Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong hoạt động kiểm tra chất lượng, ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu

Tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người tiêu dùng

Đề án đưa ra mô hình cải cách toàn diện các quy định về hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu theo hướng đẩy mạnh ứng dụng CNTT, áp dụng quản lý rủi ro, đơn giản hóa quy trình, thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu, giảm đầu mối tiếp xúc giữa doanh nghiệp với các cơ quan, tổ chức; cắt giảm chi phí, thời gian thông quan hàng hóa nhập khẩu.

Đồng thời, tạo môi trường, điều kiện cần thiết thực hiện xã hội hóa hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP; bảo vệ hợp lý sản xuất trong nước, bảo vệ môi trường, quyền lợi và sức khỏe cộng đồng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu nhằm đảm bảo quản lý chặt chẽ, đúng quy định pháp luật đối với hàng hóa nhập khẩu, góp phần đảm bảo an ninh quốc gia, an toàn kinh tế.

Bên cạnh đó, Đề án cũng đặt ra nhiệm vụ tổ chức lại mô hình hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu theo hướng đơn giản, hiệu quả, phân công trách nhiệm một cách hợp lý, rõ ràng, minh bạch giữa các bên tham gia (các bộ quản lý ngành, lĩnh vực, cơ quan hải quan, các tổ chức đánh giá sự phù hợp được chỉ định).

Cải cách toàn diện các quy định về hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu. (Ảnh minh họa: Internet)

Nội dung cải cách

Đề án đã đưa ra 7 phương án cải cách, cụ thể:

Phương án thứ nhất là đề nghị giao cơ quan hải quan là đầu mối trong kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu;

Phương án thứ hai là áp dụng đồng bộ 3 phương thức kiểm tra (kiểm tra chặt, kiểm tra thông thường, kiểm tra giảm) để cắt giảm số lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra;

Phương án thứ ba là đơn giản hóa thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu;

Phương án thứ tư là thực hiện kiểm tra theo mặt hàng để cắt giảm số lượng các lô hàng phải kiểm tra;

Phương án thứ năm sẽ áp dụng đầy đủ, thực chất nguyên tắc quản lý rủi ro trong kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu;

Phương án thứ sáu là bổ sung đối tượng được miễn kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP;

Phương án thứ bảy là ứng dụng hệ thống công nghệ thông tin để triển khai Mô hình mới.

Cùng với đó, Đề án đã xây dựng nội dung Mô hình mới về kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu.

Theo đó, hàng hóa nhập khẩu thuộc diện kiểm tra chất lượng được thực hiện theo 03 phương thức gồm: phương thức kiểm tra chặt, phương thức kiểm tra thông thường, phương thức kiểm tra giảm. 

Hoạt động kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu theo mô hình mới được thực hiện tại bộ quản lý ngành, lĩnh vực hoặc cơ quan hải quan theo lựa chọn của tổ chức, doanh nghiệp. Trường hợp thực hiện tại cơ quan hải quan, cơ quan hải quan giải quyết đồng thời thủ tục hải quan và thủ tục kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP.

Đề án “Cải cách mô hình kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP đối với hàng hóa nhập khẩu” được áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu tại cửa khẩu, trừ các hàng hóa sau:

- Hàng hóa thuộc đối tượng kiểm tra, quản lý liên quan đến an ninh, quốc phòng, kiểm dịch, văn hóa...;

- Hàng hóa vừa thuộc diện kiểm dịch, vừa thuộc diện kiểm tra chuyên ngành khác do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý;

- Hàng hóa thuộc Danh mục hàng hóa thuộc diện kiểm tra Nhà nước về chất lượng sau khi hàng hóa đã thông quan, hoặc hàng hóa thuộc diện kiểm tra Nhà nước về chất lượng được các bộ quản lý ngành, lĩnh vực quy định việc kiểm tra thực hiện thông qua việc xem xét hoạt động công bố hợp quy của người nhập khẩu theo biện pháp: (i) kết quả tự đánh giá phù hợp của tổ chức, cá nhân; (ii) kết quả chứng nhận, giám định của tổ chức chứng nhận, tổ chức giám định đã đăng ký hoặc được thừa nhận theo quy định của pháp luật (biện pháp 2a, 2b theo quy định tại khoản 3 Điều 1 Nghị định số 74/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 7 Nghị định số 132/2008/NĐ-CP ngày 31/12/2008 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa).

Đối với hàng hóa nhập khẩu thuộc Danh mục hàng hóa thuộc diện kiểm tra Nhà nước về chất lượng sau thông quan, trường hợp doanh nghiệp không áp dụng quy trình thủ tục kiểm tra chất lượng theo mô hình mới tại Đề án thì được lựa chọn áp dụng kiểm tra sau thông quan.

Theo số liệu ước tính, tỷ lệ số tờ khai kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP trong một năm cắt giảm được theo mô hình mới so với mô hình hiện tại khoảng 54,4% (chưa tính đến việc giảm số lô hàng kiểm tra do Đề án đề xuất tăng đối tượng được miễn kiểm tra).

Tổng số ngày kiểm tra chất lượng, kiểm tra ATTP doanh nghiệp tiết kiệm được khi áp dụng mô hình mới so mô hình hiện tại trong một năm là hơn 2,4 triệu ngày. Chi phí tiết kiệm được cho doanh nghiệp trong một năm nhờ số ngày cắt giảm là hơn 881 tỷ đồng (xấp xỉ 37,8 triệu USD).