Cần quy định cơ chế đặc thù, chấp nhận rủi ro nghiên cứu khoa học
Ngày 15/3, Bộ Tư pháp họp thẩm định dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì soạn thảo.
Theo Tờ trình của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) kế thừa các quy định của Luật KH&CN 2013 còn phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, phù hợp với thực tiễn phát triển KH&CN của Việt Nam và thông lệ quốc tế; đồng thời, mở rộng phạm vi, đối tượng điều chỉnh của Luật sang khu vực ngoài công lập để thúc đẩy nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, hướng tới ứng dụng các kết quả nghiên cứu và phát triển, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế xã hội...
Luật quy định về hoạt động KH,CN&ĐMST; biện pháp bảo đảm phát triển KH,CN và thúc đẩy ĐMST; quản lý Nhà nước về KH,CN&ĐMST. Luật được áp dụng đối với tổ chức, cá nhân hoạt động KH,CN&ĐMST tại Việt Nam hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam nhưng có quyền và nghĩa vụ theo pháp luật Việt Nam, các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Góp ý tại phiên họp, đại diện Bộ Tài chính đề nghị Bộ KH&CN cần nghiên cứu quy định cụ thể, rõ ràng về cơ chế đặc thù, chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học; tránh những quy định chung, hiểu không thống nhất trong tổ chức thực hiện sau này dẫn đến lợi dụng chính sách, gây thất thoát, lãng phí ngân sách Nhà nước (NSNN). Đồng thời, đề nghị bổ sung thêm quy định về đánh giá hiệu quả, công cụ kiểm soát; rà soát tính đồng bộ với một số luật khác.
Đại diện Bộ Quốc phòng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát lại toàn bộ dự thảo, điều chỉnh lại từ ngữ cho thống nhất; điều chỉnh một số điều, khoản có nội dung liên quan đến đổi mới sáng tạo cho thống nhất…
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, Chủ tịch Hội đồng thẩm định đề nghị Ban soạn thảo bổ sung quy định, làm rõ hơn cơ chế quản lý KH&CN, để cơ chế này khả thi, đi vào cuộc sống; làm rõ vai trò quản lý của Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ KH&CN; đề xuất, xây dựng quy định cụ thể về cơ chế đặc thù, chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ theo tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW về “chấp nhận rủi ro, đầu tư mạo hiểm và độ trễ trong nghiên cứu”, hướng tới bảo đảm hiệu quả đầu tư.
Thứ trưởng nhấn mạnh, để giảm thiểu rủi ro, ngay từ khâu nhận nhiệm vụ đã phải đúng, chính xác, bên cạnh đó là việc lựa chọn con người, cơ quan, đơn vị thực hiện nhiệm vụ, đồng thời cần xây dựng quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát để thử nghiệm các dự án thí điểm về KH,CN&ĐMST, xây dựng cơ chế giám sát, tăng cường công tác hậu kiểm…; học tập mô hình hay, phù hợp với thực tiễn của Việt Nam từ các nước trên thế giới.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung quy định, nêu rõ trách nhiệm người đứng đầu; thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng vào Luật, tăng cường trách nhiệm của cấp ủy Đảng với công tác này; đề nghị nêu rõ hơn trong Luật các nội dung mới về đổi mới sáng tạo, đưa Nghị quyết số 57-NQ/TW vào Luật, tạo hành lang thúc đẩy nghiên cứu khoa học…, xây dựng cơ chế thực thi. Quá trình xây dựng Luật, đề nghị Bộ KH&CN tăng cường tham vấn ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học…