kinh doanh tổng thể của đơn vị, đảm bảo phân bổ nguồn lực cho đúng lĩnh vực và đặt ra mục tiêu rõ ràng cho cán bộ nhân viên cũng như các bên liên quan.

Xây dựng năng lực

Cuối cùng, hãy phát triển con người, quy trình, công nghệ và dữ liệu của riêng mình. Khi các cơ quan báo chí tạo ra được một cấu trúc, trao quyền và nâng cao kỹ năng cho cán bộ trong đơn vị sẽ giúp họ tự tin hơn trong công việc của mình.

Hãy nhớ rằng AI có thể giúp ích trong nhiều đầu công việc tại cơ quan báo chí. Ví dụ, AI có thể giúp tạo tiêu đề, tự động hóa SEO, đề xuất hoặc cá nhân hóa nội dung để tăng mức độ tương tác của khán giả và ghi lại các cuộc họp.

Quản lý AI cũng có nghĩa là cân nhắc cách tiếp cận các vấn đề đạo đức như định kiến ​​và khuôn mẫu, cạnh tranh lành mạnh, quyền riêng tư và an toàn dữ liệu, tính minh bạch và sở hữu trí tuệ. Khi xác định chiến lược AI phù hợp với mục đích thì cần phải làm rõ vị trí của tòa soạn, của cán bộ trong đơn vị cũng như độc giả trong các lĩnh vực này.

Lisa McLeod kết luận: "AI không thể tạo ra bất cứ điều gì mới, nó chỉ có thể khôi phục lại những gì đã tồn tại", chỉ có công việc của những nhà báo mới tạo ra những câu chuyện mới. Vì vậy, các nhà báo không cần lo lắng về việc mình sẽ bị thay thế bởi một con robot, bởi AI không thể tự suy nghĩ, AI cần sự hướng dẫn của con người./.