Công bố loạt vi phạm của TikTok tại Việt Nam

Ngày 5/10, chia sẻ tại Họp báo thường kỳ của Bộ TT&TT tháng 10/2023, thông tin từ Cục PTTH&TTĐT cho biết, trang web TikTok.com và ứng dụng TikTok vào Việt Nam từ cuối năm 2017 và trở nên phổ biến từ năm 2021. Thời gian qua, hoạt động của nền tảng TikTok có tác động không nhỏ đời sống xã hội trong nước, trong đó có những hành vi vi phạm pháp luật, gây bức xúc trong dư luận.

Trên cơ sở đó, ngày 22/5, Đoàn kiểm tra liên ngành bao gồm Bộ TT&TT phối hợp với 6 bộ, ngành liên quan đã kiểm tra toàn diện hoạt động của TikTok tại Việt Nam bao gồm Văn phòng đại diện TikTok Pte. Ltd tại TP. Hồ Chí Minh (Văn phòng TikTok) và Công ty TNHH Công nghệ TikTok Việt Nam (Công ty TikTok Việt Nam).

Theo ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục PTTH&TTĐT, các nội dung kiểm tra bao gồm: Việc chấp hành các quy định về hoạt động cung cấp dịch vụ mạng xã hội (MXH) cho người sử dụng tại Việt Nam; Việc chấp hành các quy định về quảng cáo; Việc bảo vệ bản quyền tác giả và quyền liên quan; Việc tuân thủ các quy định liên quan đến hoạt động cung cấp dịch vụ thương mại điện tử (TMĐT) và việc thực hiện nghĩa vụ về thuế.

TikTok không có biện pháp, công cụ bảo vệ trẻ em trên nền tảng này

Trên cơ sở Báo cáo kết quả kiểm tra của Đoàn kiểm tra, ngày 29/9/2023, Bộ TT&TT đã ban hành Kết luận kiểm tra số 08/KL-BTTTT về việc kiểm tra toàn diện hoạt động của TikTok tại Việt Nam. Kết quả cho thấy, Văn phòng TikTok và Công ty TikTok Việt Nam không trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới (XBG) vào Việt Nam mà do TikTok Pte.Ltd (TikTok Singapore) trực tiếp quản lý, vận hành.

Với TikTok Pte. Ltd (TikTok Singapore), dù không phải là đối tượng kiểm tra nhưng lại là đơn vị trực tiếp quản lý, vận hành, cung cấp dịch vụ XBG vào Việt Nam thông qua trang web TikTok.com và ứng dụng TikTok.

Ông Lê Quang Tự Do cho biết, đoàn kiểm tra đã xác lập được một số hành vi vi phạm của TikTok Singapore trong việc cung cấp các dịch vụ XBG vào Việt Nam. Đầu tiên, đối với việc cung cấp dịch vụ MXH và bảo vệ trẻ em, TikTok đã lưu trữ thông tin vi phạm pháp luật Việt Nam như thông tin giả mạo, kích động tệ nạn xã hội… tại các máy chủ phân phối nội dung (CDN) tại Việt Nam. Dù vậy, quy trình kiểm duyệt nội dung chưa hiệu quả, để lọt nhiều nội dung vi phạm pháp luật Việt Nam được lan truyền nhanh chóng.

Tiếp theo, TikTok không có biện pháp, công cụ bảo đảm an toàn về thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em; không gửi các thông điệp cảnh báo nguy cơ khi trẻ em cung cấp, thay đổi thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em; Không thực hiện việc phát hiện, loại bỏ các hình ảnh, tài liệu, thông tin không phù hợp với trẻ em, ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của trẻ em; Không tổ chức tiếp nhận thông tin, đánh giá phân loại theo mức độ an toàn cho trẻ em; Vẫn cho phép trẻ em dưới 13 tuổi mở tài khoản dù thông báo chỉ dành cho người từ 13 tuổi trở lên;

“Tiktok cũng chưa áp dụng chính sách bảo vệ nội dung có bản quyền của người dùng, chưa thông báo đầu mối liên lạc về vấn đề quyền tác giả, quyền liên quan tới Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và công khai trên trang thông tin điện tử của nền tảng TikTok”, ông Lê Quang Tự Do khẳng định.

Không được dùng thuật toán để tạo xu hướng, đề xuất đến người dùng nội dung vi phạm

Trên cơ sở đó, Đoàn kiểm tra kiến nghị các bộ ngành có các biện pháp xử lý. Đầu tiên, đó là việc yêu cầu Văn phòng TikTok: Chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật Việt Nam đối với hoạt động cung cấp dịch vụ sàn giao dịch TMĐT XBG vào Việt Nam; Được TikTok Singapore ủy quyền trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ XBG vào Việt Nam.

Còn đối với TikTok Việt Nam, đơn vị này phải được TikTok Singapore ủy quyền trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ XBG vào Việt Nam.

Theo Cục trưởng Cục PTTH&TTĐT, đoàn kiểm tra cũng kiến nghị đối với các Bộ, ngành có liên quan, như đối với Bộ TT&TT, cần có biện pháp xử lý buộc TikTok Singapore khắc phục ngay các sai phạm trong việc cung cấp dịch vụ MXH, dịch vụ quảng cáo XBG vào Việt Nam đã được chỉ ra, tiêu biểu như: Gỡ bỏ 100% các nội dung vi phạm pháp luật Việt Nam và có giải pháp để ngăn chặn những nội dung vi phạm đã bị chặn gỡ được đăng tải lại; Bổ sung việc tuân thủ pháp luật Việt Nam vào Tiêu chuẩn cộng đồng; Có thông báo định kỳ đến tất cả người dùng TikTok về việc phải tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam, nghiêm cấm đăng tải các nội dung vi phạm.

Đồng thời, TikTok cũng sẽ không sử dụng thuật toán để tạo xu hướng hoặc đề xuất đến người dùng các nội dung vi phạm pháp luật Việt Nam; Phối hợp cung cấp thông tin để xác minh, điều tra các hành vi vi phạm pháp luật được thực hiện trên nền tảng TikTok theo quy định.

Tiếp theo, TikTok cũng sẽ phải triển khai các biện pháp bảo vệ trẻ em theo quy định. Trong đó, cần xác thực thông tin tài khoản để phát hiện trường hợp trẻ em khai không đúng độ tuổi sử dụng TikTok, xóa các tài khoản trẻ em dưới 13 tuổi; Giới hạn thời gian truy cập, sử dụng TikTok với người dưới 18 tuổi, không cho phép trẻ em kiếm tiền qua TikTok; Bảo vệ thông tin cá nhân của trẻ em; Cảnh báo về độ tuổi cho các video trên TikTok, kiểm soát chặt chẽ video có nội dung nhảm nhí, độc hại, không phù hợp với lứa tuổi. Ngoài ra, nghiên cứu xây dựng ứng dụng dành riêng cho trẻ em (app for kid) tại Việt Nam.

MXH này sẽ phải cải thiện hệ thống kiểm duyệt nội dung (đặc biệt là với hình thức Livestream) để chủ động ngăn chặn nội dung vi phạm pháp luật Việt cũng như làm trong sạch nền tảng của mình, hạn chế tin giả, tin xấu độc.

“TikTok Singapore cần uỷ quyền kiểm soát nội dung trên nền tảng cho pháp nhân của TikTok tại Việt Nam để xử lý hiệu quả các yêu cầu của cơ quan quản lý Nhà nước”, ông Lê Quang Tự Do bày tỏ.

Tiktok sẽ phải phối hợp chặt chẽ với Bộ TT&TT và các cơ quan có liên quan để quản lý, định hướng các nhà sáng tạo nội dung trên nền tảng TikTok (KOL, KOC, nghệ sĩ…) và cùng triển khai các chiến dịch truyền thông nhằm làm trong sạch không gian mạng, nâng cao nhận thức của người dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội, đem lại lợi ích cho cộng đồng.

“Trong quá trình Cục PTTH&TTĐT làm việc với TikTok Singapore, đơn vị này đã đồng ý với các kiến nghị này của Bộ TT&TT và cam kết thực hiện”, ông Lê Quang Tự Do cho biết thêm.

Đoàn Kiểm tra cũng kiến nghị Bộ Công an yêu cầu TikTok Singpore thực hiện lưu trữ dữ liệu của người dùng Việt Nam theo quy định và ủy quyền cho pháp nhân của TikTok tại Việt Nam đảm bảo an toàn, an ninh thông tin theo quy định của Việt Nam; Giám sát việc triển khai lưu trữ dữ liệu của người dùng Việt Nam của TikTok Singapore theo Kết luận kiểm tra; Phối hợp chặt chẽ với Bộ TT&TT trong việc phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trên nền tảng TikTok tại Việt Nam.

Với Bộ Công Thương, đơn vị này cũng sẽ phải có biện pháp xử lý buộc TikTok Singapore khắc phục ngay các sai phạm trong việc cung cấp dịch vụ sàn thương mại XBG; Bổ sung và hoàn thiện Hồ sơ đăng ký cung cấp dịch vụ TMĐT cho TikTok Shop; Nâng cao trách nhiệm xử lý giải quyết tranh chấp, khiếu nại của TikTok Shop tại thị trường Việt Nam.

Cuối cùng, Đoàn kiểm tra cũng đề nghị các đơn vị khác như Bộ Lao động, Thương binh - Xã hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tăng cường phối hợp với Bộ TT&TT để triển khai các giải pháp nhằm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và quản lý người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật trên nền tảng TikTok, giám sát việc chấp hành quy định của pháp luật về bản quyền tác giả và quyền liên quan của TikTok tại Việt Nam.

Hiện, TikTok cũng đã có những điều chỉnh hoạt động của mình tại Việt Nam và cam kết khắc phục bằng văn bản gửi cho Bộ TT&TT trong 30 ngày.

“Trong trường hợp, các nền tảng MXH XBG không tuân thủ pháp luật Việt Nam thì sẽ không được chào đón, tạo điều kiện hoạt động ”, ông Lê Quang Tự Do kết luận.

Các MXH XBG tại Việt Nam sẽ phải có trách nhiệm với xã hội

Ông Nguyễn Lâm Thanh, Giám đốc chính sách TikTok Việt Nam cho biết, đơn vị này có cam kết tuân thủ các quy định pháp luật ở địa phương. TikTok sẽ phối hợp chặt chẽ không chỉ với Bộ TT&TT mà các Bộ ngành liên quan để thực hiện tốt kết luận của Đoàn kiểm tra. Tiktok có trách nhiệm bảo vệ an toàn của người dùng trên nền tảng.

Đối với việc lừa đảo trên không gian mạng và tin giả, trong “Tháng hành động tuyên truyền về nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến” triển khai từ ngày 23/6 - 23/7/2023 vừa qua, TikTok đã chủ động tìm hiểu, phối hợp với Cục ATTT để truyền thông về các kiến thức cho người dùng trên nền tảng này biết cách tránh việc lừa đảo.

“Hiện đã có tới 1,8 tỷ lượt người dùng ở Việt Nam đã xem, bình luận, chia sẻ với nhau các câu chuyện lừa đảo. Chúng tôi mong rằng TikTok sẽ có nhiều cơ hội triển khai biện pháp phối hợp với cơ quan nhà nước để mang lại giá trị tích cực”, ông Lâm Thanh nói.

Đối với các quy định ở Việt Nam, để tổ chức thực hiện, TikTok sẽ phải phối hợp chặt chẽ và đã có những thay đổi để đáp ứng yêu cầu của Đoàn kiểm tra.

Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm cho biết, bên cạnh việc hoạt động kinh doanh, các MXH XBG cũng sẽ phải có trách nhiệm xã hội. Căn cứ nội dung của Đoàn kiểm tra, các Bộ ngành sẽ có những động thái tiếp theo để xử lý như xử phạt hành chính…/.